MỞ ĐẦU

Em hãy kể tên một số văn bản pháp luật có quy định về quyền sở hữu tài sản và nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác.

Giải rút gọn:

Một số văn bản pháp luật có quy định về quyền sở hữu tài sản và nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác là: Điều 105 Bộ luật Dân sự năm 2015; Điều 32 Luật Hiến pháp năm 2013; Điều 158 Bộ luật Dân sự năm 2015; …

1. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CƠ BẢN CỦA CÔNG DÂN VỀ SỞ HỮU TÀI SẢN

Câu hỏi: 

1/ Trong trường hợp trên, các chủ thể là chủ sở hữu tài sản đã thực hiện quyền sở hữu tài sản của mình như thế nào? Theo quy định của pháp luật, các chủ sở hữu tài sản đó có những quyền và nghĩa vụ gì về sở hữu tài sản?

2/ Theo em, chủ thể nào đã vi phạm quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân về sở hữu tài sản? Vì sao? Hành vi vi phạm đó có thể gây nên những hậu quả gì?

Giải rút gọn:

1/ Trong trường hợp này, chị B là chủ sở hữu hợp pháp của mảnh đất do được bố mẹ tặng và đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép xây dựng nhà ở từ cơ quan có thẩm quyền. Chị B đã thực hiện quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản theo quy định của pháp luật. 

2/ Theo quy định của pháp luật, vợ chồng anh trai của chị B đã vi phạm quyền, nghĩa vụ của công dân về sở hữu tài sản. Họ đã không tôn trọng tài sản và quyền sở hữu tài sản của chị B, đã có hành vi xâm phạm quyền sở hữu của chị B bằng cách ngăn cản, đe dọa, cấm chị B tiếp tục xây dựng. Hành vi vi phạm này có thể gây ra những hậu quả như mâu thuẫn gia đình, tranh chấp tài sản hoặc họ có thể phải chịu trách nhiệm hình sự hoặc dân sự.

2. NGHĨA VỤ TÔN TRỌNG TÀI SẢN CỦA NGƯỜI KHÁC

Câu hỏi: 

1/ Trong trường hợp trên, chủ thể nào đã vi phạm quy định của pháp luật về nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác? Vì sao?

2/ Theo em, các hành vi vi phạm quy định của pháp luật về nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác có thể dẫn đến những hậu quả gì? Trong trường hợp trên, vợ chồng anh B có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại cho ông Q không? Vì sao?

Giải rút gọn:

1/ Vợ chồng anh B đã vi phạm quy định của pháp luật về nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác khi tự ý thay đổi cấu trúc của căn nhà mà không thông báo, xin phép ông Q, chủ sở hữu của căn nhà.

2/ Vi phạm quy định của pháp luật về nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác có thể dẫn đến những hậu quả như mất niềm tin, mâu thuẫn, tranh chấp và có thể dẫn đến các vụ kiện tụng pháp lý. 

Trong trường hợp này, vợ chồng anh B có nghĩa vụ bồi thường thiệt hại cho ông Q vì họ đã vi phạm điều khoản trong hợp đồng thuê nhà và vi phạm quy định của pháp luật về nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác. Họ cần phải sửa chữa, bồi thường theo thoả thuận với ông Q hoặc theo quy định của pháp luật.

LUYỆN TẬP 

Câu 1: Theo em, các nhận định về quyền, nghĩa vụ của công dân về sở hữu tài sản dưới đây đúng hay sai? Vi sao?

a. Người không phải là chủ sở hữu cũng có thể có quyền sử dụng tài sản của người khác.

b. Người được chủ sở hữu trao quyền sử dụng tài sản có thể tuỳ ý sử dụng tài sản theo ý muốn của mình.

c. Chỉ có chủ sở hữu mới có quyền định đoạt tài sản của mình.

d. Trong mọi trường hợp, chỉ có chủ sở hữu tài sản mới phải thực hiện các nghĩa vụ của công dân về sở hữu tài sản.

Giải rút gọn:

a. Đúng. Người không phải là chủ sở hữu cũng có thể có quyền sử dụng tài sản của người khác, nhưng điều này phải được chủ sở hữu tài sản đồng ý hoặc theo quy định của pháp luật. 

b. Sai. Người được chủ sở hữu trao quyền sử dụng tài sản không thể tuỳ ý sử dụng tài sản theo ý muốn của mình. Họ phải sử dụng tài sản theo thỏa thuận với chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật.

c. Đúng. Chỉ có chủ sở hữu mới có quyền định đoạt tài sản của mình.

d. Sai. Không chỉ chủ sở hữu tài sản mới phải thực hiện các nghĩa vụ của công dân về sở hữu tài sản. Người không phải là chủ sở hữu nhưng được chủ sở hữu trao quyền sử dụng tài sản cũng phải tuân thủ các quy định của Hiến pháp và pháp luật về sở hữu tài sản, tôn trọng tài sản và quyền sở hữu tài sản của người khác.

Câu 2: Em hãy xác định các quyền và nghĩa vụ về sở hữu tài sản mà các chủ thể trong những trường hợp dưới đây đã thực hiện và nêu nội dung cụ thể của các quyền, nghĩa vụ đó.

a. Bà O trồng cây ăn quả và chăn nuôi gia súc, gia cầm trên mảnh vườn mà gia đình bà đã thuê của gia đình ông H.

b. Vợ chồng ông A tặng con trai và con dâu một căn nhà để làm quả cưới.

c. Anh M mua lại ngôi nhà của bà D và cải tạo ngôi nhà thành một quán cà phê để kinh doanh.

d. Trong quá trình xây dựng lại ngôi nhà của gia đình, vợ chồng anh K luân thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn và giữ gìn vệ sinh môi trường.

Giải rút gọn:

a. Bà O đã thực hiện quyền sử dụng tài sản khi trồng cây ăn quả và chăn nuôi gia súc, gia cầm trên mảnh vườn mà gia đình bà đã thuê của gia đình ông H. Bà O cũng có nghĩa vụ không gây thiệt hại cho tài sản này và phải tuân thủ các điều khoản trong hợp đồng thuê.

b. Vợ chồng ông A đã thực hiện quyền định đoạt tài sản khi tặng căn nhà cho con trai và con dâu. Họ đã chuyển giao quyền sở hữu tài sản này cho con trai và con dâu.

c. Anh M đã thực hiện quyền chiếm hữu và quyền sử dụng khi mua lại ngôi nhà của bà D. Anh M cũng đã thực hiện quyền định đoạt khi cải tạo ngôi nhà thành một quán cà phê để kinh doanh. Anh M có nghĩa vụ sử dụng tài sản này một cách hợp pháp và không gây thiệt hại cho lợi ích của người khác.

d. Trong quá trình xây dựng lại ngôi nhà, vợ chồng anh K đã thực hiện quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản. Họ đã thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn và giữ gìn vệ sinh môi trường, đây là nghĩa vụ của họ khi sử dụng và định đoạt tài sản. 

Câu 3: Theo em, các chủ thể trong những trường hợp dưới đây đã thực hiện đúng hay vi phạm nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác? Vì sao?

a. Chị Q thuê nhà bà V để ở. Trong quá trình sử dụng, chị Q vô ý làm hỏng một số đồ đạc trong nhà nên đã mua lại đồ mới cùng chủng loại để đền bù. thay thế

b. Anh B vay tiền của chị H nhưng không trả nợ theo thoả thuận.

c. Anh Đ tặng bạn gái chiếc điện thoại đã mượn của chị S.

d. Anh U chuyên nhận ghi hình các video giới thiệu, đánh giá về các loại xe ô tô. Anh U muốn trải nghiệm lái thử chiếc xe ô tô đời mới của chị K nên đã

xin phép và được chị đồng ý. Khi lái thử xe, anh U luôn giữ gìn cần thận.

Giải rút gọn:

a. Đúng: Chị Q đã thực hiện đúng nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác khi mua lại đồ mới cùng chủng loại để đền bù, thay thế cho đồ đạc trong nhà mà chị đã làm hỏng.

b. Vi phạm: Anh B đã vi phạm nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác khi vay tiền của chị H nhưng không trả nợ theo thỏa thuận.

c. Vi phạm: Anh Đ đã vi phạm nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác khi tặng bạn gái chiếc điện thoại mà anh ấy đã mượn từ chị S mà không có sự đồng ý của chị S.

d. Đúng: Anh U đã thực hiện đúng nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác khi xin phép và được chị K đồng ý trước khi lái thử chiếc xe ô tô đời mới của chị K và giữ gìn cẩn thận, không gây hư hại cho tài sản của chị K trong quá trình lái thử.

Câu 4: Em hãy đọc các tình huống dưới đây và trả lời câu hỏi:

a. Anh C là nhân viên phục vụ bàn ở một nhà hàng sang trọng. Khi đang dọn bản, anh C phát hiện trên bàn của một vị khách có để quên một chiếc đồng hồ. Anh không báo lại sự việc với quản lí mà đem bán chiếc đồng hồ để lấy tiền.

1/ Em có nhận xét gì về hành vi của anh C?

2/ Theo em, trong tình huống này, hành vi của anh C có thể phải chịu hậu quả gì?

3/ Nếu là anh C, trong tình huống này, em sẽ làm gì để thực hiện đúng nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác?

b. Chị G vay của vợ chồng ông P một khoản tiền để đầu tư kinh doanh. Do kinh doanh thua lỗ, chị G không có khả năng trả nợ và phải bỏ trốn. Vợ chồng ông P không tìm được chị G nên đã dẫn theo một số thanh niên tới nhà bố mẹ của chị G để đòi nợ, đập phá đồ đạc, đuổi bố mẹ chị G ra ngoài và tuyên bố sẽ lấy ngôi nhà đền bù khoản nợ của chị G.

1/ Em có nhận xét gì về hành vi của các chủ thể trong tình huống trên?

2/ Nếu là vợ chồng ông P, trong tình huống này, em sẽ làm gì để thực hiện đúng quy định của pháp luật về quyền sở hữu đối với tài sản của mình và tôn trọng tài sản của người khác?

Giải rút gọn:

a. 

1/ Hành vi của anh C là vi phạm nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác khi tự ý chiếm đoạt và bán chiếc đồng hồ mà khách hàng để quên mà không thông báo cho quản lý hoặc chủ sở hữu. 

2/ Hành vi của anh C có thể phải chịu hậu quả như bị sa thải, bị kiện tụng hoặc phải chịu trách nhiệm hình sự.

3/ Nếu là anh C, em sẽ thông báo ngay cho quản lý về việc phát hiện chiếc đồng hồ để quản lý có thể liên hệ với khách hàng để trả lại.

b. 

1/ Hành vi của chị G là vi phạm nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác khi không trả nợ theo thỏa thuận. Tuy nhiên, hành vi của vợ chồng ông P cũng là vi phạm khi họ tự ý đòi nợ bằng cách đập phá đồ đạc, đuổi bố mẹ chị G ra khỏi nhà và tuyên bố sẽ lấy ngôi nhà để bù khoản nợ. 

2/ Nếu là vợ chồng ông P, em sẽ thực hiện đúng quy định của pháp luật về quyền sở hữu đối với tài sản của mình và tôn trọng tài sản của người khác bằng cách liên hệ với cơ quan chức năng hoặc tìm đến sự giúp đỡ của luật sư để đòi nợ một cách hợp pháp. Em cũng sẽ không tự ý đòi nợ bằng cách đập phá đồ đạc hoặc chiếm đoạt tài sản của người khác.

Câu 5: Em sẽ làm gì trong các tình huống dưới đây để bảo vệ quyền sở hữu của mình và thực hiện nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác?

a. Một người bạn mượn xe máy điện của em để đi nhưng sau đó bạn lại mang xe đi cầm đồ để lấy tiền tiêu.

b. Khi đi dã ngoại ở vùng quê, một số bạn cùng nhóm rủ em đi bẻ trộm ngô của người nông dân để nướng ăn.

c. Khi em phát hiện một thanh niên ở địa phương có hành vi trộm cắp tài sản của người khác.

Giải rút gọn:

a. Trong tình huống này, em sẽ liên hệ với người bạn và yêu cầu họ trả lại xe máy điện. Nếu họ từ chối hoặc không thể trả lại, em sẽ thông báo cho cơ quan chức năng để giải quyết theo quy định của pháp luật.

b. Em sẽ từ chối lời mời của bạn bè. Việc bẻ trộm ngô của người nông dân là vi phạm quyền sở hữu tài sản của người khác và là hành vi vi phạm pháp luật. Em sẽ giải thích cho bạn bè hiểu rằng hành vi này không đúng và nếu muốn ăn ngô, chúng ta nên mua từ người nông dân.

c. Khi phát hiện một thanh niên ở địa phương có hành vi trộm cắp tài sản của người khác, em sẽ thông báo ngay cho cơ quan chức năng để họ có thể xử lý kịp thời. 

VẬN DỤNG 

Câu hỏi: Em hãy cùng các bạn trong nhóm tìm hiểu và đánh giá tình hình thực hiện nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác ở trường hoặc địa phương em và chia sẻ lại kết quả với cả lớp.

Giải rút gọn:

Ở trường và địa phương em, mọi người đều tôn trọng tài sản của người khác. Các hoạt động như mua bán, trao đổi đều diễn ra dựa trên sự thỏa thuận và tôn trọng quyền sở hữu của nhau. Hiện tượng trộm cắp hay chiếm đoạt tài sản trái phép rất hiếm khi xảy ra. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp vi phạm, chủ yếu là do sơ ý hoặc không hiểu rõ về nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác. Đối với những trường hợp này, em nghĩ rằng việc tăng cường giáo dục về nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác sẽ rất cần thiết. Em đã chia sẻ những nhận định này với cả lớp và mọi người đều đồng ý với những nhận định của em. Chúng em đã cùng nhau thảo luận về cách cải thiện tình hình và đã đưa ra một số giải pháp, như tổ chức các buổi học về nghĩa vụ tôn trọng tài sản của người khác, tạo ra các biểu ngữ và poster để tăng cường nhận thức về vấn đề này. Chúng em hy vọng rằng những nỗ lực này sẽ giúp cải thiện tình hình và tạo ra một môi trường học tập và sống tốt hơn cho mọi người.