Soạn giáo án công nghệ cơ khí 11 kết nối tri thức Bài 18: Nguyên lí làm việc của động cơ đốt trong

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chiếu hình ảnh (hình 18.2) cho HS quan sát.

- GV sử dụng mô hình mẫu, chỉ rõ cho HS khái niệm hoặc vị trí của từng thuật ngữ:

+ Điểm chết (điểm chết trên (ĐCT), điểm chết dưới (ĐCD);

+ Hành trình pít-tông (S);

+ Tỉ số nén ();

+ Chu trình công tác;

+ Kì.

- GV chỉ rõ vị trí tương quan của pít-tông, xi lanh của các chu trình công tác và các kì; vị trí của chúng xác định thể tích buồng cháy (Vc), thể tích công tác của xi lanh (Vs), thể tích toàn phần (Va).

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK và thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Khám phá (SGK – tr88)

Quan sát hình 18.2 và cho biết hình nào có đỉnh pít-tông xa tâm trục khuỷu nhất và hình nào có đỉnh pít-tông gần tâm trục khuỷu nhất?

- GV tổng kết về nội dung một số khái niệm cơ bản của động cơ đốt trong.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi và thực hiện nhiệm vụ trong hộp chức năng Luyện tập (SGK – tr89)

1. Tính thể tích công tác của một xi lanh khi biết thể tích công tác của động cơ 4 xi lanh là 2,4 lít.

2. Tính thể tích công tác của động cơ 4 xi lanh khi biết đường kính của mỗi xi lanh là 80 mm và bán kính quay của trục khuỷu là 75 mm.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, thảo luận và trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS nếu cần thiết. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1-2 HS trả lời câu hỏi

*Khám phá

+ Trên hình 18.2a: đỉnh pít-tông ở xa tâm trục khuỷu nhất.

+ Trên hình 18.2b và 18.2c: đỉnh pít-tông ở gần tâm trục khuỷu nhất.

*Luyện tập

+ Thể tích công tác của một xi lanh:

2,4 : 4 = 0,6 lít

+ Thể tích công tác của 1 xi lanh: 

Vs = ((3,14.0,82):4).(0,75.2)=0,75 lít

+ Tính thể tích công tác của động cơ:

Vh = 0,75.4 = 3 lít

- Các nhóm khác theo dõi và bổ sung. 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức và kết luận về một số khái niệm cơ bản.

- GV chuyển sang hoạt động mới.

I. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN

1. Điểm chết

- Điểm chết là vị trí của pít-tông mà tại đó pít-tông đổi chiều chuyển động.

+ Điểm chết trên (ĐCT) là vị trí mà tại đó đỉnh pít-tông xa tâm trục khuỷu nhất.

+ Điểm chết dưới (ĐCD) là vị trí mà tại đó đỉnh pít-tông gần tâm trục khuỷu nhất.

2. Hành trình của pít-tông (S)

- Là quãng đường di chuyển của pít-tông giữa hai điểm chết.

S = 2 x R

3. Thể tích buồng cháy (Vc)

- Thể tích buồng cháy là không gian được giới hạn bởi nắp máy, xi lanh và đỉnh pít-tông khi pít-tông ở ĐCT.

4. Thể tích công tác của xi lanh (Vs)

- Thể tích công tác của xi lanh là không gian được giới hạn bởi hai điểm chết.

Vs=π×D24×S

5. Thể tích toàn phần (Va)

- Thể tích toàn phần là không gian được giới hạn bởi nắp máy, xi lanh và đỉnh pít-tông khi pít-tông ở ĐCD.

Va = Vc + Vs

6. Thể tích công tác của động cơ (Vh)

- Thể tích công tác của động cơ là tổng thể tích công tác của các xi lanh trong động cơ nhiều xi lanh.

Vh = Vs x i

7. Tỉ số nén của động cơ ()

- Tỉ số nén là tỉ số giữa thể tích toàn phần và thể tích buồng cháy

ε=VaVc

8. Chu trình công tác

- Chu trình công tác là tổng hợp các quá trình diễn ra liên tiếp để động cơ thực hiện biến đổi hóa năng thành cơ năng.

9. Kì

- Kì là một phần của chu trình công tác của động cơ đốt trong khi pít-tông thực hiện một hành trình S.