BÀI 11. EM QUÝ TRỌNG ĐỒNG TIỀN

KHỞI ĐỘNG

Tham gia trò chơi Đoán mệnh giá tiền và trả lời câu hỏi.

Câu hỏi: Tờ tiền Việt Nam nào hiện nay có mệnh giá lớn nhất, nhỏ nhất?

Trả lời:

Trong các mệnh giá tiền Việt Nam hiện nay:  

• Tờ tiền có mệnh giá lớn nhất: 500.000 VND

• Tờ tiền có mệnh giá nhỏ nhất: 200 VND

KHÁM PHÁ

1. Quan sát tranh và trả lời câu hỏi

Câu hỏi: 

1. Các nhân vật trong tranh đang sử dụng tiền để làm gì?

2. Em hãy nêu vai trò của tiền.

Trả lời:

1. Các nhân vật trong tranh đang sử dụng tiền để:

• Hình 1: hai bố con cậu bé mua xe đạp.

• Hình 2: cậu học sinh biếu cụ già tiền để cụ mua đồ ăn.

• Hình 3: hai bố con cậu bé mua vé xem phim.

1. Vai trò của tiền: Tiền có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống

• Tiền giúp con người mua được thức ăn, nước uống, các đồ dùng phục vụ cho sinh hoạt cá nhân.

• Tiền giúp con người chi trả cho các dịch vụ vui chơi, giải trí.

• Tiền giúp con người chi trả cho các dịch vụ sức khỏe của bản thân và của gia đình, giúp đỡ người khác khi cần thiết.

• ...

2. Đọc thông tin và trả lời câu hỏi:  

Thông tin 1: Gần trưa, các công nhân xây dựng vẫn phơi mình dưới cái nóng 36 -37 độ C. Những công việc vốn đã nặng nhọc lại cộng thêm thời tiết này nữa thì vất vả tăng lên gấp bội.

Một bìa giấy hay một nắp hộp bỏ đi nay lại được tận dụng để làm quạt cho người trông xe. Cô bán hàng nước thì đội khăn ướt lên đầu. Còn với người lái xe ôm công nghệ, hành trang không thể thiếu là chai nước uống. Mỗi người một cách để tự mình giải toả cái nóng.

Áp lực từ nắng nóng có lẽ cũng chưa bằng áp lực của tiến độ, của cơm áo gạo tiền với những người lao động.

(Theovtv.vn/xa-hoi/nguoi-dan-lao-dong-vat-va-muu-sinh-duoi-nang-nong- 2022062852729641.html)

Thông tin 2: Hằng ngày hết làm ngoài đồng, chị Lan lại đạp xe xuôi ngược mua vỏ chai, phế liệu. Chị Lan nói: “Khi đi mua vỏ chai, phế liệu tôi luôn hỏi xin chủ nhà những bộ sách cũ về cho con. Người ta thương đôi khi cho thêm những mẩu bút chì, giấy viết, mình đem về đóng thành vở viết, tiết kiệm được đồng nào mừng đồng đó, để dành dụm nuôi con lâu dài.”.

(Theo tuoitre.vn/lam-lu-nuoi-con-an-hoc-nen-nguoi-540357.htm)

Câu hỏi:

1. Theo em, đâu là những khó khăn của người lao động khi kiếm tiền?

2. Vì sao em phải quý trọng đồng tiền?

Trả lời:

1. Những khó khăn của người lao động khi kiếm tiền: làm việc ở thời tiết nóng bức, tiêu hao cơ bắp làm ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tiêu hao năng lượng thần kinh làm ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.

2. Lí do phải quý trọng đồng tiền:

• Đồng tiền do người lao động vất vả làm ra.

• Quý trọng đồng tiền cũng là quý trọng công sức của người khác.

3. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu 

Câu hỏi: 

1. Em hãy lựa chọn hình ảnh phù hợp với việc biết bảo quản, tiết kiệm tiền.

2. Em hãy kể thêm các cách khác để bảo quản, tiết kiệm tiền.

Trả lời:

1. Hình ảnh 1 và 4 là cách phù hợp để bảo quản, tiết kiệm tiền.

2. Các cách khác để bảo quản, tiết kiệm tiền.

• Bỏ tiền vào lợn đất.

• Để tiền đúng nơi quy định.

• Tiếp tục sử dụng các vật dụng còn đảm bảo chức năng.

• ...

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đổng tình với việc làm nào dưới đây? Vì sao?

1. Thấy một chiếc bút màu sắp gãy, Hoa liền mạnh tay làm hỏng để mẹ mua cho hộp bút màu mới.

2. Nam không chú ý đến tờ 1 000 đồng vì cho rằng nó không có giá trị.

3. Thấy chiếc cặp đẹp, Ngọc nằng nặc đòi mẹ mua cho bằng được, mặc dù chiếc cặp ở nhà vẫn còn dùng tốt.

4. Hùng cân nhắc rất kĩ việc sử dụng tiền tiết kiệm để mua đồ chơi.

5. Biết hoàn cảnh gia đình khó khăn, Lan nói với mẹ: “Mặc lại quần áo cũ vẫn được mẹ ạ”.

6. Hoa xếp ngay ngắn những tờ tiền mẹ cho và trân trọng nó vì đây là công sức lao động vất vả của mẹ.

Trả lời:

1. Không đồng tình vì Hoa chưa thực hiện được biểu hiện của việc biết bảo quản và tiết kiệm tiền.

2. Không đồng tình vì Nam chưa thực hiện được biểu hiện của việc biết bảo quản và tiết kiệm tiền.

3. Không đồng tình vì Ngọc chưa thực hiện được biểu hiện của việc biết bảo quản và tiết kiệm tiền.

4. Đồng tình vì Hùng không chi tiêu hoang phí mà biết cân nhắc.

5. Đồng tình vì Lan biết tiếp tục sử dụng các vật dụng còn đảm bảo chức năng để tiết kiệm tiền.

6. Đồng tình vì Hoa biết bảo quản và tiết kiệm tiền.

Câu 2: Bày tỏ ý kiến

1. Mua sắm quần áo, đồ dùng, đồ chơi, quà bánh,... đúng mức, phù hợp với hoàn cảnh gia đình chính là thể hiện việc quý trọng đồng tiền.

2. Biết bảo quản đồ dùng cá nhân và gia đình là biểu hiện của quý trọng đồng tiền.

3. Tiết kiệm tiền là quý trọng đồng tiền.

4. Trẻ em chưa làm ra tiền nên không cần phải quý trọng đồng tiền.

Trả lời:

1. Đồng tình vì mua sắm quần áo, đồ dùng, đồ chơi, quà bánh... đúng mức, phù hợp với hoàn cảnh gia đình chính là thể hiện việc quý trọng đồng tiền.

2. Đồng tình vì biết bảo quản đồ dùng cá nhân và gia đình là biểu hiện của quý trọng đồng tiền.

3. Đồng tình vì tiết kiệm tiền là quý trọng đồng tiền.

4. Không đồng tình vì mặc dù trẻ em chưa làm ra tiền nhưng cũng phải biết quý trọng đồng tiền vì tiền là công sức lao động vất vả của người thân.

Câu 3: Xử lí tình huống

Tình huống 1: Hùng nói với em sẽ sử dụng tất cả số tiền được lì xì để chơi điện tử và mua đồ chơi mới, nếu còn chưa đủ thì sẽ xin thêm tiền bố mẹ.

Em sẽ khuyên Hùng như thế nào?

Tình huống 2: Kim kể với em là vừa được mẹ mua cho bộ quần áo mới nhưng Kim lại không thích nên sẽ xin mẹ mua bộ khác.

Em sẽ khuyên Kim như thế nào?

Tình huống 3: Mẹ hỏi ý em về việc mua thêm một cái mũ đẹp để đi dã ngoại với lớp vào tuần sau. Trong khi đó, em đã có hai cái mũ cũ và còn dùng tốt.

Em sẽ làm gì trong trường hợp này?

Trả lời:

+ TH 1: Khuyên Hùng không nên sử dụng tiền lì xì vào nhu cầu giải trí tại một thời điểm nhiều như vậy; Hùng nên chia nhỏ tiền lì xì vào các khoản cần thiết và nếu chưa cần thiết thì hãy tiết kiệm.

+ TH 2: Khuyên Kim không nên xin mẹ mua bộ khác vì bộ đồ mẹ mới mua không mặc sẽ gây lãng phí.

+ TH 3: Em sẽ nói với mẹ là em chưa cần vì em đã có hai cái mũ vẫn còn dùng tốt.

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy sưu tẩm và kể một câu chuyện về quý trọng tiền.

Trả lời:

Ba năm rồi, em không thấy Hà có một bộ áo quần mới nào, em hỏi thì bạn ấy trả lời: "Nhà tớ nghèo lắm, bố mẹ tớ phải vất vả kiếm tiền mới đủ lo bữa cơm cho ba chị em tớ. Tớ không muốn xin bố mẹ mua đồ mới vì như thế sẽ tạo thêm gắng nặng cho bố mẹ. Với lại, áo quần cũ của tớ vẫn còn tốt, vẫn còn mặc lại được. "

Câu 2: Chia sẻ những việc em đã và sẽ làm để bảo quản, tiết kiệm tiền.

Trả lời:

Gợi ý một số việc làm:

• Mỗi lần được người lớn cho tiền, em sẽ bỏ vào lợn tiết kiệm. 

• Những đồ dùng còn dùng được thì em sẽ không đòi bố mẹ mua cái mới.

• Không tiêu xài tiền hoang phí để mua đồ chơi, ăn quà vặt.

Câu 3: Nói chuyện với bố mẹ để hiểu thêm về sự vất vả khi kiếm tiền. 

Trả lời:

- Học sinh nói chuyện với bố mẹ để biết được làm ra đồng tiền chính đáng không phải là điều dễ dàng. Do đó, chúng ra cần phải biết trân quý, bảo quản và tiết kiệm tiền:

- Lời khuyên: 

Cơm ăn, áo mặc, cửa nhà

Đồng tiền mang lại cho ta mỗi ngày

Chi tiêu tiết kiệm làm ngay

Quý trọng, bảo quản chung tay thực hành.