BÀI 21: QUỐC HỘI, CHỦ TỊCH NƯỚC, CHÍNH PHỦ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

Mở đầu

Câu hỏi: Em hãy kể một số hoạt động của Quốc hội (hoặc Chủ tịch nước, Chính phủ) trong thực tiễn và chia sẻ ý nghĩa của hoạt động đó.

Giải rút gọn:

-Tại phiên họp thứ 7, dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về tổng kết kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội khóa XV => nhằm phục hồi nền kinh tế - xã hội và đảm bảo an sinh xã hội, cuộc sống của người dân trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp

Khám phá 1

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin sau để Giải rút gọn câu hỏi:

1. Quốc hội đã thực hiện chức năng lập pháp như thế nào trong kì họp thứ 9 Quốc hội khóa XIV?

2. Chức năng lập hiến, lập pháp của Quốc hội được biểu hiện như thế nào?

Giải rút gọn:

1. 

- Kì họp thứ 9 Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua 10 luật.

2. 

- Chức năng lập hiến: soạn thảo, sửa đổi, bổ sung, ban hành Hiến pháp.

- Chức năng lập pháp: lập chương trình xây dựng, soạn thảo, thẩm tra, lấy ý kiến, ban hành các văn bản luật.

Khám phá 2

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin sau để Giải rút gọn câu hỏi:

1. Trong nhiệm kì khóa XIV, Quốc hội đã quyết định những vấn đề quan trọng nào của đất nước?

2. Theo em, Quốc hội có quyền quyết định những vấn đề nào để thực hiện chức năng của mình? Nêu ví dụ minh họa.
Giải rút gọn:

1. Dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành, đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2017- 2020, Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2012-2030, ...

2. Về mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng, phát triển nhà nước và nâng cao đời sống của nhân dân, những vấn đề đối nội, đối ngoại và quốc phòng, an ninh đất nước.Ví dụ: dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành.

 Khám phá 3

Câu hỏi: Em hãy đọc thông tin sau để Giải rút gọn câu hỏi:

Theo em, tại sao hoạt động của Nhà nước cần có sự giám sát tối cao của Quốc hội?
Giải rút gọn:

Do Quốc hội thành lập trong bộ máy nhà nước.

Khám phá 4

Câu 1: Em hãy quan sát sơ đồ để Giải rút gọn câu hỏi:

Theo em, có thể thay đổi vị trí của các thành phần trong sơ đồ trên được không? Vì sao?

Giải rút gọn:

Không thể vì cơ cấu tổ chức của Quốc hội đã được quy định tại Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 

Khám phá 5

Câu 1: Em hãy cho biết, kì họp của Quốc hội có phải là hình thức hoạt động của Quốc hội không. Vì sao?

Giải rút gọn:

Đúng vì kì họp là nơi biểu hiện trực tiếp và tập trung nhất quyền lực nhà nước của Quốc hội

Câu 2: Nêu các hình thức hoạt động của Quốc hội mà em biết

Giải rút gọn:

Kì họp, phiên họp, cuộc họp 

Khám phá 6

Câu 1: Em hãy đọc các thông tin sau để Giải rút gọn câu hỏi:

Em hãy cho biết, các thông tin trên đề cập đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn gì của Chủ tịch nước.

Giải rút gọn:

- Công bố Hiến pháp, luật, pháp lệnh, quyết định tặng thưởng huân chương, huy chương, các giải thưởng nhà nước, danh hiệu vinh dự nhà nước;  cử đại sứ đặc mệnh toàn quyền 

Khám phá 7

Câu 1: Em hãy đọc các thông tin sau để Giải rút gọn câu hỏi:

Dựa vào các thông tin trên, em hãy cho biết hình thức hoạt động của Chủ tịch nước là gì.

Giải rút gọn:

Lắng nghe nguyện vọng của dân, thăm và tặng quà cho các cá nhân tiêu biểu, ban hành lệnh, quyết định.

Khám phá 8

Câu hỏi: Em hãy đọc các thông tin sau để Giải rút gọn câu hỏi:

1. Việc Chính phủ ban hành Nghị định số 80/2017/NĐ-CP thể hiện chức năng gì?

2. Vì sao Chính phủ phải báo cáo với Quốc hội ở phiên họp, kì họp của Quốc hội?

3. Chức năng hành pháp của Chính phủ là gì? Vì sao Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội?

Giải rút gọn:

1. Chức năng hành pháp của chính phủ.

2. Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.

3. Thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội.

Khám phá 9

Câu hỏi: Dựa vào sơ đồ 2, em hãy trình bài cơ cấu tổ chức của Chính phủ. Kể tên các bộ và cơ quan ngang bộ của nước ta hiện nay.

Giải rút gọn:

Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ. Gồm bộ và cơ quan ngang bộ. Cơ cấu tổ chức của bộ, cơ quan ngang bộ gồm vụ, văn phòng, thanh tra, cục, tổng cục, đơn vị sự nghiệp công lập.

Khám phá 10

Câu hỏi: Em hãy đọc thông tin sau để Giải rút gọn câu hỏi:

1. Chính phủ hoạt động theo hình thức nào?

2. Việc Chính phủ làm việc theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số thể hiện nguyên tắc gì trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam?
Giải rút gọn:

1. 3 hình thức: phiên họp, hoạt động của Thủ tướng chính phủ - Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ

2. Nguyên tắc chế độ tập thể quyết định theo đa số trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước 

Luyện tập 1

Câu 2: Em hãy cho biết các ý kiến sau đây đúng hay sai. Vì sao?

Giải rút gọn:

a. Đúng. Vì Quốc hội thực hiện quyền lập pháp thông qua các văn bản pháp luật 

b. Sai. Chỉ có công dân từ đủ 18 tuổi trở lên mới được tham gia biểu quyết 

c. Đúng. Vì nhân dân bầu ra đại biểu Quốc hội, Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ là đại biểu Quốc hội và được các đại biểu Quốc hội khác bầu nên. 

Luyện tập 2

Câu hỏi: Em có nhận xét gì về hành vi của mỗi nhân vật trong các tình huống sau?   

Giải rút gọn:

a. B đúng, giúp người dân hiểu rõ và chính xác quy định quản lý, sử dụng pháo 

b. A làm đúng. Việc này giúp chúng ta có thêm nhiều thông tin bổ ích về đất nước.

c. N sai vì không có quyền được bỏ phiếu bầu cử thay người khác

d. K đúng, thực hiện tốt trách nhiệm, nghĩa vụ công dân 

Luyện tập 3

Câu hỏi: Em hãy xử lí các tình huống sau:  

Nếu là Đ, em sẽ nói gì với H?

Nếu là V, em sẽ làm gì?
Giải rút gọn:

a. Giải thích cho H hiểu về vai trò của Quốc hội. khuyên H nên tìm hiểu những thông tin về Quốc hội để phục vụ cho học tập cũng như cuộc sống.

b. Giải thích để chú H hiểu đúng về vị trí, vai trò của lãnh đạo trong bộ máy nhà nước.

Luyện tập 4

Câu hỏi: Em hãy tìm hiểu và cho biết Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ của nước ta hiện nay là ai?

Giải rút gọn:

Chủ tịch Quốc hội: Vương Đình Huệ

Phó Chủ tịch Quốc hội: Trần Quang Phương, Nguyễn Khắc Định, Trần Thanh Mẫn, Nguyễn Đức Hải

Chủ tịch nước: Nguyễn Xuân Phúc  - Phó Chủ tịch nước: Võ Thị Ánh Xuân

Thủ tướng CP: Phạm Minh Chính - Phó Thủ tướng CP: Phạm Bình Minh, Lê Minh Khái, Vũ Đức Đam, Lê Văn Thành

Vận dụng 1

Câu hỏi: Em và các bạn hãy liệt kê các việc học sinh có thể làm để góp phần ủng hộ các chính sách của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ đối với người dân ở địa phương em.

 Giải rút gọn:

Bỏ phiếu khi đến tuổi theo quy định, tìm hiểu về Hiến pháp, pháp luật…

Vận dụng 2

Câu hỏi: Em hãy viết một bài luận về ý nghĩa của việc Quốc hội tổ chức lấy ý kiến nhân dân khi làm Hiến pháp và chia sẻ sản phẩm với cả lớp.

 Giải rút gọn:

Tôn trọng ý kiến và quyền lợi của nhân dân, xây dựng hiến pháp phản ánh ý chí của nhân dân, tạo sự minh bạch và trách nhiệm của Quốc hội