BÀI 11 - QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT CƠ KHÍ

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

CH: Theo em, để sản xuất được chiếc ê tô như hình 11.1 thì cần thực hiện những công việc gì?

I. SẢN XUẤT CƠ KHÍ

CH: Sản xuất cơ khí là gì?

CH: Quá trình sản xuất cơ khí thường bao gồm những bước nào?

II. CÁC BƯỚC CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT CƠ KHÍ

1. Sản xuất phôi

CH: Sản xuất phôi kim loại gồm những công việc nào?

CH: Nhiên liệu của quá trình luyện gang là gì?

CH: Trình bày quá trình tạo thành gang

2. Chế tạo cơ khí

CH: Kể tên các công việc cần thực hiện trong chế tạo cơ khí. Trong chế tạo cơ khí, phương pháp gia công nào thường được sử dụng?

CH: Mục đích của lắp ráp là gì? Sau khi lắp ráp cần phải tiến hành công việc gì?

3. Đóng gói và bảo quản

CH: Đóng gói và bảo quản sản phẩm cần lưu ý những vấn đề gì? Lấy ví dụ minh họa.

LUYỆN TẬP

CH: Nếu sản phẩm của quá trình sản xuất cơ khí là một chi tiết thì có thể giảm được những công việc gì nêu trong các bước kể trên?

CH: Trong các bước của quá trình sản xuất cơ khí thì bước nào quan trọng nhất? Vì sao?

VẬN DỤNG

CH: Hãy tìm hiểu quá trình sản xuất của một số sản phẩm cơ khí trên Internet hoặc trong cơ sở sản xuất ở địa phương em.

PHẦN II: 5 PHÚT GIẢI BÀI.

KHỞI ĐỘNG

CH: Sản xuất ê tô cần thực hiện:

+ Sản xuất phôi

+ Gia công

+ Lắp ráp và kiểm tra hoàn thiện.

I. SẢN XUẤT CƠ KHÍ

CH: Sản xuất cơ khí là quá trình sử dụng các nguyên vật liệu, máy móc và công nghệ để tạo ra các sản phẩm cơ khí. 

CH: Sản xuất cơ khí bao gồm các bước chính: sản xuất phôi, chế tạo cơ khí, đóng gói và bảo quản.

II. CÁC BƯỚC CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT CƠ KHÍ

1. Sản xuất phôi

CH: Sản xuất phôi kim loại bao gồm các công việc chính là khai thác quặng, luyện kim và chế tạo phôi.

CH: Nhiên liệu của quá trình luyện gang thường là than cốc.

CH: Quá trình tạo thành gang:

Quặng, than cốc và chất trợ dung được đưa từ thiết bị chất liệu vào lò và xếp thành từng lớp xen kẽ. Không khí nóng (800^oC) được nén vào lò qua các lỗ gió ở nhiệt độ cao, than cốc bị đốt cháy sinh ra khí carbon monoxit (CO), khí này sẽ khử oxit sắt tạo thành sắt. Ở nhiệt độ rất cao (1500^oC – 2000^oC), sắt nóng chảy hoà tan một lượng nhỏ carbon và một số nguyên tố khác tạo thành gang lỏng chảy xuống đáy lỗ và được đưa ra ngoài qua cửa thoát gang. Khi lỗ làm việc, khi nóng hình thành bên trong bốc lên trên và thoát ra ngoài theo ống dẫn khí thai. Đã với bị phân huỷ thành canxi oxit (CaO), kết hợp với một số tạp chất có lẫn trong quãng tạo thành xi nổi lên trên gang và thoát ra theo của thoát xỉ.

2. Chế tạo cơ khí

CH: Chế tạo cơ khí bao gồm các khâu: chuẩn bị chế tạo, gia công, lắp ráp, kiểm tra và hoàn thiện sản phẩm.

Các phương pháp gia công thường dùng là tiện, phay, khoan.

CH: Với sản phẩm cơ khí là tổ hợp nhiều chi tiết thì khâu cuối của chế tạo cơ khí là lắp ráp chi tiết tạo thành sản phẩm. Sau khi lắp ráp, cần kiểm tra chất lượng sản phẩm. Đối với sản phẩm là các thiết bị hoạt động cần kiểm tra hoạt động của chúng. Đối với thiết bị có yêu cầu phải chạy rà trơn thì tiến hành chạy rà.

3. Đóng gói và bảo quản

CH: Đóng gói sản phẩm nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo quản, vận chuyển, xếp dỡ và tiêu thụ. Khi đóng gói, hàng hoá cần được chèn lót xung quanh bằng các vật liệu như mút, xốp,... để tránh bị dịch chuyển và va đập. Các vật liệu này được thiết kế, sản xuất phù hợp với kích thước và trọng lượng của sản phẩm. Tiếp đó, hàng hoá được cho vào bao bì gỗ, carton,... có độ lớn tương ứng, bền và dẻo dai để chịu được các va chạm. Trên bao bì có ghi rõ những yêu cầu khi bốc xếp và vận chuyển.

Bảo quản trong kho nhằm giữ gìn hàng hoá nguyên vẹn cả về số lượng lẫn chất lượng cho tới khi đến tay người tiêu dùng. Khi bảo quản, cần đặt hàng hoả trên các giá, kệ,... để thông hơi, thông gió, tránh ẩm. Hàng hoa cần được kiểm tra thường xuyên để phát hiện kịp thời những hư hỏng và đưa ra biện pháp xử lí phù hợp.

Ví dụ: Với sản phẩm là ê tô kể trên, trước khi đóng gói cần chèn mút để lót, sau đó mới đóng gói vào bao bì có kí hiệu tránh ẩm để cất vào kho hoặc vận chuyển ra thị trưởng.

LUYỆN TẬP

CH: Nếu sản phẩm của quá trình sản xuất cơ khi chỉ là một chi tiết thì có thể giảm được khâu lắp ráp.

CH: 

Chế tạo cơ khí là bước quan trọng nhất trong quá trình sản xuất cơ khí.

Phôi sau khi được gia công, lắp ráp sẽ được kiểm tra, nếu đạt yêu cầu sẽ chuyển sang khâu đóng gói, bảo quản.

VẬN DỤNG

CH: Quy trình sản xuất dao:

+ Tạo phôi dao từ thép

+ Rèn và dùng búa đập vào phôi thép để tạo hình lưỡi dao.

+ Cạo lưỡi dao

+ Mài thô xong đến mài tinh để hoàn thành một chiếc dao hoàn chỉnh có thể đem sử dụng hoặc bán ra thị trường.