Slide bài giảng Lịch sử 9 kết nối bài 5: Phong trào dân tộc dân chủ trong những năm 1918 – 1930 (phần 2)

Tóm lược nội dung

BÀI 5. PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ TRONG NHỮNG NĂM 1918 - 1930

MỞ ĐẦU

Trong những thập kỉ đầu thế kỉ XX, phong trào yêu nước, cách mạng của nhân dân Việt Nam tiếp tục rơi vào “tình hình đen tối như không có đường ra”. Hãy nêu những hiểu biết của em về hoạt động đấu tranh của các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam từ năm 1918 đến năm 1930. Theo em, vì sao phong trào dân tộc dân chủ ở giai đoạn này dù diễn ra sôi nổi nhưng vẫn chưa thành công?

Trả lời rút gọn:

- Từ năm 1918 đến năm 1930, nhân dân ta đã có những phong trào yêu nước theo khuynh hướng dân chủ tư sản, ra đời tổ chức Đảng và nhiều cuộc khởi nghĩa

- Vì giai cấp tư sản Việt Nam yếu cả về kinh tế và chính trị, không đủ sức giữ vững ngọn cờ lãnh đạo cách mạng, thiếu đường lối chính trị đúng đắn và một phương pháp cách mạng khoa học.

1. HOẠT ĐỘNG YÊU NƯỚC CỦA NGƯỜI VIỆT NAM Ở NƯỚC NGOÀI

Câu hỏi: Hãy trình bày hoạt động yêu nước tiêu biểu của người Việt Nam ở nước ngoài

Trả lời rút gọn:

- Tại Trung Quốc: một nhóm thanh niên yêu nước lập ra tổ chức “Tâm tâm xã” 

- Tại Pháp: Phan Châu Trinh và một số người Việt sáng lập “Hội những người yêu nước Việt Nam tại Pháp”

2. PHONG TRÀO CỦA GIAI CẤP TƯ SẢN VÀ TẦNG LỚP TIỂU TƯ SẢN TRONG NƯỚC

Câu hỏi: Hãy trình bày những nét chính của phong trào của giai cấp tư sản và tầng lớp tiểu tư sản ở trong nước

Trả lời rút gọn:

-Giai cấp tư sản: Đấu tranh chống lại sự cạnh tranh, chèn ép của tư sản Hoa Kiều và tư sản Pháp, tẩy chay tư sản Hoa Kiều, vận động người VIệt Nam dùng hàng Việt Nam ở Sài Gòn, Hà Nội, Hải Phòng,...

 - Những nét chính của phong trào của tầng lớp tiểu tư sản:

+ Trưởng thành và tích cực tham gia vào phong trào yêu nước

+ Một số phong trào đấu tranh như: đòi nhà cầm quyền Pháp thả Phan Bội Châu, Nguyễn An Ninh,…

3. PHONG TRÀO CỦA GIAI CẤP CÔNG NHÂN

Câu hỏi 1: Khai thác tư liệu và thông tin trong mục, hãy nêu ý nghĩa của cuộc bãi công của công nhân Ba Son

Trả lời rút gọn:

- Góp phần ngăn cản tàu chiến Pháp chở binh lính sang đàn áp phong trào cách mạng Trung Quốc

- Đánh dấu bước chuyển của phong trào công nhân từ giai đoạn đấu tranh “tự phát” sang “tự giác”

Câu hỏi 2: Hãy trình bày những nét chính trong phong trào của giai cấp công nhân

Trả lời rút gọn:

- Diễn ra sôi nổi với mục đích chủ yếu là bãi công đòi tăng lương, giảm giờ làm,... 

- Các cuộc đấu tranh có tổ chức diễn ra liên tục từ Bắc tới Nam 

- Chống lại chính sách áp bức, bóc lột của chủ tư bản và chính quyền thực dân phong kiến,…

4. SỰ RA ĐỜI CỦA CÁC TỔ CHỨC YÊU NƯỚC CÁCH MẠNG

Câu hỏi 1: Hãy nêu những nét chính về sự ra đời của các tổ chức cách mạng

Trả lời rút gọn:

- Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên:

+ Được Nguyễn Ái Quốc thành lập vào tháng 6/1925 tại Quảng Châu, Trung Quốc 

+ Mục đích: làm cách mạng dân tộc để giành độc lập, sau đó làm cách mạng thế giới để đi đến xã hội cộng sản

- Tân Việt Cách mạng đảng:

+ Tiền thân là Hội Phục Việt, ra đời trong phong trào dân tộc dân chủ đầu những năm 20 của thế kỉ XX

+ Hoạt động chủ yếu ở Trung Kỳ với lực lượng chủ yếu gồm: trí thức trẻ, thanh niên, tư sản yêu nước

- Việt Nam Quốc dân đảng:

+ Được thành lập vào tháng 12/1927 trên cơ sở hạt nhân là một số thành viên của Nam Đồng thư xã 

+ Theo khuynh hướng cách mạng dân chủ tư sản 

Câu hỏi 2: Theo em, vì sao hoạt động của Việt Nam Quốc dân đảng không thành công?

Trả lời rút gọn:

- Khuynh hướng cách mạng dân chủ tư sản thiết lập dân quyền bằng phương pháp bạo động, ám sát cá nhân

- Sự phát triển của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên và sự chuyển biến trong lập trường chính trị của Tân Việt Cách mạng đảng

LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG

Câu hỏi 1: Vẽ sơ đồ thể hiện những sự kiện tiêu biểu trong phong trào dân tộc dân chủ từ năm 1918 đến năm 1930 ở Việt Nam.

Trả lời rút gọn: 

Câu hỏi 2: Theo em, phong trào dân tộc dân chủ từ năm 1918 đến năm 1930 có ý nghĩa như thế nào đối với cách mạng Việt Nam?

Trả lời rút gọn:

- Cổ vũ mạnh mẽ tinh thần yêu nước của nhân dân Việt Nam, bồi đắp thêm cho chủ nghĩa yêu nước Việt Nam

- Là tiền đề để đào tạo, rèn luyện một đội ngũ những nhà yêu nước cho những phong trào đấu tranh mới sau này

- Góp phần tìm ra một con đường cứu nước đúng đắn, chứng tỏ con đường giải phóng dân tộc theo khuynh hướng tư sản là không thành công

- Giúp cho những người yêu nước Việt Nam tiếp thu lý luận giải phóng dân tộc theo khuynh hướng vô sản

- Làm cho phong trào yêu nước trở thành một trong những điều kiện dẫn đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam

Câu hỏi: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet, hãy kể tên một số thanh niên, trí thức đã tham gia tích cực vào phong trào dân tộc dân chủ (1918 – 1930). Xây dựng poster giới thiệu về một nhân vật mà em ấn tượng nhất.

Trả lời rút gọn:

- Một số thanh niên, trí thức đã tham gia tích cực vào phong trào dân tộc dân chủ là: Châu Văn Liêm, Lê Hồng Phong, Hồ Tùng Mậu,...

- Anh hùng Hồ Tùng Mậu: