BÀI 8: KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC 

CÂY ĂN QUẢ CÓ MÚI

KHỞI ĐỘNG   

Em hãy cho biết tên của các loại quả có múi ở Hình 8.1 và tên của một số loại quả có múi khác mà em biết.

Giải rút gọn:

a) Phật thủ

b) Bưởi

c) Chanh

d) Cam

Một số loại quả có múi khác: quýt, thanh yên, mít, sầu riêng, măng cụt,…

I. ĐẶC ĐIỂM THỰC VẬT HỌC

Câu hỏi: Quan sát Hình 8.2 và đọc nội dung mục I, em hãy phân tích đặc điểm thực vật học của cây bưởi.

Giải rút gọn:

- Thân:

+ Cao 5 - 6 mét, thẳng đứng.

+ Vỏ xám sẫm, có gai.

+ Mọc nhiều cành, cành vượt khỏe.

+ Ra 3 - 4 đợt nhánh mỗi năm.

- Hoa:

+ Mọc thành chùm, không lông.

+ Đài xanh, cánh trắng, 2 - 3,5cm.

+ Rụng hoa nhiều, đậu quả ít.

- Quả:

+ To tròn hoặc lê (tùy giống).

+ Vỏ xanh, chín vàng (tùy giống).

+ Có túi tinh dầu.

II. YÊU CẦU NGOẠI CẢNH

Câu hỏi: Hãy phân tích các điều kiện ngoại cảnh ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả có múi.

Giải rút gọn:

- Nhiệt độ: 

+ Phù hợp: 12 - 39°C.

+ Tốt nhất: 23 - 29°C.

- Ánh sáng:

+ Cần thiết: 10.000 - 15.000 lux.

+ Tránh: Ánh sáng quá cao (>100.000 lux) gây rám nắng quả.

- Độ ẩm:

+ Sau trồng: Tưới 10 - 20 lít/cây, 2 - 3 ngày/lần.

+ Ra hoa - thu hoạch: Tưới 30 - 50 lít/cây, 2 - 3 ngày/lần, độ ẩm 65 - 80%.

- Đất:

+ Thích hợp: Đất thịt, thịt nhẹ, cát pha, phù sa.

+ Tầng canh tác: Dày tối thiểu 1 mét.

+ Vùng trồng: Hoà Bình, Tuyên Quang, Hà Giang, đồng bằng sông Hồng, sông Cửu Long.

Câu hỏi: Tại sao miền Bắc và miền Nam đều trồng được các loại cây ăn quả có múi phổ biến?

Giải rút gọn:

Lý do miền Bắc và miền Nam đều thích hợp trồng cây ăn quả:

- Khí hậu đa dạng: Nhiệt đới đến cận nhiệt đới, phù hợp nhiều loại cây.

- Đất đai: Giàu dinh dưỡng, độ ẩm tốt, thoát nước tốt.

- Loại đất và địa hình đa dạng: Phù hợp nhiều loại cây khác nhau.

- Nông dân thích ứng và lựa chọn giống cây phù hợp: Tối ưu năng suất, chất lượng.

III. QUY TRÌNH TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY ĂN QUẢ CÓ MÚI

Câu hỏi: Nhờ có đặc điểm quý nào mà bưởi Da Xanh được xuất khẩu sang nhiều nước khác nhau trên thế giới?

Giải rút gọn:

Ưu điểm của bưởi Da Xanh xuất khẩu:

- Chất lượng: Vị ngọt thanh, hương thơm đặc trưng, vị chua nhẹ.

- Hương vị: Độc đáo, thú vị.

- Vỏ mỏng: Dễ bóc, không bị tổn thương.

- Thời gian bảo quản: Dài, tươi mới.

- Thích hợp: Xuất khẩu, vận chuyển.

Câu hỏi: Hãy nêu quy trình thích hợp trồng cây ăn quả có múi.

Giải rút gọn:

1. Lựa chọn thời vụ trồng cây

2. Xác định mật độ trồng cây

3. Chuẩn bị hố trồng cây

4. Trồng cây

5. Bón phân

6. Tưới nước

7. Phòng trừ sâu, bệnh

8. Tỉa cảnh và tạo tán

9. Điều khiển ra hoa, đậu quả

Câu hỏi: Em hãy cho biết thời vụ thích hợp để trồng cây ăn quả có múi ở các vùng miền khác nhau có đặc điểm gì chung?

Giải rút gọn:

Địa phương chọn thời điểm trồng cây:

- Ấm áp, mát mẻ, thuận lợi cho sinh trưởng.

- Tránh lạnh giá, rét đậm, nhiệt độ cao ảnh hưởng cây và quả.

Câu hỏi: Nên bón phân cho cây ăn quả có múi vào những giai đoạn nào và bón bao nhiêu lần trong 1 năm?

Giải rút gọn:

- Nên bón phân cho cây ăn quả có múi vào:

+ thời kì trước khi thu hoạch quả

+ thời kì thu hoạch quả

- Nên bón phân 4 lần trong 1 năm.

Câu hỏi: Em hãy cho biết những loại phân bón nào được sử dụng để bón cho cây ăn quả có múi?

Giải rút gọn:

- Phân hữu cơ

- Phân đạm urea

- Phân super lân

- Phân KCI

Câu hỏi: Em hãy kể tên những loại sâu, bệnh chính trên cây ăn quả có múi và nêu biện pháp phòng trừ.

Giải rút gọn:

- Sâu bệnh:

+ Bệnh thán thư, sẹo, ghẻ lõm, vàng lá thối rễ.

+ Bọ xít xanh, sâu đục trái, vẽ bùa, ngài chích trái.

- Biện pháp phòng trừ:

+ Tỉa cành, tạo tán, làm cỏ, thoát nước.

+ Loại bỏ cây bệnh.

+ Bón phân hợp lý.

+ Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật.

Câu hỏi: Theo em, ở thời kì cây cho quả nên cắt tỉa cho cây ăn quả có múi mấy lần trong một năm và vào thời điểm nào?

Giải rút gọn:

- Việc tỉa cành cho cây ăn quả có múi cần được thực hiện một cách điều độ và kỹ lưỡng, thường là khoảng 2-3 lần trong một năm, khi kết thúc thu hoạch và khi cây đã đậu quả ổn định.

Câu hỏi: Tại sao cần thụ phấn bổ sung cho hoa bưởi?

Giải rút gọn:

- Quan trọng: Quyết định năng suất, nhất là miền Bắc.

- Giảm thiểu: Biến đổi khí hậu ảnh hưởng ra hoa, đậu quả.

- Cách thức: Thủ công hoặc cơ giới.