VĂN BẢN. THÁNH GIÓNG

CHUẨN BỊ

Câu 1: Khi đọc truyện truyền thuyết, các em cần chú ý:

• Truyện xảy ra thời nào? Kể về chuyện gì? Nhân vật nào nổi bật?
• Truyện liên quan đến sự thật lịch sử nào? Đâu là chi tiết tưởng tưởng tượng hoang đường kì ảo?
• Truyện muốn ca ngợi hay phê phán điều gì? Điều ấy có liên quan như thế nào đến cuộc sống hiện nay và với bản thân em?

Giải rút gọn:

• Thời điểm xảy ra: vào đời Hùng Vương thứ sáu
• Kể về chuyện một cậu bé sinh ra một cách kì lạ lên ba vẫn không biết nói, biết cười, đặt đâu nằm đấy nhưng khi nghe tin đất nước lâm nguy thì lớn nhanh như thổi, cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt dẹp sạch quân thù.
• Nhân vật nổi bật: Thánh Gióng
• Truyền thuyết Thánh Gióng liên quan đến sự thật lịch sử ở thời đại Hùng Vương
• Những chi tiết có yếu tố kì ảo:
• Bà mẹ chỉ ướm vào vết chân lạ mà thụ thai.
• Mang thai đến mười hai tháng; ba tuổi mà cậu bé chẳng biết đi đứng, nói cười.
• Gióng lớn nhanh như thổi, ăn cơm mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã đứt chỉ.
• Giặc đến, Gióng vươn vai biến thành một tráng sĩ cao lớn.
• Khi dẹp xong giặc, Gióng và ngựa sắt từ từ ba lên trời.
• Truyện Thánh Gióng muốn ca ngợi công cuộc chống ngoại xâm, truyền thống huy động sức mạnh của cả cộng đồng.

=> Để lại bài học cho em và thế hệ thanh thiếu niên tương lai, bài học về giữ gìn, xây dựng, bảo vệ đất nước

CÂU HỎI GIỮA BÀI

Câu 1: Chú ý những chi tiết khác thường ở phần 1?

Giải rút gọn:

Chi tiết khác thường:

• “Người vợ ướm thử chân mình vào vết chân to ở đồng, trở về nhà thụ thai, sinh ra một đứa bé lên ba mà vẫn không biết nói, biết cười, chẳng biết đi, cứ đặt đâu thì nằm đấy.”
• Bà thụ thai và mang thai tận 12 tháng
• Đứa trẻ lên ba vẫn không biết nói, cười, cha mẹ đặt đâu nằm đó.

Câu 2: Câu nói đầu tiên của chú bé là gì?

Giải rút gọn:

Câu nói:” Mẹ ra mời sứ giả vào đây”

Câu 3: Những ai đã góp phần nuôi chú bé?

Giải rút gọn:

Những người góp phần nuôi chú bé: cha mẹ cậu bé và bà con, làng xóm góp gạo nuôi chú bé.

Câu 4: Những chi tiết làm nổi bật phẩm chất nhân vật?

Giải rút gọn:

• Đứa bé nghe tiếng rao, bỗng dưng cất tiếng nói: “Mẹ ra mời sứ giả vào đây”

=> Phẩm chất con người: con sàn chiến đấu, yêu nước, sẵn sàng hi sinh.

• Chi tiết roi sắt gãy Thánh Gióng nhổ tre bên đường thay roi đánh giặc

=> Khẳng định sức mạnh phi phàm, đồng thời thể hiện sự thông minh, nhanh nhạy của bậc anh hùng trong chiến đấu.

• Đánh giặc xong cưỡi ngựa về trời

=> Phẩm chất: trong sạch, không màng vật chất, không màng danh dự

Câu 5: Chi tiết kết thúc truyện ở phần 4 có gì đáng chú ý?

Giải rút gọn:

Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt về trời:

- Niềm tin của nhân dân về sự bất tử của người anh hùng.

- Người anh hùng luôn sống mãi trong trái tim nhân dân. 

- Giáo dục cho các thế hệ trẻ về lòng yêu nước và sự kiên cường.

CÂU HỎI CUỐI BÀI:

Câu 1: Hãy nêu một số sự kiện chính của truyện Thánh Gióng.

Giải rút gọn:

Sự việc chính:

(1) Sự ra đời của Gióng;

(2) Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc;

(3) Gióng lớn nhanh như thổi;

(4) Gióng vươn vai thành tráng sĩ mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt ra trận đánh giặc.

(5) Thánh Gióng đánh tan giặc.

(6) Thánh Gióng lên núi, cởi giáp sắt bỏ lại, bay về trời.

(7) Vua phong danh hiệu và lập đền thờ.

(8) Những dấu tích còn lại của chuyện Thánh Gióng.

Câu 2: Trong truyện, Thánh Gióng bộc lộ những phẩm chất nào? Tên truyện Thánh Gióng gợi cho em suy nghĩ gì về thái độ của người kể đối với nhân vật Gióng?

Giải rút gọn:

• Phẩm chất: yêu nước, sẵn sàng hi sinh vì dân tộc; thông minh, tài trí; trong sạch, không màng vật chất, danh lợi
• Tên truyện gợi suy nghĩ về sự tôn trọng, biết ơn, ngưỡng mộ của người kể với Thánh Gióng

Câu 3: Tìm các chi tiết cho thấy truyện có liên quan đến lịch sử.

Giải rút gọn:

• Diễn ra ở đời Hùng Vương Thứ sáu, ở làng Gióng
• Đã có những cuộc chiến tranh ác liệt diễn ra giữa dân tộc ta và giặc ngoại xâm.
• Người Việt thời bấy giờ đã chế tác ra vũ khí bằng sắt, thép.
• Người Việt cổ đã từng đoàn kết đứng lên chông giặc ngoại xâm.

Câu 4: Tìm những chỉ tiết hoang đường, kì ảo trong truyện Thánh Gióng. Những chỉ tiết đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung?

Giải rút gọn:

• Những chi tiết hoang đường, kì ảo:
• Mẹ Gióng ướm vào dấu chân và mang thai cậu bé
• Khi sứ giả đến tìm người tài giỏi giúp nhà vua đánh giặc, Gióng bỗng cất tiếng nói xin đi đánh giặc.
• Gióng lớn nhanh như thổi, ăn cơm mấy cũng không no, áo vừa mặc xong đã đứt chỉ.
• Giặc đến, Gióng vươn vai biến thành một tráng sĩ cao lớn.
• Ngựa sắt mà hí được, lại phun lửa.
• Nhổ tre ven đường đánh giặc, giặc tan vỡ.

=> Ý nghĩa: xây dựng lên biểu tượng về lòng yêu nước và sức mạnh chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta.

Câu 5: Theo em, truyện đã phản ánh được hiện thực và ước mơ gì của cha ông ta?

Giải rút gọn:

Thể hiện quan niệm và ước mơ cùa nhân dân ta về hình mẫu lí tưởng của người anh hùng chông giặc ngoại xâm. 

Câu 6: Vì sao Đại hội thể dục thể thao dành cho học sinh phổ thông Việt Nam được lấy tên là Hội khoẻ Phù Đồng?

Giải rút gọn:

Lí do đặt tên:

– Hội thi dành cho lứa tuổi thiếu niên, lứa tuổi Thánh Gióng trong thời đại mới.

– Hình ảnh Thánh Gióng là hình ảnh của sức mạnh, của tinh thần chiến thắng rất phù hợp với ý nghĩa của một hội thi thể thao.

– Mục đích của hội thi là khoẻ để học tập, lao động, góp phần bảo vệ và xây dựng Tổ quốc sau này.