Slide bài giảng KHTN 7 chân trời bài 22: Vai trò của nước và các chất dinh dưỡng đối với cơ thể sinh vật (2 tiết)

Tóm lược nội dung

^{CHỦ ĐỀ 7. KHÁI NIỆM TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG Ở SINH VẬT}

^{BÀI 22: VAI TRÒ CỦA TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG Ở SINH VẬT}

1. KHÁI NIỆM TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG Ở SINH VẬT

Câu 1: Quan sát Hình 22.1, em hãy cho biết:

a) Cơ thể người lấy những chất gì từ môi trường và thải những chất gì ra khỏi cơ thể?

b) Các chất được lấy từ môi trường được sử dụng để làm gì?

c) Trao đổi chất ở sinh vật gồm những quá trình nào?

d) Thế nào là trao đổi chất?

Trả lời rút gọn: 

a) Cơ thể con người lấy oxygen, nước, chất dinh dưỡng từ môi trường và thải carbon dioxide, nhiệt và chất thải ra khỏi cơ thể.

b) Để phục vụ cho quá trình trao đổi chất của cơ thể.

c) Gồm 2 quá trình: trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường và chuyển hoá các chất diễn ra trong tế bào.

d) Trao đổi chất là quá trình cơ thể sinh vật lấy các chất từ môi trường cung cấp cho quá trình chuyển hoá trong tế bào, đồng thời thải các chất không cần thiết ra ngoài môi trường.

Câu 2: Quá trình nào sau đây thuộc trao đổi chất ở sinh vật?

a) Phân giải protein trong tế bào?

b) Bài tiết mồ hôi.

c) Vận chuyển thức ăn từ miệng xuống dạ dày.

d) Lấy carbon dioxide và thải oxygen ở thực vật.

Trả lời rút gọn: 

Quá trình trao đổi chất ở sinh vật: a, b, d.

Câu 3: Thế nào là quá trình chuyển hoá các chất trong tế bào? Cho ví dụ?

Trả lời rút gọn: 

Quá trình chuyển hoá các chất trong tế bào là tập hợp tất cả các phản ứng hoá học diễn ra trong tế bào, được thể hiện qua quá trình tổng hợp và phân giải các chất. Ví dụ: Tổng hợp đường glucose từ nước và carbon dioxide trong quá trình quang hợp ở thực vật.

Câu 4: Thế nào là chuyển hoá năng lượng?

Trả lời rút gọn:

Chuyển hoá năng lượng là sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác                                 

Câu 5: Sự biển đổi nào sau đây là chuyển hoá năng lượng trong cơ thể sinh vật?

a) Quang năng → Hoá năng.

b) Điện năng → Nhiệt năng.

c) Hoá năng → Nhiệt năng.

d) Điện năng → Cơ năng.

Trả lời rút gọn:

Sự chuyển hoá năng lượng trong cơ thể sinh vật: a, c.

Luyện tập: Sinh vật có sử dụng hết toàn bộ các chất được lấy từ môi trường không? Giải thích?

Trả lời rút gọn:

Sinh vật có sử dụng hết toàn bộ các chất được lấy từ môi trường vì cơ thể sinh vật luôn vận động và phát triển không ngừng. Tất cả mọi hoạt động sống đều cần dùng đến năng lượng. Các chất đã được chuyển hoá có thể dự trữ trong cơ thể.

2. VAI TRÒ CỦA TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HOÁ NĂNG LƯỢNG TRONG CƠ THỂ

Câu 6: Quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng có vai trò gì đối với cơ thể sinh vật? Cho ví dụ.

Trả lời rút gọn:

Vai trò: Cung cấp nguyên liệu cấu tạo, thực hiện chức năng của tế bào và cơ thể;  cung cấp năng lượng. Ví dụ: Quá trình phân giải đường glucose trong hô hấp tế bào tạo ra ATP và cung cấp cho các hoạt động của cơ thể.

Luyện tập: Điều gì sẽ xảy ra với sinh vật nếu quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng bị ngừng lại? Giải thích.

Trả lời rút gọn:

Nếu quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng bị ngừng lại, cơ thể sẽ không thể duy trì sự sống, sinh trưởng, phát triển và sinh sản vì không có chất dinh dưỡng, chức năng của các tế bào trong cơ thể bị đình trệ. Cơ thể không thể tự sản sinh ra năng lượng để phục vụ cho các hoạt động sống cơ bản của con người.

Vận dụng: Nhiệt độ cơ thể của một vận động viên trước và trong khi đang thi đấu có gì khác nhau? Giải thích.

Trả lời rút gọn:

Nhiệt độ cơ thể của một vận động viên trong khi đang thi đấu cao hơn vì khi vận động mạnh và liên tục, cơ thể sẽ đốt cháy nhiều năng lượng hơn, quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng cũng diễn ra mạnh mẽ hơn khiến cơ thể nóng lên.

BÀI TẬP

Câu 1: Cho ba trường hợp sau: (A) người đang chơi thể thao, (B) người đang ngủ, (C) người đang đi bộ.

a) Hãy so sánh tốc độ trao đổi chất ở ba trường hợp trên. Giải thích.

b) Xác định quá trình chuyển hoá năng lượng ở trường hợp (A) và (C).

Trả lời rút gọn:

a) Tốc độ trao đổi chất từ nhanh đến chậm: (A) - (C) - (B). Người đang chơi thể thao và người đi bộ có tốc độ trao đổi chất nhanh vì họ cần nhiều năng lượng để phục vụ cho hoạt động của cơ thể. Người đang ngủ có tốc độ trao đổi chất chậm nhất vì họ chỉ cần một phần năng lượng vừa đủ để duy trì các hoạt động sống cơ bản.

b) Trường hợp (A) và (B): Quang năng → Hoá năng → Động năng → Nhiệt năng.

Câu 2: Hãy xác định một số biện pháp giúp tăng cường quá trình trao đổi chất ở cơ thể

Trả lời rút gọn:

Biện pháp: Uống đủ nước, có chế độ ăn hợp lí, vận động thường xuyên, hạn chế sử dụng các chất kích thích, không thức khuya, ngủ đủ giấc.