BÀI 24 - HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

CH: Hệ thống truyền lực thuộc phần nào của ô tô?

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Nhiệm vụ và phân loại

CH: Hệ thống truyền lực trên ô tô có nhiệm vụ gì?

CH: Hệ thống truyền lực gồm các bộ phận chính nào?

2. Cấu tạo

3. Nguyên lí làm việc

CH: Quan sát hình 24.1 và chỉ ra dòng điện truyền momen từ động cơ tới bánh xe chủ động.

II. LI HỢP

1. Nhiệm vụ và phân loại

2. Cấu tạo

CH: Trong hệ thống truyền lực, li hợp ở vị trí nào và có nhiệm vụ gì?

CH: Quan sát hình 24.2. cho biết cấu tạo và nguyên lí làm việc của li hợp ở trạng thái đóng.

III. HỘP SỐ

1. Nhiệm vụ và phân loại

CH: Trong hệ thống truyền lực, hộp số nằm ở vị trí nào và có nhiệm vụ gì?

CH: Kể tên một số loại hộp số được sử dụng trên ô tô.

2. Cấu tạo

CH: Quan sát hình 24.3b, hãy cho biết: Hộp số có mấy số tiến? Trình bày cấu tạo của hộp số?

CH: Trình bày nguyên lí làm việc và chỉ rõ dòng truyền momen của hộp số ở số 1, số 4. Nêu vai trò của bánh răng (11) ở hình 24.3.

IV. TRUYỀN LỰC CÁC ĐĂNG

1. Nhiệm vụ và phân loại

CH: Đối với hệ thống truyền lực động cơ đặt trước, cầu sau chủ động, truyền lực các đăng có nhiệm vụ gì?

CH: Quan sát hình 24.9, cho biết truyền lực các đăng gồm các bộ phận chính nào?

CH: Bộ phận nào giúp cho truyền lực các đăng có thể truyền được mômen khi có sự thay đổi khoảng cách giữa các khớp các đăng (2) và (5)?

V. TRUYỀN LỰC CHÍNH, VI SAI VÀ BÁN TRỤC

1. Nhiệm vụ

2. Cấu tạo

CH: Truyền lực chính có nhiệm vụ gì?

CH: Quan sát hình 24.10 và cho biết các bộ phận chính của bộ vi sai.

CH: Khi ô tô quay sang trái, bộ truyền lực chính, vi sai làm việc như thế nào?

LUYỆN TẬP

CH: Hãy trình bày nhiệm vụ của các bộ phận chính trong hệ thống truyền lực.

CH: Giải thích nguyên lí làm việc của li hợp ở trạng thái đóng và trạng thái mở.

VẬN DỤNG

CH: Tìm hiểu từ các nguồn tài liệu như sách, báo, Internet về hệ thống truyền lực trên ô tô con có cầu trước chủ động.

PHẦN II: 5 PHÚT GIẢI BÀI.

KHỞI ĐỘNG

CH: 

+ Li hợp

+ Hộp số

+ Truyền lực các đăng

+ Truyền lực chính.

I. KHÁI QUÁT CHUNG

1. Nhiệm vụ và phân loại

CH:

+ Truyền và biến đổi mômen từ động cơ tới bánh xe chủ động làm ô tô chuyển động.

+ Ngắt mômen trong khoảng thời gian nhất định khi dừng xe.

+ Đảo chiều mômen khi lùi xe.

CH:

Cấu tạo gồm 4 bộ phận chính gồm : Bộ ly hợp, hộp số tự động hoặc số sàn, trục các đăng và bộ vi sai.

2. Cấu tạo

3. Nguyên lí làm việc

CH: Đối với hệ thống truyền lực động cơ đặt trước - câu sau chủ động như hình 24.1. Khi li hợp (2) đóng, mômen được truyền tử động cơ (1) qua li hợp (2) đến hộp số (3) qua truyền lực các đăng (4) sau đó đến truyền lực chính bộ vi sai (5) và các bán trục (6) và đến bánh xe cầu sau (7).

II. LI HỢP

1. Nhiệm vụ và phân loại

2. Cấu tạo

CH: Bộ ly hợp nằm trung gian giữa động cơ và hộp số. Nhờ có bộ ly hợp xe mới có thể chuyển số được. Kể cả khi xe đang chạy nó làm ngắt hoàn toàn các khớp bánh răng truyền lực. Giúp xe chuyển số mượt mà, êm ái, đảm bảo sự vận hành liên tục của xe.

CH: Trạng thái đóng: Khi người lái không tác động lên bàn đạp (6), lò xo ép (4) đây đĩa ép (3) và đĩa ma sắt (2) vào mặt đầu bánh đà (1). Khi đó, bánh đà (1), đĩa ma sát (2) và đĩa ép (3) tạo thành một khối cứng. Mômen động cơ được truyền từ cụm bánh đà và đĩa ép tới đĩa ma sát, qua khớp then hoa của đĩa ma sát truyền đến trục li hợp (9).

III. HỘP SỐ

1. Nhiệm vụ và phân loại

CH:

*Nằm giữa li hợp và truyền lực các đăng

*Nhiệm vụ:

+ Thay đổi momen phù hợp với lực cản lên ô tô

+ Đảo chiều của momen để xe có thể đi lùi

+ Ngắt momen trong thời gian nhất định giữa li hợp và truyền lực các đăng khi khởi động, dừng xe....

CH:

Có nhiều loại hộp số được sử dụng trên ô tô. Theo phương pháp điều khiển chia thành: hộp số điều khiển bằng tay: hộp số điều khiển tự động....

2. Cấu tạo

CH:

+ Cấu tạo của hộp số có cấp 4 số tiến được trinh bày trên hình 24.3 bao gồm: trục chủ động (I). trục bị động (III). trục trung gian (IV), trục số lùi (1V), cụm cần số và các bộ đồng tốc (G1. G2. G3).

+ Các cặp bánh răng 4-5, 3-6, 2-7 và 1-8 luôn ăn khớp với nhau và có tỉ số truyền khác nhau. Các bánh răng (1), (2), (3) quay trơn trên trục (III) bánh rằng (II) quay trơn trên trục (IV), bánh răng (4) chế tạo liên trục với trục (1): các bánh răng (5), (6), (7), (8) và (9) lắp khớp then hoa với trục (II). moay ơ của các bộ đồng tốc G1, G2 lắp khớp then hoa với trục (III).

CH:

Các cặp bánh răng 4-5, 3-6, 2-7 và 1-8 luôn ăn khớp với nhau và có tỉ số truyền khác nhau. Các bánh răng (1). (2). (3) quay trơn trên trục (III) bánh răng ( II) quay trơn trên trục (IV), bánh răng (4) chế tạo liên trục với trục (1): các bánh răng (5), (6), (7), (8) và (9) lắp khớp then hoa với trục (II), moay ơ của các bộ đồng tốc G1, G2 lắp khớp then hoa trục.

IV. TRUYỀN LỰC CÁC ĐĂNG

1. Nhiệm vụ và phân loại

CH: Truyền lực các đăng có nhiệm vụ truyền mômen từ hộp số đến của chủ động hoặc từ truyền lực chính đến bánh xe chủ động của cầu dẫn hướng chủ động. Trong hệ thống truyền lực động cơ đặt trước cầu chủ động đặt sau, hộp số được lắp có định trên khung xe,truyền lực các đăng truyền mômen từ hộp số đến truyền lực chính được gắn trên cầu xe. Trong hệ thống truyền lực động cơ đặt trước - cầu chủ động đặt trước, hộp số và truyền lực chính được lắp có định trên khung xe (vỏ xe) truyền mômen đến các bánh xe thông qua truyền lực các đăng.

CH: Truyền lực các đăng động cơ đặt trước, cầu sau chủ động (hình 24.9) có cấu tạo gồm một số bộ phận chính sau: mặt bích chủ động (l) nối với trục bị động của hộp số: hai nửa trục các đăng (3), (4). các khớp các đăng (2), (5) thường là khớp chữ thập và mặt bích bị động (6) được nói đến truyền lực chính trong cầu chủ động. Trục các đăng được cấu tạo gồm hai nửa trục các đăng (3) và (4) lắp khớp then hoa với nhau đề đảm báo có thể thay đổi chiều dài trục các đăng trong một phạm vi nhất định. Khớp các đăng (2) và (5) cho phép truyền mômen giữa hai trục mà đường lâm hai trục có góc lệch thay đổi trong một phạm vị nhất định.

CH: Khi có sự dao động dẫn đến dịch chuyển tương đối giữa hộp số và cầu chủ động, nhờ cấu tạo của khớp và hai nữa trục các đăng mà mômen xoắn vẫn được truyền dù có sự thay đổi khoảng cách tương đối giữa các khớp các đăng (2) và (5).

V. TRUYỀN LỰC CHÍNH, VI SAI VÀ BÁN TRỤC

1. Nhiệm vụ

2. Cấu tạo

CH: Truyền lực chính có nhiệm vụ truyền mômen giữa 2 trục vuông góc với nhau (trục các đăng và bán trục), giảm số vòng quay và tăng mômen quay cho bán trục.

CH:

+ Bánh răng chủ động

+ Bánh răng bị động

+ Bánh răng vi sai

+ Bánh răng bán trục

+ Bán trục phải

+ Trục vi sai

+ Vỏ vi sai

+ Bán trục trái

CH: Khi ô tô quay vòng trái, bán trục trái (8) nổi với bảnh xe phía trong sẽ quay chậm hơn bán trục phải (5) được nối với bánh xe phía ngoài. Khi đó, các bánh răng vì sai (3) không chí quay theo vỏ vi sai (7) mà còn quay trên trục vì sai (6) vì lực cản của bánh xe phía trong truyền cho bánh răng bán trục trái (8) lớn hơn. Vì vậy. tốc độ bánh xe bên ngoài tăng, bánh xe bên ngoài quay nhanh hơn bánh xe bên trong.

LUYỆN TẬP

CH: Nhiệm vụ của các bộ phận chính trong hệ thống truyền lực:

+ Li hợp: truyền hoặc ngắt mômen từ động cơ đến hộp số trong những trường hợp cần thiết.

+ Hộp số:

+ Thay đổi mômen phù hợp với lực cản lên ô tô.

+ Ngắt mômen trong thời gian nhất định giữa li hợp và truyền lực các đăng khi khởi động, dừng xe.

+ Truyền lực các đăng: truyền mômen từ hộp số đến cầu chủ động hoặc từ truyền lực chính đến bánh xe chủ động của cầu dẫn hướng chủ động.

+ Truyền lực chính: truyền mô men giữa hai trục vuông góc với nhau, giảm số vòng quay và tăng mômen quay cho bán trục.

+ Bộ vi sai: phân phối mômen cho hai bán trục của hai bánh xe chủ động, cho pháp hai bánh xe quay với tốc độ khác nhau khi ô tô quay vòng hoặc đi trên đường không bằng phẳng.

+ Bán trục: truyền mômen từ bánh răng bán trục của vi sai đến từng bánh xe.

CH: Nguyên lí làm việc của li hợp ở trạng thái đóng và mở:

+ Nguyên lí làm việc của li hợp ở trạng thái đóng: Khi không tác động lên bàn đạp, lò xo ép đẩy đĩa ép và đĩa ma sát vào mặt đầu bánh đà. Khi đó, bánh đà, đĩa ma sát và đĩa ép tạo thành một khối cứng. Mômen động cơ được truyền từ cụm bánh đà và đĩa ép tới đĩa ma sát, qua khớp then hoa của đĩa ma sát truyền đến trục li hợp.

+ Nguyên lí làm việc của li hợp ở trạng thái mở: Khi tác động lên bàn đạp, lực truyền qua đòn dẫn động li hợp và càng mở đẩy ổ bi tì dịch chuyển sang trái, ép vào đầu của đòn mở thắng được lực của lò xo ép kéo đĩa ép sang phải làm đĩa ma sát tách ra khỏi bánh đà ngắt dòng mô men từ bánh đà đến trục li hợp.

VẬN DỤNG