Soạn giáo án điện tử ngữ văn 11 CTST Bài 9 Đọc 3 Nhớ con sông quê hương

Nội dung giáo án

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

HOẠT ĐỘNG CẶP ĐÔI

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Kể tên những dòng sông nổi tiếng mà em biết và hãy chia sẻ những kỉ niệm của em với dòng sông quê hương.

Bài 9: Những chân trời kí ức

Văn bản

NHỚ CON SÔNG QUÊ HƯƠNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Trình bày những thông tin về nhà thơ Tế Hanh.
• Xác định và xuất xứ và nội dung chính của văn bản “Nhớ con sông quê hương”.

1. Tác giả

• Quê quán: Quảng Ngãi.
• Là một nhà thơ Việt Nam thời tiền chiến.
• Ông xuất hiện cuối phong trào Thơ mới với những bài thơ mang theo nỗi buồn và tình yêu quê hương sâu nặng.
• Tác phẩm tiêu biểu: Nghẹn ngào, Gửi miền Bắc, Câu chuyện quê hương, Vườn xưa…

2. Tác phẩm

• Sáng tác vào năm 1956.
• Thời điểm đất nước tạm chia cắt, tác giả tập kết về miền Bắc sau cuộc kháng chiến chống Pháp.
• Nội dung chính: Bài thơ ca ngợi vẻ đẹp của con sông quê và tình cảm sâu nặng của tác giả đối với quê hương.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Em hãy trả lời các câu hỏi sau:

• Xác định chủ thể trữ tình và tình cảm, cảm xúc được tác giả thể hiện trong đoạn thơ trên.
• Bạn có cảm nhận thế nào về hình ảnh con sông quê hương trong đoạn thơ?
• Nêu tác dụng của yếu tố tự sự được sử dụng trong đoạn thơ.

1. Chủ thể trữ tình và cảm xúc của nhà thơ

Chủ thể trữ tình: xưng “tôi”, “chúng tôi”

Người lưu giữ kí ức gắn bó với con sông quê hương từ thời thơ ấu cho đến lúc trưởng thành, sống xa quê.

Cảm xúc của tác giả

Tình yêu mến và niềm thương nhớ quê hương qua hình ảnh con sông của một người con xa quê.

Hình ảnh, từ ngữ gợi nhắc kỉ niệm trìu mến, thiết tha về con sông:

• “Hơi con sông đã tắm cả đời tôi!”
• “Tôi giơ tay ôm nước vào lòng/ Sông mở nước ôm tôi vào dạ”.

2. Hình ảnh con sông quê hương

Trong sáng, thân thương, sống động, không thể phai mờ trong tâm trí trẻ thơ.

Hình ảnh con sông càng đẹp khi được miêu tả qua nỗi nhớ của chủ thể trữ tình.

3. Yếu tố tự sự

Thể hiện đan xen với trữ tình, có những dòng tự sự, gợi nhắc thời gian, sự việc theo lối tự thuật.

“Chúng tôi lớn lên mỗi người mỗi ngả

Kẻ sớm kẻ khuya chài lưới bên sông

Kẻ cuốc cày mưa nắng ngoài đồng

Tôi cầm súng xa nhà đi kháng chiến”

Yếu tố tự sự gắn kết các mốc thời gian, sự việc với nhau theo một trình tự nương theo dòng chảy thời gian cuộc đời.

Yếu tố tự sự gắn với việc bộc lộ tình cảm, cảm xúc.

• Tình yêu và nỗi nhớ con sông quê không nguôi, cứ lớn thêm, sâu thêm theo năm tháng, cuộc đời.

III. TỔNG KẾT

Em hãy trả lời câu hỏi sau:

Hãy rút ra giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật từ văn bản “Nhớ con sông quê hương”.

1. Nội dung

Bài thơ “Nhớ con sông quê hương”:

• Ca ngợi vẻ đẹp của con sông quê vô cùng bình dị và chân thật trong tâm tưởng của tác giả – một vẻ đẹp hiền hòa, êm dịu.
• Đồng thời bày tỏ tình cảm gắn bó với quê hương của tác giả.

2. Nghệ thuật

Sử dụng lời thơ mộc mạc, hồn nhiên, gần gũi, chân chất làm lòng người xao xuyến.

Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.

Giọng thơ tha thiết, sôi nổi, cảm xúc được dồn nén qua hồi tưởng và kỉ niệm.

Sử dụng linh hoạt các biện pháp tu từ: ẩn dụ, nhân hóa, so sánh…

LUYỆN TẬP

Nhiệm vụ 1:

Trả lời câu hỏi trắc nghiệm

GAME AI LÀ TRIỆU PHÚ