BÀI 40: LỰC LÀ GÌ?

MỞ ĐẦU

Câu 1: Tuy chưa được học về lực nhưng chắc em đã không ít lần nghe nói tới lực. Em có thể xác định được những lực nào trong các hình dưới:

Giải rút gọn:

Các lực trong hình bên là: trọng lực, lực đàn hồi, lực đẩy

II. TÁC DỤNG CỦA LỰC

Câu 1: Hãy tìm thêm ví dụ về lực làm thay đổi tốc độ hướng chuyển động.

Giải rút gọn:

• Gió thổi lá buồm giúp thay đổi hướng chuyển động của thuyền.

• Dùng vợt đánh quả cầu lông làm thay đổi hướng chuyển động của nó.

Câu 2: Nén một lò xo, kéo dãn dây chun( hình 1.4), mô tả sự thay đổi hình dạng của lò xo, dây chun khi chịu lực tác dụng

Giải rút gọn:

Khi lò xo vị nén, chiều dài của lo xo bị ngắn lại, 

Dây chun kéo dãn ra thì chiều dài của nó dài thêm.

Câu 1: Hãy tìm thêm ví dụ về lực làm thay đổi hình dạng của vật 

Giải rút gọn:

• Dùng tay ép chặt quả bóng cao su, quả bóng cao su bị nõm vào.

• Kéo dây cung, thì dây cung bị biến dạng

Câu 2: Theo em, lực tác dụng lên vật có thể vừa làm thay đổi chuyển động của vật, vừa làm biến dạng vật không? Nếu có, hãy cho ví dụ hoặc dùng các lực trong hình 1.1 để chứng minh.

Giải rút gọn:

Lực tác dụng lên vật có thể vừa làm thay đổi chuyển động vật, vừa làm biến dạng vật. Ví dụ:

• Dùng vợt tác dụng lực vào quả bóng tenis

• Thả quả bóng cao su từ trên cao xuống

III. LỰC TIẾP XÚC VÀ LỰC KHÔNG TIẾP XÚC

Câu 1: Trong các lực ở hình 1.1, lực nào là lực tiếp xúc, lực nào là lực không tiếp xúc?

Giải rút gọn:

Lực tiếp xúc: c, d                                     Lực không tiếp xúc: a,b

Câu 2: Hãy tìm thêm ví dụ về lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc.

Giải rút gọn:

Lực tiếp xúc: lực sút của chân lên quả bóng, lực đẩy của tay lên thùng hàng,

Lực không tiếp xúc: lực đẩy của hai cục nam châm, trọng lực của búa khi rơi tự do,

Hoạt động: Thí nghiệm 1:

a) Tại sao lò xo không làm xe chuyển động được?

b) Phải đặt xe ở khoảng nào thì khi lò xo bung ra làm cho xe chuyển động? Tại sao?

Giải rút gọn:

a) Lực đẩy của lò xo không tác dụng lên xe.

b) Phải đặt xe trong khoảng bên trong đoạn OB. 

Hoạt động: Thí nghiệm 2:

Có phải chỉ khi đẩy xe B cho tới khi tiếp xúc với xe A thì xe B mới làm cho xe A bắt đầu chuyển động không? Tại sao?

Lực lò xo tác dụng lên xe A ở thí nghiệm 1 và lực xe B tác dụng lên xe A ở thí nghiệm 2 có gì khác nhau?

Giải rút gọn:

Không khi đó xe A mới chuyển động. Vì khi gần tiếp xúc với xe A thì lực từ của hai đầu nam châm đã hút chúng lại với nhau làm cho xe A chuyển động

Ở thí nghiệm 1 tạo ra lực tiếp xúc. Ở thí nghiệm 2 là lực không tiếp xúc.