Soạn giáo án công nghệ cơ khí 11 kết nối tri thức Bài 22: Hệ thống truyền lực

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu chung về Cấu tạo chính của hệ thống truyền lực

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK và thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Khám phá (SGK – tr115)

Hãy quan sát Hình 22.2 và cho biết mô men chủ động từ động cơ được truyền đến các bánh xe sau thông qua những bộ phận nào. Tác động vào bộ phận nào để có thể ngắt mô men chủ động truyền đến bánh xe đó?

- GV tổng kết về nội dung Cấu tạo hệ thống truyền lực

 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

*Khám phá

* Mô men chủ động từ động cơ được truyền đến các bánh xe sau thông qua những bộ phận: Li hợp, Hộp số, Trục các đăng, Truyền lực chính và bộ vi sai, Bán trục

* Tác động vào li hợp để có thể ngắt mô men chủ động truyền đến bánh xe đó.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận về Cấu tạo hệ thống truyền lực

- GV chuyển sang hoạt động mới.

I - CẤU TẠO HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC

Cấu tạo chung của hệ thống truyền lực (Hình 22.2) bao gồm các bộ phận chính: 

li hợp (1), 

hộp số (2), 

trục các đăng (3), 

truyền lực chính và bộ vi sai (4),

các bản trục (5).

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu chung về Li hợp

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK mô tả được nhiệm vụ cấu tạo và nguyên lý hoạt động của ly hợp và thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Khám phá (SGK – tr116)

Hãy đọc mục 1, quan sát Hình 22.3 và cho biết:

- Nhiệm vụ và các bộ phận chính của li hợp ô tô.

- Nguyên lí nào được sử dụng để nối và ngắt động cơ với hộp số?

- Hình dạng và vai trò của lò xo ép.

- GV tổng kết về nội dung về li hợp

 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận về li hợp

- GV chuyển sang hoạt động mới.

1. Li hợp

- Nhiệm vụ của li hợp: nối (khi li hợp đóng) và ngắt tạm thời (khi li hợp mở) dòng truyền mô men chủ động của động cơ đến hộp số, đảm bảo an toàn cho các động cơ và các bộ phận khác của HTTL.

- Nguyên lí tạo lực ma sát giữa các chi tiết chủ động và chỉ tiết bị động được sử dụng để nối và ngắt động cơ với hộp số.

Các bộ phận chính của li hợp: trục li hợp, đĩa ma sát, đĩa ép, lò xo ép, bản đạp điều khiển và các bộ phận dẫn động điều khiển li hợp. Bánh đà của động cơ đồng thời cũng là một chí tiết chính của li hợp. Lò xo ép có dạng hình nón cụt, có vai trò tạo áp lực ma sát giữa các chỉ tiết chủ động và bị động.

Hoạt động của li hợp: Ở trạng thái bình thường (li hợp đóng), dưới tác dụng lực của lò xo ép, đĩa ma sát được các kẹp chặt giữa bánh đà và đĩa ép. Nhờ đó mô men chủ động được Truyền từ bánh đa động cơ Đến đĩa ma sát qua trục ly hợp đến hộp số ở trạng thái m người lái tác động lực vào bàn đạp địa ép được kéo sang bên phải đĩa ma sát tách khỏi bánh đà momen từ động cơ không còn được truyền đến hộp số 

Nhiệm vụ 3: Tìm hiểu Hộp số

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK và thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Khám phá (SGK – tr117)

Hãy cho biết:

- Chức năng, cấu tạo và nguyên lí hoạt động của hộp số thường.

- Hộp số tự động có đặc điểm gì giống và khác hộp số điều khiển cưỡng bức.

- GV yêu cầu HS đọc nội dung Thông tin bổ sung (SGK – tr118) để hiểu thêm về hộp số trên ô tô điện 

- GV tổng kết về nội dung kiến thức.

 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

- Các HS khác nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức 

- GV chuyển sang hoạt động mới.

2. Hộp số

- Chức năng:

+ Nối hoặc ngắt dòng truyền mô men chủ động từ động cơ đến các bánh xe chủ động để xe có thể chuyển động hoặc dừng lâu dài.

+ Thay đổi tỉ số truyền của hệ thống truyền lực để thay đổi mô men chủ động cũng như vận tốc của bánh xe chủ động cho phù hợp với các điều kiện hoạt động khác nhau của xe và giúp động cơ làm việc hiệu quả.

+ Đổi chiều mô men chủ động đến bánh xe để ô tô có thể chuyển động lùi.

- Bộ phận chính của hộp số:

+ Trục sơ cấp

+ Trục trung gian

+ Trục thứ cấp

+ Các cặp bánh răng ăn khớp\\

+ Cần số

+ Cơ cấu điều khiển chuyển số 

- Nguyên lí: Mô men từ trục sơ cấp được truyền đến trục thứ cấp qua các bánh răng ăn khớp khác nhau về kích thước (có tỉ lệ truyền khác nhau)

* Hộp số tự động so với hộp số thường:

- Giống nhau: có cần số

- Khác nhau: việc chuyển số do bộ điều khiển điện tử quyết định, người lái xe dịch chuyển cần số để xác định các chế độ hoạt động của hộp số.

Nhiệm vụ 5: Tìm hiểu về Truyền lực chính và bộ vi sai

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV Hướng dẫn HS  đọc nội dung mục I.3 và yêu cầu học sinh thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Khám phá (SGK – tr118)

Hãy đọc mục 3 và cho biết chức năng của truyền lực chính và bộ vi sai. Hãy quan sát Hình 22.6 và cho biết các chi tiết chính của truyền lực chính và bộ vi sai.

- GV tổng kết về nội dung Cấu tạo hệ thống truyền lực

 Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.kiến thức

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức 

- GV chuyển sang hoạt động mới.

3. Truyền lực chính và bộ vi sai

-Nhiệm vụ của Bộ truyền lực chính nhận mô men chủ động từ hộp số và biến đổi độ lớn, phương quay (nếu cần) trước khi truyền đến bộ vi sai.

+ Nhiệm vụ của bộ vi sai: phân chia mô men chủ động đến các bánh xe chủ động, đồng thời cho phép các bánh xe chủ động có thể quay được với các vận tốc khác nhau.

+ Các chi tiết chính của vi sai: hai bánh răng bán trục đồng thời än khớp với các bánh răng hành tinh quay trơn được trên trục gắn liền với bánh răng bị động của bộ truyền lực chính.

- Nguyên lí hoạt động

+ Khi xe vào đường vòng, các bánh răng hành tinh có thể tự quay quanh mình

+ Các bánh răng nối đến các bánh xe chủ động qua các bản trục

+ Các bản trục có thể quay với vận tốc khác nhau

+ Các bản trục vẫn đồng thời tiếp nhận mô men chủ động được phân phối đến.