CHỦ ĐỀ 6. TỰ LÀM CHỦ GIA ĐÌNH

Tham gia lao động trong gia đình

1. Quản lí đồ dùng cá nhân

Câu 1: Chia sẻ cách sắp xếp và quản lí những đồ dùng cá nhân.

Giải rút gọn:

• Sắp xếp đồ dùng cá nhân là phân loại chúng theo từng loại

• Tạo nơi lưu trữ cho từng loại đồ dùng

• Sắp xếp đồ dùng gọn gàng, ngăn nắp và thường xuyên dọn dẹp, loại bỏ đồ dùng không cần thiết

Câu 2: Thảo luận cách quản lí đồ dùng cá nhân hiệu quả.

Giải rút gọn:

• Phân loại và sắp xếp đồ dùng cá nhân theo từng nhóm nhất định.

• Loại bỏ những đồ vật không còn sử dụng.

• Dọn dẹp theo khu vực và thứ tự ngay từ lần đầu.

Câu 3: Trao đổi về ý nghĩa của thói quen ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ ở gia đình.

Giải rút gọn:

• Tiết kiệm thời gian dọn dẹp và thời gian tìm kiếm các đồ dùng cần thiết.

• Tạo không gian sống thoáng đãng, thoải mái để làm việc hiệu quả hơn

2. Thói quen ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ ở gia đình

Câu 1: Chia sẻ những thói quen ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ em đã thực hiện ở gia đình.

Giải rút gọn:

• Dọn dẹp nhà cửa hằng ngày.

• Cất đồ đạc vào đúng vị trí sau khi sử dụng.

• Sắp xếp đồ dùng cá nhân ngăn nắp, gọn gàng.

Câu 2: Chỉ ra những việc em làm chưa thường xuyên thực hiện, lí do chưa thực hiện và chia sẻ cách khắc phục.

Giải rút gọn:

• Hành vi chưa thường xuyên thực hiện: sắp xếp bàn học gọn gàng, sạch sẽ.

• Lí do: sự lười biếng của bản thân.

• Cách khắc phục: Chủ động, tự giác sắp xếp bàn học sau khi học xong.

3. Rèn luyện thói quen ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ

Câu 1: Xây dựng kế hoạch rèn luyện thói quen ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ.

Giải rút gọn:

Câu 2: Thực hiện kế hoạch rèn luyện thói quen ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ.

Giải rút gọn:

Học sinh thực hiện kế hoạch để rèn luyện thói quen ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ.

Câu 3: Chia sẻ kết quả thực hiện rèn luyện thói quen ngăn nắp, gọn gàng, sạch sẽ ở gia đình.

Giải rút gọn:

Sau 1 tuần rèn luyện thói quen, em đã luyện cho mình tính tự giác, gọn gàng. Thời gian tìm sách vở, đồ dùng học tập được rút ngắn và khi nhìn thấy bàn học gọn gàng, em cũng cảm thấy thoải mái và tập trung vào bài học hơn.

4. Tìm hiểu các hoạt động lao động trong gia đình

Câu 1: Nêu những hoạt động lao động trong gia đình.

Giải rút gọn:

• Tự phục vụ: giặt quần áo, đi chợ,...

• Làm việc nhà: nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa, rửa bát, tưới cây, cắt cỏ,…

Câu 2: Chia sẻ với các bạn:

• Những hoạt động lao động ở gia đình em.

• Những người tham gia các hoạt động lao động.

• Những hoạt động lao động em đã từng tham gia.

Giải rút gọn:

• Những hoạt động lao động ở gia đình em và người tham gia mỗi hoạt động: 

  • Giặt quần áo, đi chợ: mẹ.

  • Nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa, rửa bát: bố, chị gái, em.

• Những hoạt động lao động em đã từng tham gia: giặt quần áo, dọn dẹp nhà cửa, rửa bát.

5. Trách nhiệm của em trong gia đình

Câu 1: Em có đồng ý với cách ứng xử của Nam không? Vì sao?

Giải rút gọn:

Em không đồng ý với cách ứng xử của Nam vì bạn chỉ đang lấy lí do cho sự lười biếng mặc dù có rất nhiều thời gian và bạn cũng có có thái độ muốn học tập dù không biết làm.

Câu 2: Chia sẻ quan điểm của em về trách nhiệm của bản thân đối với công việc chung trong gia đình.

Giải rút gọn:

Quan điểm của em: Theo em, mỗi thành viên đều phải có trách nhiệm đối với công việc chung trong gia đình để có thể chia sẻ, hỗ trợ và giúp đỡ lẫn nhau. 

6. Xây dựng và thực hiện kế hoạch lao động trong gia đình

Câu 1: Xây dựng và thực hiện kế hoạch lao động tại gia đình.

Giải rút gọn:

Gợi ý:

Câu 2: Chia sẻ kết quả thực hiện lao động tại gia đình của em.

Giải rút gọn:

HS chia sẻ kết quả thực hiện lao động tại gia đình cho bạn bè hoặc người thân.

Ứng xử với các thành viên trong gia đình

1. Cách chăm sóc người thân bị mệt, ốm

Câu 1: Trao đổi những biểu hiện của người thân khi mệt, ốm.

Giải rút gọn:

Một số biểu hiện của người thân khi mệt, ốm: mệt mỏi, ít nói, có các dấu hiệu như đau đầu, chóng mặt,…

Câu 2: Thảo luận về cách chăm sóc của em đối với người thân bị mệt, ốm.

Giải rút gọn:

• Hỏi han về tình trạng sức khoẻ của người thân.

• Lấy nước cho người thân uống và đỡ họ nằm lên giường nghỉ ngơi.

• Có các biện pháp xử lí thích hợp: Cặp nhiệt độ, chườm bằng khăn ấm hoặc cho họ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

2. Rèn luyện kĩ năng chăm sóc người thân bị mệt, ốm

Câu 1: Thảo luận, đóng vai xử lí tình huống

Giải rút gọn:

• Tình huống 1: Đầu tiên, Linh nên lấy nước cho mẹ uống sau đó đỡ mẹ nằm lên giường nghỉ ngơi sau đó cặp nhiệt độ cho mẹ. Sau đó, Linh có thể lấy khăn ấm chườm lên trán cho mẹ và cho mẹ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

• Tình huống 2: Hải nê đề nghị em ngồi nghỉ ngơi một lát cho ráo mồ hôi sau đó lấy khăn cho em lau mồ hôi và rót nước cho em uống.

Câu 2: Chia sẻ những điều em học được sau khi đóng vai xử lí tình huống.

Giải rút gọn:

• Cần phải biết quan tâm, lưu ý đến tình trạng sức khoẻ của người thân.

• Có những biện pháp, cách xử lí phù hợp để chăm sóc người thân khi bị mệt, ốm.

Câu 3: Thực hiện việc chăm sóc người thân bị mệt, ốm.

Giải rút gọn:

Khi người thân bị mệt, ốm, học sinh sử dụng những biện pháp đã học để chăm sóc người thân.

3. Lắng nghe tích cực trong gia đình

Câu 1: Dự đoán về cách ứng xử của Ngọc với bố trong tình huống sau:

Giải rút gọn:

Dự đoán cách ứng xử của Ngọc: dừng xem chương trình tivi yêu thích và nghe lời bố vào phòng dọn dẹp.

Câu 2: Theo dõi cách ứng xử của Ngọc dưới đây và nêu những biểu hiện của lắng nghe tích cực.

Giải rút gọn:

Những biểu hiện của lắng nghe tích cực của Ngọc:

• Nhìn bố khi nói chuyện.

• Lắng nghe góp ý của bố và sẵn sàng thực hiện dù đang có chương trình yêu thích.

• Cảm ơn bố sau khi thấy được hiệu quả của những lời bố góp ý.

Câu 3: Chia sẻ cảm xúc của em khi được người thân trong gia đình lắng nghe.

Giải rút gọn:

Cảm xúc của em: thoải mái, vui vẻ vì được thấu hiểu và lắng nghe.

Câu 4: Thảo luận: "Làm thế nào để thể hiện sự lắng nghe tích cực khi tiếp nhận sự góp ý của các thành viên trong gia đình."

Giải rút gọn:

• Nhìn vào mắt người thân khi đang nói chuyện.

• Thể hiện sự tập trung, chăm chú lắng nghe.

• Có phản hồi thích hợp: gật đầu, trả lời câu hỏi,...

• Tiếp nhận góp ý một cách tích cực.

4. Thể hiện sự lắng nghe tích cực trong gia đình

Câu 1: Đóng vai thể hiện sự lắng nghe tích cực khi tiếp nhận những ý kiến đóng góp, chia sẻ từ các thành viên trong gia đình.

Giải rút gọn:

• Tình huống 1: hỏi lí do bạn Hùng giận em và gợi ý cho em cách giải quyết vấn đề.

• Tình huống 2: nghe lời bà không chơi điện tử nữa và làm một số việc có ích khác như đọc sách, dọn dẹp phòng, cùng bà nói chuyện,…

Câu 2: Chia sẻ những điều em học được qua các nhân vật em vừa đóng vai.

Giải rút gọn:

Những điều em học được: chúng ta nên học cách lắng nghe tích cực các ý kiến đóng góp, chia sẻ từ thành viên trong gia đình để không ngừng hoàn thiện và phát triển bản thân cũng như thắt chặt tình cảm gia đình.

Câu 3: Thực hiện lắng nghe tích cực trong các tình huống hằng ngày ở gia đình em.

Giải rút gọn:

Học sinh áp dụng các cách lắng nghe tích cực bên trên và tự thực hiện với gia đình.

Chi tiêu hợp lí và tiết kiệm

1. Kiểm soát chi tiêu

Câu 1: Nếu có một khoản tiền tiết kiệm, em dự kiến sẽ chi tiêu như thế nào?

Câu 2: Sắp xếp thứ tự ưu tiên các khoản chi và giải thích lí do.

Giải rút gọn:

a. Nếu có một khoản tiền tiết kiệm, em sẽ chỉ tiêu vào việc mua đồ dùng học tập và các khoản cần thiết khác. Còn lại nếu không cần em sẽ để dành tiết kiệm.

b. Thứ tự ưu tiên các khoản chi: 

• Mua đồ dùng học tập

• Tổ chức sinh nhật

• Chi cho sở thích của bản thân

• Các khoản khác

Em ưu tiên việc mua đồ dùng học tập và mua sách vì đó là những thứ thiết yếu để em học tập tốt hơn. Chi tiêu cho sở thích và một số khoản khác có thể có hoặc không và nó không gây ảnh hưởng đến các hoạt động khác của em.

2. Học cách tiết kiệm tiền

Câu 1: Nhận xét cách tiết kiệm tiền của bạn Khánh trong tình huống trên.

Giải rút gọn:

Bạn Khánh có cách tiết kiệm tiền rất rõ ràng, hợp lí và thiết thực.

Câu 2: Nêu cách tiết kiệm tiền của em.

Giải rút gọn:

• Lên danh sách những thứ cần thiết phải mua.

• Cân nhắc, so sánh giá để tìm được sản phẩm phù hợp và kinh tế nhất.

• Tái sử dụng đồ cũ để làm thành những vật dụng hữu ích hơn.

• Tiết kiệm 10 000 đồng mỗi tuần.

Câu 3: Thảo luận với bạn về cách tiết kiệm tiền hợp lí và thực hiện.

Giải rút gọn:

• Liệt kê lập kế hoạch cho các khoản cần chi tiêu.

• Trước khi quyết định mua bất cứ món đồ nào phải suy nghĩ thật kỹ xem bản thân có thực sự cần hay không.

• Tận dụng, tái chế các đồ dùng thay vì mua mới.

3. Lập kế hoạch chi tiêu cho một sự kiện trong gia đình

Câu 1: Đọc và trao đổi về những việc Lan đã thực hiện để lập kế hoạch tổ chức sinh nhật mẹ

Giải rút gọn:

• Xác định thời gian, địa điểm tổ chức sinh nhật.

• Dự kiến các khoản cần chi tiêu, số người tham gia và số tiền cần chi.

• Lên kế hoạch tiết kiệm và lập danh mục chi tiêu.

Câu 2: Nêu những sự kiện cần chi tiêu trong gia đình em và lập kế hoạch chi tiêu cho các sự kiện.

Giải rút gọn:

Một số sự kiện cần chi tiêu trong gia đình em: sinh nhật, đi thăm người thân ở xa, mừng đám cưới, chuẩn bị bữa cơm tất niên,...

• Kế hoạch chi tiêu cho các sự kiện: 

• Xác định thời gian, địa điểm tổ chức.

• Dự kiến các khoản cần chi tiêu, số người tham gia và số tiền cần chi.

• Lên kế hoạch tiết kiệm và lập danh mục chi tiêu.

Câu 3: Trao đổi với người thân để hoàn thiện kế hoạch chi tiêu cho các sự kiện và cùng thực hiện.

Giải rút gọn:

HS tự thực hiện.