Soạn giáo án điện tử ngữ văn 11 KNTT Bài 9 Đọc 1: Bài ca ngất ngưởng

Nội dung giáo án

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC MỚI

KHỞI ĐỘNG

Chia lớp thành 2 nhóm, thảo luận và trả lời những câu hỏi sau:

• Nhóm 1: Theo quan sát của bạn, hiện nay vấn đề “cá tính” được giới trẻ nhìn nhận như thế nào?
• Nhóm 2: Nêu ý nghĩ của bạn khi nghe nhận xét về một người nào đó có "vị trí cao ngất ngưởng” và khi nghe đánh giá về một ai đó có "thái độ ngất ngưởng". Từ “ngất ngưởng” trong hai trường hợp trên có giống nhau hay không?

• “Cá tính” chính là thể hiện mình, muốn chứng minh bản thân và khẳng định bản sắc riêng của cá nhân.
• Sự tự do, phóng khoáng, được làm điều mình thích theo cách của riêng mình chính là cách thể hiện “cá tính” của giới trẻ.
• Một người có “vị trí cao ngất ngưởng” là người có địa vị, chức vụ rất cao trong xã hội hoặc một cơ quan nào đó.
• “Thái độ ngất ngưởng” là sự tự tin đôi khi là kiêu ngạo, ngạo nghễ với đời.

Từ “ngất ngưởng” trong hai trường hợp trên là hoàn toàn khác nhau, một từ chỉ vị thế còn một từ là chỉ thái độ.

Bài 9: Lựa chọn và hành động

[Văn bản 1]

Bài ca ngất ngưởng

NỘI DUNG BÀI HỌC

I TRI THỨC NGỮ VĂN

Xem lại phần chuẩn bị về mục Tri thức ngữ văn và làm việc cá nhân, thực hiện nhiệm vụ sau:

• Chủ đề của văn bản văn học là gì?
• Nêu đặc điểm của văn bản văn học có nhiều chủ đề.

1. Chủ đề

• Chủ đề được hiểu là các vấn đề cơ bản được nêu ra trong văn bản.
• Chủ đề thể hiện điều quan tâm cũng như chiều sâu nhận thức của nhà văn đối với cuộc sống.

2. Văn bản văn học có nhiều chủ đề

• Văn bản văn học sẽ cùng lúc thể hiện nhiều chủ đề và các chủ đề này sẽ được phân loại theo các tiêu chí khác nhau.
• Xét mức độ biểu hiện đậm nhạt, để xác định chủ đề chính và chủ đề phụ, nhiều khi phụ thuộc vào sự tiếp nhận khác nhau của người đọc.
• Xét về tính chất của những điều được biểu hiện:
  • Chủ đề đặc thù dân tộc
  • Chủ đề phổ quát nhân loại.
• Sự đa dạng về chủ đề:
  • Khiến văn bản trở nên đa nghĩa
  • Đáp ứng được sự đón đợi của nhiều loại độc giả khác nhau
  • Mỗi người có thể tìm thấy ở văn bản một điều tâm đắc riêng.

1. II. TÌM HIỂU CHUNG

Dựa vào kiến thức đã chuẩn bị, thực hiện nhiệm vụ sau:

• Nêu một số nét cơ bản về tác giả Nguyễn Công Trứ
• Nêu một số nét cơ bản về xuất xứ và nội dung chính của văn bản Bài ca ngất ngưởng.
• Nêu một số đặc điểm của thể hát nói.

1. Tác giả

Nguyễn Công Trứ

(1778 – 1858)

• Tự Tồn Chất, hiệu Ngộ Trai, biệt hiệu Hy Văn
• Quê quán: huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
• Cuộc đời quan trường trải nhiều lần thăng giáng: có khi làm đến chức Thượng thư, Tổng đốc nhưng cũng có lúc bị cách hết chức vụ, phải làm lính thủ ở biên thuỳ.
• Ở vị trí nào, ông cũng giữ bản lĩnh cứng cỏi, nhiệt huyết với công việc được giao.
• Sự nghiệp sáng tác:
  • Sáng tác chủ yếu bằng chữ Nôm.
  • Hiện còn biết được trên 150 tác phẩm ở nhiều thể loại như phú, thơ Đường luật, câu đối, hát nói.
• Có đóng góp đặc biệt quan trọng cho sự định hình và phát triển của thể thơ hát nói.
• Phong cách sống độc đáo, cốt cách tài tử, tâm hồn thanh cao, cá tính mạnh mẽ.

2. Tác phẩm