BÀI 39: DI TRUYỀN HỌC NGƯỜI

A - MỤC TIÊU BÀI HỌC

- Dựa vào sơ đồ phép lai trình bày được khái niệm di truyền liên kết và phân biệt với quy luật độc lập.

- Nêu một số ứng dụng di truyền liên kết trong thực tiễn.

- Trình bày được cơ chế xác định giới tính. Nêu được một số yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hóa giới tính.

B - NHỮNG KIẾN THỨC CẦN GHI NHỚ

I. Một số tính trạng ở người

- Tính trạng do 1 gene quy định: lúm đồng tiền ở má, hình dạng cằm, hình dạng dái tai, hình dạng ngón tay út,…

- Tính trạng do nhiều gene quy định: màu mắt, màu da, chiều cao, … 

II. Bệnh và tật di truyền ở người

- Bệnh di truyền ở người là sự rối loạn, suy giảm hay mất chức năng nào đó của cơ thể.

- Tật di truyền là những bất thường về hình thái trên cơ thể nhưng không ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng của có thể..

- Một số bệnh di truyền biểu hiện phức tạp với nhiều triệu chứng được gọi là hội chứng.

- Bệnh và tật di truyền ở người do đột biến gene và đột biến NST.

* Nguyên nhân: 

- Chất phóng xạ từ các vụ nổ

- Vũ khí hạt nhân.

- Tia phóng xạ.

- Hoá chất độc hại.

- Thuốc trừ sâu.

- Thuốc diệt cỏ.

III. Vai trò của di truyền học với hôn nhân

Di truyền học là cơ sở quan trọng trong tư vấn di truyền trước và trong hôn nhân.

* Thực hành khảo sát độ tuổi kết hôn và một số bệnh di truyền ở địa phương em.

- Tác hại của tảo hôn:

+ Sức khoẻ: do cơ thể chưa phát triển đầy đủ, khi mang thai sản phụ dễ bị sinh non, băng huyết,… ảnh hưởng trầm trọng đến sức khoẻ của mẹ và bé.

+ Giáo dục: Trẻ kết hôn sớm buộc phải bỏ học nửa chừng, không tiếp thu được những kiến thức giáo dục, thiếu kỹ năng sống dẫn đến giảm sút  tối đa về nhân cách, tài năng, các khả năng về trí tuệ và thể chất của trẻ.

+ Kinh tế xã hội: không có công ăn việc làm, không có thu nhập ổn định dẫn đến nghèo đói, túng thiếu. 

+ Về tinh thần: trẻ sẽ không được nghỉ ngơi và thư giãn, không tham gia các hoạt động phù hợp với lứa tuổi, cuộc sống bị hụt hẫng, thiếu kỹ năng sống, dễ bị kích động, sa ngã vào các tệ nạn xã hội.