BÀI 1. VAI TRÒ VÀ TRIỂN VỌNG CỦA LÂM NGHIỆP

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

Khởi động: Quan sát hình 1.1 và cho biết lâm nghiệp có vai trò như thế nào đối với đời sống con người và môi trường. Lâm nghiệp có triển vọng như thế nào trong công cuộc cách mạng công nghiệp 4.0?

I. VAI TRÒ CỦA LÂM NGHIỆP

Khám phá: Đọc nội dung mục 1 kết hợp quan sát hình 1.2, nêu vai trò của lâm nghiệp đối với đời sống con người. Liên hệ thực tiễn ở địa phương em.

Kết nối năng lực: Sử dụng internet, sách, báo,… tìm hiểu thêm về vai trò của lâm nghiệp trong việc ứng phó biến đối khí hậu và bảo vệ môi trường sinh thái.

II. TRIỂN VỌNG CỦA LÂM NGHIỆP

Khám phá: Vì sao rừng lại có vai trò quan trọng trong bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường sinh thái?

Khám phá: Phân tích triển vọng phát triển lâm nghiệp Việt Nam và địa phương em.

III. ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA SẢN XUẤT LÂM NGHIỆP

Kết nối năng lực: Tìm hiểu một số loai lâm sản ngoài gỗ  trong các khu rừng trồn của nước ta.

IV. LUYỆN TẬP

CH1: Nêu vai trò và triển vọng của lâm nghiệp đối với đời sống và môi trường. Nêu ví dụ về vai trò của lâm nghiệp đối với gia đình, địa phương của em.

CH2: Trình bày những yêu cầu cơ bản đối với lao động của một số ngành nghề phổ biến trong lâm nghiệp.

V. VẬN DỤNG

CH: Liên hệ với bản thân và tự đánh giá em có phù hợp với các ngành nghề trong lâm nghiệp không? Vì sao?

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

KHỞI ĐỘNG

CH: - Qua hình 1.1, lâm nghiệp có một số vai trò sau đối với đời sông con người và môi trường:

+ Điều tiết nguồn nước cho các dòng chảy, hồ chứa;

+ Giảm thiểu nguy cơ lũ lụt, xói mòn, bảo vệ đất;

+ Cây cối hút khí CO₂  và nhả khí oxi

- Triển vọng của lâm nghiệp đối trong công cuộc cách mạng công nghiệp 4.0: Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc nghiên cứu phát triển ngành lâm nghiệp theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa là cần thiết để tạo ra bước phát triển nhảy vọt về khoa học công nghệ và tăng trưởng kinh tế, góp phần đưa nền nông nghiệp nước ta hội nhập với các nền nông nghiệp tiên tiến trên thế giới.

I. VAI TRÒ CỦA LÂM NGHIỆP

CH: - Vai trò của ngành lâm nghiệp rất quan trọng đối với đời sống con người:

+ Cung cấp lâm sản, đặc sản cây công nghiẹp phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng và sản xuất;

+ Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng cơ bản;

+ Cung cấp dược liệu quý phục vụ nhu cầu chữa bệnh và nâng cao sức khỏe cho con người;

+ Tạo công ăn việc làm, mang lại nguồn thu  nhập chính giúp ổn định đời sống của đồng bào các dân tộc miền núi;

+ Ngoài ra có vai trò đặc biệt quan trọng đối với đời sống tinh thần hàng ngày củ các dân tộc thiểu số.

- Liên hệ thực tiễn địa phương em:

Gợi ý: Lâm nghiệp tại địa phương em có vai trò đặc biệt quan trọng:

+ Cung cấp nguồn việc làm và thu nhập ổn định cho người dân địa phương em.

+ Cung cấp những lâm sản quý giá làm cho địa phương em giàu mạnh, phát triển bền vững.

CH: Lâm nghiệp có vai trò rất quan trọng trong việc ứng phó biến đối khí hậu và bảo vệ môi trường sinh thái:

+ Hạn chế ảnh hưởng lũ lụt, điều hòa khí hậu, chống xói mòn, ổn định bờ biển, chắn gió bão

+ Là nơi trú chân của nhiều loài động vật hoang dã

+ Lâm nghiệp còn góp phần điều tiết nguồn nước ngọt, khí hậu, duy trì độ ẩm không khí và hạn chế quá trình bốc hơi, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp.

II. TRIỂN VỌNG CỦA LÂM NGHIỆP

CH: Rừng có vai trò quan trọng trong bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ môi trường sinh thái vì:

- Rừng hít khí cacbonic và nhả ra khí oxy nhằm điều tiết không khí;

- Là nơi trú ngụ và bảo tồn tự nhiên những hệ gen quý giá, giữ đa dạng sinh học

- Rừng ngăn chặc được bão lũ lụt tàn phá đất đất liền, bảo vệ và ngăn chặn gió bão, chống sạt lở núi, đảm bảo duy trì sự sống, bảo vệ môi trường sinh thái và tính mạng của con người

CH: - Phân tích triển vọng phát triển lâm nghiệp Việt Nam

+ Nhu cầu về sản phẩm lâm nghiệp ngày càng tăng: Nhu cầu về gỗ, dăm gỗ, giấy và các sản phẩm lâm nghiệp khác dự kiến sẽ tăng trong những năm tới do dân số tăng và thu nhập bình quân đầu người tăng.

+ Chính sách hỗ trợ phát triển lâm nghiệp: Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ phát triển lâm nghiệp, such as: Chiến lược phát triển lâm nghiệp Việt Nam giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Nghị định 15/2023/NĐ-CP về chính sách hỗ trợ phát triển rừng;...

+ Rừng trồng ngày càng phát triển: Diện tích rừng trồng của Việt Nam ngày càng tăng, góp phần nâng cao độ che phủ rừng và cung cấp nguyên liệu cho ngành chế biến lâm sản.

+ Nâng cao năng lực chế biến lâm sản: Ngành chế biến lâm sản Việt Nam đang đầu tư vào công nghệ và thiết bị hiện đại để nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

- Phân tích triển vọng phát triển lâm nghiệp:

+ Điều kiện tự nhiên thuận lợi: Nhiều địa phương có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển lâm nghiệp, such as: khí hậu ôn hòa, đất đai màu mỡ, nguồn nước dồi dào.

+ Chính sách hỗ trợ: Chính sách hỗ trợ của Chính phủ và địa phương tạo điều kiện cho người dân phát triển lâm nghiệp.

+ Nhu cầu thị trường: Nhu cầu về sản phẩm lâm nghiệp của thị trường trong nước và quốc tế ngày càng tăng.

III. ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA SẢN XUẤT LÂM NGHIỆP

CH: - Các loài lâm sản ngoài gỗ là:

- Các loại sản phẩm tre, luồng, giang, nứa,..

- Các loại sản phẩm song, mây,...

- Các loại lâm đặc sản: cánh kiến, quế, hồi, sa nhân,..

- Các sản phẩm cho thực phẩm có nguồn gốc động vật.

- Các loại dược liệu.

- Các loại nhựa: nhựa thông, nhựa trám,...

- Các loại tinh dầu chiết suất từ các bộ phận của cây.

- Các dịch vụ du lịch sinh thái rừng, nghiên cứu lâm học.

IV. LUYỆN TẬP

CH1: - Vai trò và triển vọng:

+ Lâm nghiệp tạo ra việc làm, giúp cải thiện đời sống của nhân dân vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa, góp phần xóa đói giảm nghèo vùng nông thôn, miền núi.

+ Lâm nghiệp có vai trò quan trọng trong việc phòng hộ, bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu và đảm bảo sự an ninh quốc gia.

+ Bảo vệ môi trường sinh thái, nơi cư trú của các loài động thực vật quý hiếm;

- Ví dụ về vai trò của lâm nghiệp đối với gia đình, địa phương của em

+ Lâm nghiệp giúp tạo ra việc làm ổn định cho đời sống nhân dân khu vực địa phương em

+ Tạo ra các loài động thực vật quý hiếm tạo dựng danh tiếng cho địa phương

+ Các loại lâm sản có thể dùng để trang trí nội thất trong gia đình;

CH2: Yêu cầu cơ bản:

- Có kiến thức, kĩ năng về lâm nghiệp và kinh tế.

- Có khả năng áp dụng công nghệ tiên tiến, vận hành thiết bị, máy móc công nghệ cao.

- Chăm chỉ, cần cù, chịu khó.

- Yêu quý và có sở thích đối với lâm nghiệp.

- Có ý thức bảo vệ môi trường.

- Có đạo đức nghề nghiệp.

- Có sức khỏe tốt.

V. VẬN DỤNG

CH: - Trường hợp 1: Có phù hợp với ngành lâm nghiệp. Vì: Có đam mê, hứng thú với ngành lâm nghiệp; Có sự yêu thích đối với sản phẩm lâm nghiệp như lâm sản, lâm đặc sản, dược liệu.

- Trường hợp 2: Không phù hợp với lâm nghiệp. Vì: không có niềm đam mê với lâm nghiệp; Có định hướng nghề nghiệp khác.