Bài giảng điện tử dạy thêm Ngữ văn 9 CTST bài 4: Truyện lạ nhà thuyền chài (Lê Thánh Tông)

Nội dung giáo án

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI

BUỔI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Điền từ phù hợp vào các chỗ trống:

Thân em như ………

Phất phơ trước chợ biết vào tay ai?

Thân em thời trắng phận em tròn

Bảy nổi ba chìm mấy nước non

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Nhưng em vẫn giữ ………

Thân em vất vả trăm bề

Sớm đi ruộng lúa tối về ruộng dâu

Có ………… chẳng kịp chải đầu

Có ………… chẳng kịp têm trầu mà ăn.

tấm lụa đào

tấm lòng son

lược

cau

ÔN TẬP VĂN BẢN: CHUYỆN LẠ NHÀ THUYỀN CHÀI

NỘI DUNG BÀI HỌC

Nhắc lại kiến thức

1

Luyện tập

2

Vận dụng

3

PHẦN 1.

NHẮC LẠI KIẾN THỨC

• Nhắc lại một số hiểu biết về tác giả Lê Thánh Tông và văn bản “Chuyện lạ nhà thuyền chài”.
• Không gian và thời gian trong văn bản được thể hiện như thế nào?
• Phân tích nhân vật Ngọa Vân.
• Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản “Chuyện lạ nhà thuyền chài”.

1. Tác giả

Lê Thánh Tông (1442 – 1497)

• Là vị vua anh minh thời kì Lê Sơ, trị vì từ 1460 - 1497 (đánh dấu thời kì hưng thịnh của triều Hậu Lê).
• Đưa ra nhiều cải cách trong hệ thống quân sự, hành chính, kinh tế, giáo dục và luật pháp.
• Được đánh giá là một trong những vị vua tài ba của lịch sử Việt Nam.
• Là nhà thơ tài giỏi, nhà văn hóa lớn của dân tộc.

• Tác phẩm tiêu biểu

Hồng Đức quốc âm thi tập –

nhà xuất bản Văn học năm 1982

Quỳnh Uyển cửu ca thi tập

Ngoài ra còn có: Văn minh cổ xúy, Anh hoa hiếu trị, Chinh tây kỷ hành,...

2. Tác phẩm

• Hoàn cảnh sáng tác: Là 1 trong 19 tác phẩm trong “Thánh Tông di thảo”.
• Thể loại: truyền kì.

Bố cục

Phần 1: Giới thiệu về nhà thuyền chài.

Phần 2: Quan niệm học hành và hành động của Thúc Ngư.

Phần 3: Vợ chồng nhà thuyền chài gặp nàng Ngọa Vân và biết nàng là con dâu của mình.

Phần 4: Ngụy Vân hóa hình cứu giúp cả nhà Thúc Ngư và từ biệt gia đình chồng rồi hóa rồng bay đi.

a. Không gian

Không gian thực: nơi sinh sống của gia đình thuyền chài ở biển Đông.

Không gian huyền ảo: Đảo ấp – nơi ở của Hải Tiên.

Không gian thực vào ảo song song, lồng vào nhau. Con người đi từ thế giới thật đến thế giới ảo bằng “thuật rút đường”.

Khoảng cách giữa các cõi được rút ngắn hết cỡ. Cõi tiên và cõi trần chỉ cách nhau một cái chớp mắt.

3. Phân tích văn bản

b. Thời gian

3. Phân tích văn bản

Thời gian

tuyến tính

Từ lúc hai ông bà sáu mươi tuổi sinh được Thúc Ngư  Thúc Ngư đến tuổi đi học  Thúc Ngư lấy vợ.

Thời gian canh ba: khi hai vợ chồng mải đánh cá đến đêm khuya mới thu lưới.

Thời gian phi tuyến tính (thời gian kì ảo)

Khi hai ông bà gặp ông già ở Thủy phủ và từ Thủy phủ trở về nhà (tính thời gian bằng cái chớp mắt).

b. Thời gian

3. Phân tích văn bản

Thời gian tuyến tính và phi tuyến tính tiếp nối và bổ trợ cho nhau.

Tạo sự liên kết chặt chẽ thành một hệ thống thống nhất.

Nhân vật Ngoạ Vân

Là nhân vật kì ảo, một Học sĩ của Long cung.

Có cuộc tình giữa tiên nữ Ngọa Vân và nam nhân phàm trần Thúc Ngư. Chủ động tìm đến tình yêu và hạnh phúc.

Sở hữu nhan sắc xinh đẹp, con gái nhà giàu sang.

Có khát vọng về tình yêu và hạnh phúc lứa đôi: “Trăm năm ân ái ngày còn trường”

c. Nhân vật

3. Phân tích văn bản

Từ ngày lấy được nàng Ngọa Vân, gia đình thuyền chài dần trở nên thuận lợi, khá giả.

Khi xảy ra cơn tai họa, nàng sẵn lòng hi sinh bản thân để cứu gia đình chồng. Chấp nhận hóa hình để cứu gia đình dù biết sau đó nàng phải rời đi vì đã làm lộ thân phận.

Nàng phải rời đi để tránh cho gia đình chồng gặp tai họa về sau.

Là người phụ nữ hiếu thuận và giàu đức hi sinh.

c. Nhân vật

3. Phân tích văn bản

Dang dở trong tình yêu và hôn nhân: Không thể trọn vẹn do hoàn cảnh éo le, nàng phải hi sinh thân mình để bảo vệ Thúc Ngư và gia đình chồng.

Ngọa Vân là một nàng tiên nhưng vẫn giữ đúng đạo hiếu với nhà chồng, là người vợ đúng mực của Thúc Ngư.

Yêu thương Thúc Ngư hết lòng, dù phải rời đi nhưng vẫn để lại tín vật (một điểm dãi) cho Thúc Ngư như mong mỏi ngày tái ngộ.

Là một người phụ nữ khát khao hạnh phúc, khát khao và dám hi sinh thân mình để bảo vệ tình yêu.

4. TỔNG KẾT

• Khẳng định vẻ đẹp nhân cách và khát khao tình yêu của người phụ nữ.
• Là một bài học, giáo huấn sâu xa về đạo đức làm vợ, làm con.

Nội dung

• Sử dụng yếu tố kì ảo để tăng tính logic, hấp dẫn.
• Ngôi kể thứ 3, mang đến cái nhìn bao quát, toàn tri cho tác phẩm.
• Lời của Sơn Nam Thúc: bộc lộ thái độ, tư tưởng, tình cảm của tác giả, hướng người đọc vào nội dung muốn truyền tải.

Nghệ thuật

PHẦN 2. LUYỆN TẬP

(Câu hỏi trắc nghiệm)

Câu 1: Văn bản “Chuyện lạ nhà thuyền chài” thuộc thể loại gì?

A. Truyện ngắn

B. Truyện cổ tích

C. Truyện truyền kì

D. Truyện ma quái

C. Truyện truyền kì

Câu 2: “Chuyện lạ nhà thuyền chài” của tác giả nào?

A. Lê Thánh Tông

B. Lê Hiến Tông

C. Lê Thái Tông

D. Lê Chiêu Tông

A. Lê Thánh Tông

Câu 3: Nàng Ngọa Vân có thuật phép gì?

A. Thuật thôi miên

B. Thuật biến hóa

C. Thuật rút đường

D. Thuật gọi mưa

C. Thuật rút đường

Câu 4: Khi gặp cơn bão táp, nàng Ngọa Vân đã làm gì?

A. Chạy khỏi cơn bão táp

B. Bị cơn bão táp cuốn đi

C. Hóa hình bảo vệ chồng và

gia đình chồng

D. Hóa hình bay đi

C. Hóa hình bảo vệ chồng và

gia đình chồng

Câu 5: Trước khi đi, Ngọa Vân đã trao lại một điểm dãi cho Thúc Ngư, điểm dãi này có tác dụng gì?

A. Thở được dưới nước

B. Xuống nước không chìm,

không bao giờ bị chết đuối

C. Gọi mưa nhanh chóng

D. Không có tác dụng gì

B. Xuống nước không chìm,

không bao giờ bị chết đuối

PHẦN 2. LUYỆN TẬP

--------------- Còn tiếp ---------------