Theo em, công dân có những quyển gì trong hôn nhân và gia đình?

Giải rút gọn:

Theo em, trong hôn nhân và gia đình, công dân có quyền được bảo vệ và tôn trọng bao gồm quyền được đối xử công bằng, không bị lạm dụng hoặc hành hạ; quyền lựa chọn nơi cư trú; quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo,…

1. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN.

Câu hỏi: 

1/ Trong các trường hợp trên, các chủ thể đã vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân? Vì sao?

2/ Theo em, hành vi vi phạm quyền, nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân có thể dẫn đến những hậu quả gì?

Giải rút gọn:

1/ Các trường hợp vi phạm quy định về hôn nhân và gia đình bao gồm: Anh D và chị O chung sống như vợ chồng mặc dù anh D đã kết hôn; Bố mẹ của S tổ chức đám cưới cho S khi cô mới 16 tuổi; Anh B có hành vi bạo hành vợ và bố mẹ của chị H ngăn cản chị H li hôn; Anh M thực hiện kế hoạch giả li hôn để lừa đảo.

2/ Hậu quả của vi phạm quyền, nghĩa vụ trong hôn nhân có thể gây ra sự phá vỡ mối quan hệ, các hậu quả pháp lý như ly hôn, bồi thường, các vấn đề tài chính như mất mát tài sản, và các hậu quả xã hội như mất lòng tin từ cộng đồng.

2. QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG GIA ĐÌNH

Câu hỏi: 

1/ Em hãy xác định các quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng được thể hiện ở trường hợp 1.

2/ Trong trường hợp 2, chủ thể nào đã vi phạm quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng? Hành vi vi phạm đó có thể dẫn đến những hậu quả gì?

Giải rút gọn:

1/ Trường hợp 1 thể hiện quyền và nghĩa vụ tạo điều kiện, giúp đỡ nhau phát triển về mọi mặt giữa vợ và chồng: Chị Y được anh D động viên đi học để nâng cao trình độ và có công việc tốt hơn trong tương lai. Anh D cũng chủ động sắp xếp thời gian để chăm sóc con và làm việc nhà, tạo điều kiện để chị Y yên tâm đi học.

2/ Trong trường hợp 2, anh A đã vi phạm quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ giữa vợ và chồng khi tự ý quyết định mọi việc trong nhà, không quan tâm đến ý kiến của chị B và quản lý chặt chẽ nguồn tài chính của gia đình. Hậu quả là mất lòng tin trong quan hệ gia đình và có thể dẫn đến việc ly hôn nếu không được giải quyết kịp thời.

b) Quyền và nghĩa vụ giữa cha mẹ và con, giữa các thành viên khác trong gia đình

Câu hỏi:

1/Em có nhận xét gì về hành vi của mỗi chủ thể trong trường hợp 1? Pháp luật quy định giữa cha mẹ và con, giữa các thành viên khác trong gia đình có những quyền và nghĩa vụ gì?

2/ Trong trường hợp 2 và 3, chủ thể nào đã vi phạm quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ và con, giữa các thành viên khác trong gia đình? Nêu hậu quả của hành vi đó.

Giải rút gọn:

1/ Nhận xét:

+ Trường hợp 1: Gia đình M đã tuân thủ tốt quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ giữa các thành viên trong gia đình. 

Pháp luật quy định giữa cha mẹ và con, giữa các thành viên khác trong gia đình có những quyền và nghĩa vụ như sau: 

+ Cha, mẹ có quyền và nghĩa vụ yêu thương, nuôi dưỡng, chăm sóc, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con; tôn trọng ý kiến của con; chăm lo việc học tập và giáo dục để con phát triển lành mạnh, toàn diện cả về thể chất, trí tuệ và đạo đức.

+ Con có quyền được cha mẹ thương yêu, tôn trọng; được học tập và giáo dục; được phát triển lành mạnh về thể chất, trí tuệ và đạo đức; có bổn phận kính trọng, biết ơn, hiếu thảo, phụng dưỡng cha mẹ; có nghĩa vụ và quyền chăm sóc, nuôi dưỡng cha mẹ, đặc biệt khi cha mẹ mất năng lực hành vi dân sự, ốm đau, già yếu, khuyết tật.

+ Anh, chị, em có quyền, nghĩa vụ thương yêu, chăm sóc, giúp đỡ nhau; có quyền, nghĩa vụ nuôi dưỡng nhau trong trường hợp không còn cha mẹ hoặc cha mẹ không có điều kiện để thực hiện nghĩa vụ của mình.

+ Ông bà nội, ông bà ngoại có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, giáo dục cháu, sống mẫu mực và nêu gương tốt cho con cháu; cháu có nghĩa vụ kính trọng, chăm sóc, phụng dưỡng ông bà.

2/ Trong trường hợp 2 và 3, chủ thể đã vi phạm quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ và con, giữa các thành viên khác trong gia đình là ông A và bà G trong trường hợp 2 và anh K trong trường hợp 3. 

Hậu quả của hành vi này có thể là:

+ Trường hợp 2: Tạo  ra sự không hài lòng, không công bằng, và có thể ảnh hưởng đến tâm lý và phát triển của con cái.

+ Trường hợp 3: Gây ra sự hiểu lầm và xung đột trong gia đình. 

LUYỆN TẬP 

Câu 1: Các chủ thể trong những trường hợp dưới đây có thể thực hiện quyền kết hôn hay li hôn không? Vì sao?

a. Anh N - con trai ông bà B đã 25 tuổi nhưng bị tâm thần bẩm sinh. Mỗi khi phát bệnh, anh N không nhận thức và không làm chủ được hành vi của mình. Ông bà B lo ngại lúc hai người mất, anh N sẽ không còn chỗ dựa nên rất muốn tìm đối tượng cho anh N kết hôn, lập gia đình.

b. Trong thời gian chị O mang thai con đầu lòng, chồng chị là anh P thường xuyên bỏ mặc không quan tâm, chăm sóc vợ. Khi chị O góp ý thì anh P nổi giận và tuyên bố sẽ li hôn với chị.

c. Ông bà nội của anh A sinh được 5 người con, bố A là con cả, cô G là con út. Vì hoàn cảnh khó khăn, ông bà nội của anh A đã đồng ý để vợ chồng người quen nhận cô G làm con nuôi từ khi cô còn bé. Thời gian sau đó, cô G theo bố mẹ nuôi đi nơi khác lập nghiệp nên mất liên lạc với gia đình ông bà nội của anh A. Gần đây, anh A dẫn người yêu là chị M về ra mắt gia đình và xin phép tổ chức đám cưới. Sau khi tìm hiểu, bố mẹ anh A phát hiện chị M là con đẻ cô G nên đã giải thích để anh A với chị M hiểu mối quan hệ huyết thống của mình và yêu cầu hai người chấm dứt mối quan hệ yêu đương. Tuy nhiên, vì tình cảm quá sâu nặng, anh A và chị M không muốn chấm dứt mối quan hệ. Hai người quyết định sẽ về quê chị M đăng kí kết hôn và chung sống với nhau.

Giải rút gọn:

a. Anh N không thể tự chủ hoặc làm quyết định có li hôn hoặc kết hôn được. Quyền kết hôn hoặc li hôn sẽ được đại diện hợp pháp của anh N quyết định.

b. Quyền li hôn là quyền của cả hai bên trong một mối quan hệ hôn nhân khi một bên không thể chấp nhận hoặc chịu đựng được hành vi của bên kia, do vậy chị O có quyền li hôn với anh P.

c. Anh A và chị M có quyền kết hôn. Quyền kết hôn là quyền cá nhân của mỗi người và không thể bị can thiệp từ bên ngoài nếu họ đã đủ tuổi và có ý thức về quyết định của mình.

Câu 2: Em hãy nhận xét việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình của các chủ thể ở những trường hợp dưới đây.

a. Chị K kết hôn với anh S và có một con chung là cháu V. Anh chị chung sống hạnh phúc được ba năm thì li hôn, chị K nuôi con. Sau li hôn, chị K đã thuê nhà ở riêng nhưng vẫn tạo điều kiện để anh S và ông bà nội thăm nom, chăm sóc cháu V. 

b. Anh U và chị D kết hôn với nhau và cả hai đều làm việc ở thủ đô Hà Nội. Sau khi kết hôn, anh U đã tự ý dùng khoản tiền mừng cưới, tiền tiết kiệm của hai người để mua một ngôi nhà ở quê, gần nơi ở của bố mẹ anh và yêu cầu vợ phải nghỉ việc ở thành phố để cùng mình chuyển về quê sinh sống.

c. Vợ chồng anh P, chị E kết hôn được ba năm và đã có một con gái. Anh P là người vô trách nhiệm, không có việc làm ổn định, mọi việc chi tiêu, chăm sóc con cái trong gia đình đều do chị E lo liệu. Thời gian gần đây, anh P thường xuyên tụ tập uống rượu bia với bạn bè và mỗi khi say, anh lại đánh, chửi vợ con.

d. Sau khi kết hôn, anh Đ yêu cầu vợ là chị Q nghỉ việc ở công ty để ở nhà chăm con và nội trợ. Gần đây, chị Q phát hiện anh Đ có mối quan hệ tình cảm với người phụ nữ khác và có một con riêng 5 tháng tuổi. Chị Q yêu cầu li hôn và được anh Đ chấp thuận. Anh Đ đồng ý cho chị Q nuôi con và anh sẽ chu cấp cho con 5 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, về tài sản thì anh Đ chỉ chia cho chị Q 50 triệu đồng vì anh cho rằng chị ở nhà, không làm ra tiền nên không có quyền hưởng những tài sản do anh vất vả làm ra.

Giải rút gọn:

TH a: Chị K và anh S đã thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của mình trong gia đình. Sau khi li hôn, chị K đã tạo điều kiện để anh S và ông bà nội thăm nom, chăm sóc cháu V.

TH b: Anh U đã vi phạm quyền của chị D khi tự ý dùng tiền mừng cưới, tiền tiết kiệm của hai người để mua nhà ở quê và yêu cầu chị D phải nghỉ việc ở thành phố để cùng anh chuyển về quê sinh sống.

TH c: Anh P đã vi phạm nghĩa vụ của mình trong gia đình khi không tham gia vào công việc gia đình, không giúp duy trì đời sống chung của gia đình. Anh P còn vi phạm nghĩa vụ tôn trọng, giữ gìn và bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín cho nhau khi thường xuyên tụ tập uống rượu bia với bạn bè và mỗi khi say, anh lại đánh, chửi vợ con.

TH d: Anh Đ đã vi phạm quyền của chị Q khi yêu cầu chị Q nghỉ việc ở công ty để ở nhà chăm con và nội trợ. Khi chị Q yêu cầu li hôn, anh Đ đã vi phạm quyền của chị Q khi chỉ chia cho chị Q 50 triệu đồng.

Câu 3: Các chủ thể dưới đây đã thực hiện đúng hay vi phạm quyền, nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân và gia đình? Vì sao? Nếu vi phạm thì có thể dẫn đến hậu quả gì?

a. Chị X chung sống như vợ chồng với một người đàn ông đã có vợ.

b. Bố mẹ qua đời đột ngột nên vợ chồng B đón em gái nhỏ về chăm sóc, nuôi dưỡng.

c. Vợ chồng hàng xóm nhà ông C nhiều lần ngược đãi con nhỏ.

d. Các con của bà H đùn đẩy trách nhiệm, không chịu phụng dưỡng khi mẹ già yếu, không đi lại được.

e. Anh P mua một chiếc xe máy tặng em gái nhưng giấu không cho vợ biết.

Giải rút gọn:

a. Chị X đã vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân và gia đình khi chung sống với một người đàn ông đã có vợ. Hậu quả: gây ra tổn thương cho gia đình của hai bên, ly hôn, bồi thường và mất lòng tin trong quan hệ gia đình.

b. Vợ chồng B đã thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ của mình trong gia đình khi đón em gái nhỏ về chăm sóc, nuôi dưỡng sau khi bố mẹ qua đời đột ngột.

c. Vợ chồng hàng xóm nhà ông C đã vi phạm quy định của pháp luật khi nhiều lần ngược đãi con nhỏ. Hậu quả: ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của trẻ.

d. Các con của bà H đã vi phạm quy định của pháp luật khi đùn đẩy trách nhiệm, không chịu phụng dưỡng khi mẹ già yếu, không đi lại được. Hậu quả: ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của bà H.

e. Anh P đã vi phạm quy định của pháp luật trong hôn nhân khi mua một chiếc xe máy tặng em gái nhưng giấu không cho vợ biết. Hậu quả: mất lòng tin và tình cảm trong gia đình.

Câu 4: Em hãy xử lí tình huống sau:

Sau khi kết hôn, vợ chồng anh trai của M mua nhà ở riêng trên thành phố. Gần đây, M được bố mẹ yêu cầu mang thực phẩm sạch ở quê lên thăm chị dâu đang mang thai. Trong thời gian ở nhà anh chị, M thấy anh trai của mình không bao giờ làm việc nhà, mọi việc đều do chị dâu làm.

Nếu là M, em sẽ khuyên anh trai như thế nào để anh thực hiện tốt quyền, nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân và gia đình?

Giải rút gọn:

Nếu là M, em sẽ khuyên anh trai như sau:

"Anh ơi, em thấy chị dâu đang mang bầu mà vẫn phải làm hết mọi việc trong nhà, trong khi anh lại không giúp đỡ gì. Em nghĩ anh nên bắt đầu tham gia vào một số công việc nhà như nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ… để chị có thêm thời gian nghỉ ngơi và chăm sóc sức khỏe cho cả mình lẫn em bé.”

VẬN DỤNG 

Câu hỏi: Trong cuộc sống hằng ngày, em đã làm gì để thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân và gia đình? Những việc làm đó mang lại ý nghĩa như thế nào đối với bản thân em và những người xung quanh?

Giải rút gọn:

Là một học sinh, thực hiện quyền và nghĩa vụ trong gia đình bằng cách tham gia các hoạt động gia đình, tôn trọng và lắng nghe ý kiến của mọi người, chia sẻ trách nhiệm và giúp đỡ trong công việc nhà, và không ngừng học hỏi để trở thành thành viên tích cực hơn. Những hành động này giúp xây dựng mối quan hệ gia đình mạnh mẽ, tạo ra môi trường hạnh phúc, và giúp em phát triển kỹ năng giao tiếp và học hỏi từ kinh nghiệm sống hàng ngày.