Video giảng Ngữ văn 10 kết nối bài 6: Dục thúy sơn

Tóm lược nội dung

VĂN BẢN 4: DỤC THÚY SƠN

Chào mừng các em đến với buổi học hôm nay. Hãy chuẩn bị tinh thần để cùng nhau bước vào một hành trình đầy cảm hứng với những bài học mới mẻ!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Vận dụng được những hiểu biết chung về tác gia Nguyễn Trãi và các kiến thức được giới thiệu trong phần Tri thức ngữ văn để đọc hiểu một tác phẩm thơ chữ Hán, thể ngũ ngôn của Nguyễn Trãi.
• Thể hiện được lòng kính trọng, biết ơn tinh thần học tập những nhân vật kiệt xuất đã đóng góp  lớn lao cho lịch sử và văn hóa dân tộc.

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:

Để làm nóng không khí, chúng ta sẽ cùng tham gia một hoạt động khởi động liên quan đến bài học. Các em đã sẵn sàng chưa?

Dựa vào nhan đề Dục Thúy sơn bạn thử suy đoán xem tác phẩm viết về câu chuyện gì?

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

Nội dung 1: Đọc văn bản

Cô xin mời đại diện các nhóm dựa vào các nội dung đã đọc ở nhà:

+ Tác phẩm Dục Thúy sơn thuộc tập thơ nào?

+ Bố cục gồm có mấy phần? Nội dung chính của mỗi phần là gì?

+ Dục Thúy Sơn thuộc thể loại thơ nào? 

Video trình bày nội dung:

- Dục Thúy Sơn được rút từ tập Ức Trai thi tập.

- Được viết vào sau cuộc kháng chiến chống quân Minh và trước khi Nguyễn Trãi lui về ở ẩn tại Côn Sơn.

- Bố cục được chia thành 2 phần:

+ Phần 1: 6 câu đầu: Vẻ đẹp thiên nhiên núi Dục Thúy

+ Phần 2: 2 câu cuối: Cảm hoài man mác

- Bên cạnh đó nó cũng có thể chia làm cấu trúc đề - thực – luận – kết hoặc kết cấu 2/4/2 trong đó 2 câu đầu là giới thiệu về cảnh vật, bốn câu sau là bức tranh sơn thủy hữu tình và 2 câu kết là tâm sự hoài niệm của nhà thơ.

- Dục Thúy Sơn được viết theo thể ngũ ngôn 

Nội dung 2: Tìm hiểu về cảnh vật thiên nhiên núi Dục Thúy

Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá cảnh thiên nhiên trong tác phẩm, xem cách mà nhà thơ hay nhà văn đã vẽ nên bức tranh ấy và ý nghĩa ẩn sau những hình ảnh thiên nhiên này. Thiên nhiên không chỉ là bối cảnh mà còn là “nhân vật” chính, góp phần truyền tải thông điệp và cảm xúc của tác giả. Các em hãy nhớ lại kiến thức và trả lời một số câu hỏi liên quan:

+ Cảnh thiên nhiên núi Dục Thúy được miêu tả thế nào?

+ Bức tranh cận cảnh núi Dục thúy có gì đặc biệt? Những liên tưởng xuất hiện khi say đắm ngắm thiên nhiên cho thấy nét đẹp nào của tâm hồn Nguyễn Trãi?

Video trình bày nội dung:

- Vẻ đẹp toàn cảnh của núi Dục Thúy hiện lên vô cùng rõ nét qua câu 3 và 4:

“Cảnh tiên nơi cõi tục

Mặt nước nổi hoa sen”

Cảnh núi Dục Thúy hiện lên như cảnh thần tiên trên cõi tục. Được ví như một bông hoa sen nổi trên mặt nước. không so sánh  mà trực tiếp biểu thị núi Dục Thúy với đóa sen.

+ Hình ảnh hoa sen biểu trưng cho sự thoát tục cõi tiên rơi xuống trần gian.

+ Ngôn ngữ tinh xác, tạo ấn tượng sâu đậm cho người đọc ngươi nghe. Từ “phù” nghĩa là nổi nhưng lay động tại chỗ, từ “trụy” có nghĩa là rơi rớt từ trên cao xuống => thể hiện sự sống động trong miêu tả.

- Câu 5 và câu 6 thể hiện dấu ấn riêng mạnh mẽ của tâm hồn Nguyễn Trãi

“ Bóng tháp hình trâm ngọc

Gương sông ánh tóc huyền”

+ Tác giả so sánh bóng tháp như chiếc trâm ngọc màu xanh, ánh sáng sóng nước như đang soi chiếu vào mái tóc biếc… Hai hình ảnh trẻ trung, trong sáng, trữ tình và nên thơ thường được dùng để miêu tả vẻ đẹp của người con gái. Thiên nhiên được so sánh với vẻ đẹp của con người. Lấy vẻ đẹp của người con gái để hình dung bóng núi trên sóng biếc.

=>  Sự liên tưởng vô cùng hiện đại, đặc biệt và hiếm gặp trong thơ cổ. Nếu như thơ cổ dùng vẻ đẹp thiên nhiên làm chuẩn mực thì Nguyễn Trãi lại lấy vẻ đẹp con người là thước đo. Điều đó cho thấy tâm hồn trong sáng, nhạy cảm, tinh tế của nhà thơ.

…………………………

Nội dung video Bài 6: Văn bản 4: Dục Thúy Sơn còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.