BÀI 5. MỘT SỐ HỢP CHẤT QUAN TRỌNG CỦA NITROGEN

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Bài 1: Trong các ao tù có thể tích tụ lượng đáng kể ion ammonium...

I. AMMONIA

Bài 1: Cho thí nghiệm được thiết kế như hình dưới đây.

Bài 2: Khi giấy quỳ tím ẩm tiếp xúc với khí ammonia thì hiện tượng gì sẽ xảy ra.

Bài 3: Ammonia thể hiện tính base, tính khử ở quá trình nào...

Bài 4: Khi làm lạnh hỗn hợp khí gồm ammonia, hydrogen...

II. MUỐI AMMONIUM

Bài 1: Nhận biết ion ammonium...

Bài 2: Để giảm sốt hoặc giảm đau, người ta có thể dùng túi...

Bài 3: Lượng lớn ammonium nitrate và ammonium chloride...

III. ỨNG DỤNG CỦA AMMONIA VÀ MỘT SỐ MUỐI AMMONIUM

Bài 1: Xác định tỉ lệ mol kết hợp giữa NH₃ và H₃PO₄ để tạo ra...

IV. NGUỒN GỐC MỘT SỐ OXIDE CỦA NITROGEN TRONG KHÔNG KHÍ - MƯA ACID

V. NITRIC ACID

Bài 2: Công thức Lewis của HNO₃ như dưới đây có phù hợp không...

VI. HIỆN TƯỢNG PHÚ DƯỠNG 

Bài 1: Khi khơi thông nguồn nước thì nguy cơ xảy ra hiện tượng...

Bài 2: Dựa vào những dấu hiệu nào để dự đoán đã có hiện tượng...

Bài 3: Nhiều loài thuỷ hải sản được nuôi trong hồ...

Bài 4: Hãy tìm hiểu tình trạng phú dưỡng tại địa phương em...

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 1: Vì sao nói ammonia có vai trò rất quan trọng đối...

Bài 2: Biến thiên enthalpy chuẩn của phản ứng...

Bài 3: Ở 472 °C, hằng số cân bằng của phản ứng tổng...

Bài 4: Quá trình đốt cháy nhiên liệu trong ô tô sinh ra nhiều khi như...

Bài 5: Viết sơ đồ phản ứng gây ra mưa chứa nitric acid và sulfuric acid.

Bài 6: Hãy tìm hiểu, chỉ ra các hoạt động tạo thành các...

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Bài 1: 

Đung nóng dung dịch nước ao trong kiềm, nếu sinh ra khí có mùi khai, và làm quỳ tím ẩm hóa xanh => có ion ammonium trong ao.

I. AMMONIA

Bài 1:  

Khí ammonia có tính base yếu làm dung dịch phenolphtalein chuyển sang màu hồng.

Bài 2: 

Giấy quỳ tím ẩm hóa xanh.

Bài 3: 

(1) Tính base vì NH₃ nhận H⁺ từ HNO₃₃

(2) NH₃ là chất khử vì số oxh tăng từ -3 lên 0

Bài 4: 

- Khi làm lạnh hỗn hợp thì NH₃ sẽ hoá lỏng đầu tiên.

- Tính chất: Nhiệt độ hóa lỏng 

II. MUỐI AMMONIUM

Bài 1: 

Hiện tượng: khí có mùi khai, xốc và làm giấy quỳ tím ẩm hóa xanh.

 PTHH: NH₄Cl + NaOH → NH₃ + H₂O + NaCl

Bài 2:  

a)  Ammonium hydrogen sulfate, Ammonium nitrate, nước.

b) Hòa tan muối ammonium trong nước gây ra phản ứng thu nhiệt dẫn đến nước mát hơn làm túi chườm lạnh có nhiệt độ thấp.

Bài 3:  

Muối ammonium nitrate 

III. ỨNG DỤNG CỦA AMMONIA VÀ MỘT SỐ MUỐI AMMONIUM

Bài 1: 

Phương trình: 2NH₃ + H₃PO₄ => (NH₄)₂HPO₄

Tỉ lệ NH₃ và H₃PO₄ = 2:1

IV. NGUỒN GỐC MỘT SỐ OXIDE CỦA NITROGEN TRONG KHÔNG KHÍ - MƯA ACID

Bài 1: 

2HNO₃ + CaCO₃ → Ca(NO₃)₂ + CO₂ + H₂O

H₂SO₄ + CaCO₃ → CaSO₄ + CO₂ + H₂O

4HNO₃ + Fe →Fe(NO₃)₃ + NO + 2H₂O

H₂SO₄ + Fe → FeSO₄ + H₂

V. NITRIC ACID

Bài 1:  

Số oxi hóa của nitrogen lần lượt là: -3; -3; 0; +1; +2; +4; +3; +5.

Bài 2: 

Không phù hợp, do N ở chu kì 2, không có AO d trống.

VI. HIỆN TƯỢNG PHÚ DƯỠNG 

Bài 1: 

Vì khơi thông nguồn nước tránh sự tích tụ các chất dư thừa này làm nguy cơ xảy ra hiện tượng phú dưỡng giảm.

Bài 2: 

Sự xuất hiện dày đặc của tảo làm nước có màu xanh lục hoặc đỏ; xuất hiện nhiều sinh vật nổi…

Bài 3:  

+ Tạo điều kiện để nước trong hồ, ao, vuông…được lưu thông.

+ Lắp đặt thiết bị sục khí để khuấy trộn bề mặt ao và giúp giải phóng các loại khí như CO₂.

+ Thường xuyên sử dụng chế phẩm vi sinh để tăng vi sinh có lợi cho hồ, ao, vuông…

Bài 4:  

- Tạo điều kiện để nước trong kênh rạch, ao, hồ được lưu thông.

- Xử lí nước thải trước khi cho chảy vào kênh rạch, ao, hồ.

- Sử dụng phân bón đúng liều lượng, đúng cách, đúng thời điểm trong năm để hạn chế sự rửa trôi ion NO3−, PO43− từ nguồn phân bón dư thừa vào kênh rạch, ao, hồ.

BÀI TẬP CUỐI SGK

Bài 1:  

Mỗi năm có khoảng hàng trăm triệu tấn ammonia được sản xuất trên toàn cầu. 80% được sử dụng để sản xuất phân đạm ammonium, urea … để cung cấp nguyên tố nitrogen cho đất và cây trồng. 

Bài 2:  

Bởi vì khi thực hiện phản ứng ở nhiệt độ quá thấp thì tốc độ của phản ứng nhỏ, phản ứng diễn ra chậm. 

Bài 3: 

a) 3,39.10^-4 M

b) Hỗn hợp ammonia, nitrogen và hydrogen trong buồng phản ứng được dẫn qua hệ thống làm lạnh để hoá lỏng ammonia và tách ra khỏi hỗn hợp.

Bài 4: 

a) Giảm khí độc CO, giảm tác nhân gây mưa acid NO phát sinh từ quá trình đốt cháy nhiên liệu.

b) Số oxi hoá +2 lên +4 => CO: chất khử.

Số oxi hoá +2 xuống 0 => NO chất oxi hoá.

c)

=> phản ứng này toả nhiệt, thuận lợi về mặt năng lượng.

Bài 5: 

NOx + O2 + H2O → HNO3 (Axit nitric)

2SO2 + O2 → 2SO3 (Lưu huỳnh trioxide)

SO3 + H2O → H2SO4 (Axit sulfuric)

Bài 6: 

Giảm các hoạt động công nghiệp, nhiệt điện, giao thông, khai thác và chế biến dầu mỏ.