BÀI 11: OXYGEN. KHÔNG KHÍ

MỞ ĐẦU

Câu 1: Em đã biết không khí xung quanh ta cần thiết cho sự sống và sự cháy. Em có thể giải thích tại sao con người phải sử dụng bình dưỡng khí khi lặn dưới nước, khi lên núi cao hoặc khi đi du hành tới Mặt Trăng?

Giải rút gọn:

Ở những nơi đó không đủ hoặc không có không khí để con người hô hấp nên phải dùng bình dưỡng khí.

I. OXYGEN TRÊN TRÁI ĐẤT

Câu 1: Nêu dẫn chứng cho thấy oxygen có trong không khí, trong nước, trong đất.

Giải rút gọn:

Vì dù sống trên mặt đất hay nước, hay không khí, mọi động thực vật cần oxygen để tồn tại. Và trong không khí, trong nước và trong đất có rất nhiều động vật sinh sống và phát triển.

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA OXYGEN

* Câu hỏi:

Câu 1: Ở nhiệt độ phòng, oxygen tồn tại ở thể nào?

Giải rút gọn:

Ở nhiệt độ phòng, oxygen tồn tại ở thể khí.

Câu 2: Nhiệt độ lạnh nhất trên Trái Đất từng ghi lại được là -89∘C. Khi đó oxygen ở thể khí, lỏng hay rắn.

Giải rút gọn:

Khi đó oxygen ở thể khí.

Câu 3: Em có biết rằng oxygen có ở mọi nơi trên Trái Đất.

a) Em có nhìn thấy oxygen không?

b) Cá và nhiều sinh vật sống được trong nước có phải là bằng chứng cho thấy oxygen tan trong nước hay không?

Giải rút gọn:

a) Ta không nhìn thấy khí oxygen.

b) Là bằng chứng cho thấy oxygen tan trong nước.

* Câu hỏi.

Câu 1: Liệt kê các ứng dụng của khí oxygen trong đời sống và trong sản xuất mà em biết.

Giải rút gọn:

• Được dùng làm chất duy trì hô hấp, các bình lặn của thợ lặn, dùng để cung cấp cho phi công trong những trường hợp không khí loãng,...

• Sử dụng làm chất oxy hóa

• Dùng làm thuốc nổ

• Oxi cũng được dùng nhiều trong công nghiệp.

Câu 2: Nêu một số ví dụ cho thấy vai trò của oxygen đối với sự sống và sự cháy.

Giải rút gọn:

Trong sự sống:

• Các sinh vật ( bao gồm cả con người)cần có oxy để duy trì sự sống và phát triển, ...

Trong sự cháy:

• Đốt ngọn nến trong chiếc hộp kín, khi lượng oxy trong hộp hết thì cây nến sẽ tắt dần.

• Đốt ngọn nến trong không khí, thì lượng oxy trong không khí sẽ giúp ngọn nến cháy rất lâu.

III. THÀNH PHẦN CỦA KHÔNG KHÍ

* Câu hỏi:

Câu 1: Khí oxyen chiếm bao nhiêu phần trăm thể tích không khí?

Giải rút gọn:

Chiếm 21% 

Câu 2: Khí nào có phần trăm thể tích lớn nhất trong không khí?

Giải rút gọn:

Khí nitrogen 

* Hoạt động: Tìm hiểu một số thành phần của không khí

Câu 1: Em hãy cho biết hiện tượng nào chứng minh trong không khí có chứa hơi nước.

Giải rút gọn:

Nước không màu bám lên thành cốc lạnh.

Câu 2: 

a. Khi nào em biết oxyen trong cốc đã hết?

b. Chiều cao cột nước dâng lên bằng bao nhiêu phần chiều cao của cốc? Từ đó suy ra oxygen chiếm khoảng bao nhiêu phần trong không khí?

Giải rút gọn:

a) Khi cây nến tắt.

b) Khoảng 1/5 chiều cao của cốc, chứng tỏ oxygen chiếm khoảng 1/5  thể tích không khí.

IV. VAI TRÒ CỦA KHÔNG KHÍ

Câu 1: Nêu vai trò của không khí đối với sự sống

Giải rút gọn:

• Là thành phần quan trọng, duy trì sự sống của con người, động vật, thực vật, ...

• Giúp điều hòa khí hậu, giúp bề mặt Trái Đất không quá nóng hoặc quá lạnh.

• Khí cacbonic cần thiết cho quá trình quang hợp của cây xanh.

• Bảo vệ Trái đất khỏi các thiên thạch rơi từ vũ trụ.

Câu 2: Một bạn nói: "Carbon dioxide không là khí độc nhưng có nhiều trong không khí thì không khí cũng bị ô nhiễm, có hại cho sức khỏe". Ý kiến của bạn đó có đúng không?

Giải rút gọn:

Ý kiến của bạn đó không đúng. Vì khí cacbonic có nhiều trong không khí sẽ làm Trái Đất nóng dần lên, chứ không gây hại cho sức khỏe.

V. SỰ Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ

Câu 1: Quan sát hình 3.7 và nêu ra các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí.

Giải rút gọn:

- Lượng rác thải con người thải ra môi trường.

- Cháy rừng.

- Khói các phương tiện giao thông.

- Khói từ các nhà máy

Câu 2: Ô nhiễm không khí có tác hại gì với đời sống?

Giải rút gọn:

- Làm giảm tầm nhìn

- Gây biến đổi khí hậu

- Đe dọa sức khỏe, tính mạng của con người và sinh vật, ..

Câu 3: Em có thể làm gì để góp phần giảm ô nhiễm không khí?

Giải rút gọn:

• Trồng nhiều cây xanh 

• Tuyên truyền nâng cao ý thức của mọi người

• Hạn chế đi xe máy, ô tô thay vào đó có thể đi xe đạp hoặc xe bus, …

Câu 4: Một bạn nói:" Carbon dioxide không phải là khí độc những có nhiều trong không khí thì không khí cũng bị ô nhiễm, có hại cho sức khỏe". Ý kiến của bạn đó có đúng không?

Giải rút gọn:

Bạn đó nói đúng. Khi nồng độ carbon dioxide trong không khí cao, gây hiệu ứng nhà kính, làm trái đất nóng lên, ảnh hưởng nghiêm trục đến môi trường sinh thái