BÀI 6.EM TÍCH CỰC THAM GIA LAO ĐỘNG

KHỞI ĐỘNG

Nghe hoặc hát bài Cái bống và trả lời câu hỏi

Câu hỏi: Trong bài hát trên, Bống đã có việc làm gì đáng khen?

Trả lời:

Việc làm đáng khen của Bống trong bài hát là bạn ấy đã: khéo sẩy, khéo sàng, ra gánh giúp mẹ chạy mưa.    

KHÁM PHÁ

1. Đọc câu chuyện và trả lời câu hỏi:  

MỘT NGÀY CỦA PÊ-CHI-A

(Theo V.A Xu-khôm-lin-xki, Đạo đức 4, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018)

Câu hỏi:

1. Những người lao động trong câu chuyện đã tích cực làm việc như thế nào?

2. Pê-chi-a đã nhận ra bài học gì từ những tấm gương lao động đó?

Trả lời:

1. Những người lao động trong câu chuyện đã tích cực làm việc: 

• Bà mẹ: đi làm lúc trời còn chưa sáng. 

• Pê-chi-a: lười biếng, không hoàn thành việc mẹ giao.

• Công nhân lái máy cày: làm suốt ngày. 

• Công nhân lái máy liên hợp: gặt lúa, đập lúa. 

• Người khác: trong ngày đọc được nhiều sách. 

1. Bài học Pê-chi-a rút ra từ mọi người: Em đã nhận ra thế nào là một ngày hoài phí.

2. Quan sát tranh và trả lời câu hỏi

Câu hỏi: Bạn  nào trong tranh tích cực, tự giác tham gia lao động? Vì sao?

Trả lời:

- Quan sát bốn bức tranh trên em thấy, các bạn nhỏ trong tranh 2 và 3 đã tích cực, tự giác tham gia lao động. 

- Vì các bạn đã tự giác đề xuất ý kiến để được tham gia lao động:

• Tranh 2: Các bạn muốn lao động để giúp hàng rào của trường đẹp hơn, chắc chắn hơn.

• Tranh 3: Bạn nhỏ muốn lao động để san sẻ bớt công việc cho mẹ.

3. Đọc tình huống và trả lời câu hỏi:  

Tình huống 1: Đang phụ mẹ tưới cây ngoài sân, Hoàng thấy một cô lao công mồ hôi nhễ nhại đi tới và ngồi nghỉ trước cổng nhà mình. Hoàng liền xin phép mẹ đi lấy nước cho cô uống. Mẹ Hoàng rất vui vì thấy con mình biết quý trọng người lao động.

Tình huống 2: Phượng và Hà đang chơi trong nhà thì mẹ về. Thấy mẹ chở hàng nặng, mặt đỏ bừng vì phải đi giữa trưa nắng, hai bạn thương mẹ lắm. Không ai bảo ai, cả hai cùng chạy vội ra mở cổng, phụ mẹ mang đồ vào trong nhà, rồi cùng nhau lấy khăn lau mồ hồi và lấy nước cho mẹ uống.

Các bạn Hoàng, Phượng và Hà đã thể hiện sự quý trọng người yêu lao động như thế nào?

Trả lời:

Sự quý trọng người yêu lao động của các bạn Hoàng, Phượng và Hà thể hiện qua việc: 

• Hoàng đã biết lấy nước mời cô lao công khi thấy cô mồ hôi nhễ nhại, đang ngồi nghỉ trước cổng nhà mình.

• Phượng và Hà chạy ra mở cổng, phụ mẹ mang đồ vào trong nhà, lấy khăn lau mồ hồi và lấy nước cho mẹ uống.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Lựa chọn những hành vi, việc làm thể hiện tích cực, tự giác trong lao động:

1. Khi được bố mẹ giao việc gì, Thanh thường lấy lí do bận học bài để không làm.

2. Tài tham gia đầy đủ và nhiệt tình các buổi lao động tại sân trường.

3. Ngoài giờ học ở trường và ở nhà, Phụng thường giúp mẹ bán hàng ngoài chợ.

4. Khi tới lượt mình trực nhật, Bắc thường tìm lí do để đi muộn.

5. Khi thực hiện công việc trong nhóm, Đạt luôn tranh làm những công việc nhẹ nhàng nhất.

6. Nhà có vườn rộng, Hiền xin bố mẹ mua đàn gà về để nuôi.

Trả lời:

Những hành vi, việc làm thể hiện tích cực, tự giác trong lao động là:

1. Tài tham gia đầy đủ và nhiệt tình các buổi lao động tại sân trường.

2. Ngoài giờ học ở trường và ở nhà, Phụng thường giúp mẹ bán hàng ngoài chợ.

3. Nhà có vườn rộng, Hiền xin bố mẹ mua đàn gà về để nuôi.

Câu 2: Bày tỏ ý kiến

1. Trong buổi học đầu tiên của lớp 4B, khi nghe bạn Hưng giới thiệu bố mình là phụ bếp, Bình và Kiên cho rằng nghề đó không quan trọng như những nghề bác sĩ, kĩ sư mà bố mẹ các bạn ấy đang làm.

Em có đồng tình với Bình và Kiên không? Vì sao?

1. Thu chỉ tự giác và tích cực làm những công việc gia đình mà bố mẹ thưởng tiền, còn những việc không có tiền thưởng, em chỉ làm một cách qua loa.

Em có đồng tình với bạn Thu không? Vì sao?

Trả lời:

1. Không đồng tình. Vì nghề nào quý và được trân trọng. Mỗi nghề đều mang lại những giá trị khác nhau.

2. Không đồng tình. Vì Thu chưa biết tự giác và chưa biết chia sẻ cùng bố mẹ. Bạn ấy luôn đặt những việc có lợi cho mình là trên hết.

Câu 3: Xử lí tình huống

Tình huống 1: Bố mẹ đi làm xa, Lan sống cùng ông bà ở quê. Lan luôn tích cực, tự giác để giúp đỡ ông bà công việc nhà. Tuy nhiên, vì thương cháu nên ông bà yêu cầu Lan chỉ cần tập trung vào việc học, còn mọi việc để ông bà lo.

Nếu là Lan, em sẽ nói với ông bà thế nào?

Tình huống 2: Tiến rất tự giác và tích cực tham gia các hoạt động lao động nhưng lại thường bỏ bê việc học dẫn đến kết quả học tập sa sút. Bố mẹ biết chuyện nên không muốn cho Tiến tham gia các hoạt động lao động này nữa.

Nếu là Tiến, em sẽ làm gì?

Trả lời:

• Tình huống 1: Nếu là Lan, em sẽ nói với ông bà: “Những việc này cháu có thể làm được, hãy để cháu chia sẻ bớt công việc với ông bà. Cháu vẫn sẽ đảm bảo việc học tập tốt, ông bà yên tâm ạ”.

• Tình huống 2: Nếu là Tiến, em sẽ cố gắng cải thiện việc học của mình, thể hiện cho bố mẹ thấy mình vừa yêu lao động vừa đảm bảo việc học để bố mẹ tiếp tục cho Tiến tham gia các hoạt động lao động.

VẬN DỤNG

Câu 1: Chia sẻ với các bạn về tấm gương lao động tích cực, tự giác mà em biết.

Trả lời:

- Đi học về, thấy bố mẹ chưa về, Lan tự giác cắm cơm, ra vườn hái rau để chuẩn bị bữa tối.

- Đang trên đường đi học về, Nam thấy bác nông dân bị rơi hết rau củ lên đường. Nam chạy lại thu nhặt phụ bác xong mới về.

Câu 2: Xây dựng và thực hiện kế hoạch tham gia lao động của em trong gia đình.

Trả lời: