BÀI 6: QUẢN LÍ THỜI GIAN HIỆU QUẢ

Bài tập 1 Câu 1 trang 42 sách bài tập GDCD 9: Em hãy bày tỏ quan điểm về cách quản lí thời gian của các bạn học sinh dưới đây và giải thích lí do.

a. H dành nhiều thời gian để học tập, chơi thể thao và làm các công việc khác nên thường xuyên ăn không đúng bữa và ngủ không đủ thời gian.

b. M luôn cố gắng tính toán việc sử dụng thời gian sao cho đảm bảo hoàn thành tốt các công việc học tập, vui chơi giải trí và vẫn có thời gian giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà.

c. S thường để tới sát giờ cần mới hoàn thành các công việc được giao.

d. T dự định tối thứ tư sẽ làm bài tập về nhà nhưng T lại đi chơi, do đó sáng thứ năm khi tới lớp T không hoàn thành được bài tập.

e. C đã lập kế hoạch học tập của bản thân và xác định lịch học đàn vào thứ Ba, thứ năm hằng tuần, nhưng C thường xuyên chỉ học được 1 buổi/tuần vì vướng những kế hoạch khác.

Bài giải chi tiết: 

a. Bạn H chưa quản lý thời gian tốt.

Giải thích: Dành nhiều thời gian cho học tập, thể thao và các hoạt động khác là tốt, nhưng việc thường xuyên ăn không đúng bữa và ngủ không đủ giấc sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và khả năng tập trung trong học tập. H cần tìm cách cân bằng giữa học tập và nghỉ ngơi.

b. Bạn M quản lý thời gian rất hiệu quả.

Giải thích: M biết cách sắp xếp công việc học tập, vui chơi và giúp đỡ gia đình một cách hợp lý. Việc này không chỉ giúp M hoàn thành tốt các nhiệm vụ mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm và sự chín chắn. Đây là một tấm gương tích cực cho các bạn khác.

c. Bạn S cần cải thiện cách quản lý thời gian.

Giải thích: Việc để sát giờ mới hoàn thành công việc dễ dẫn đến cảm giác căng thẳng, không kịp thời gian và có thể làm giảm chất lượng bài làm. S nên lập kế hoạch và phân chia thời gian hợp lý hơn để tránh tình trạng này.

d. Bạn T cần xem xét lại kỷ luật bản thân.

Giải thích: Dự định làm bài tập nhưng lại đi chơi cho thấy T chưa ưu tiên đúng mức cho việc học. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả học tập mà còn tạo thói quen xấu trong việc quản lý thời gian.

e. Bạn C có kế hoạch nhưng cần thực hiện nghiêm túc hơn.

Giải thích: Việc lập kế hoạch học tập và xác định lịch học đàn là rất tốt, nhưng không thực hiện đúng theo kế hoạch cho thấy C cần cải thiện tính kỷ luật và quyết tâm để đạt được mục tiêu đã đề ra.

Bài tập 2 trang 42 sách bài tập GDCD 9: Đọc câu chuyện

CHIẾC BÌNH THỜI GIAN

Trong một buổi diễn thuyết về chủ đề sử dụng thời gian, một diễn giả đã làm cả khán phòng bất ngờ. Khi đang thuyết trình, ông dừng lại và lấy ra một chiếc bình, bên cạnh một chiếc đĩa to trên đó có một số viên đá bằng nắm tay. Thế rồi ông lần lượt cho các viên đá vào bình, hết viên này người:“Chiếc bình đã đầy chưa?”. Mọi người nhìn vào cái bình rồi nói:“Đây rồi a!”.

Ông cúi xuống bàn và kéo ra một rổ sỏi và đổ sỏi vào bình và lắc cho các viên sỏi chui vào các kẽ hở giữa các viên đá. Thế rồi ông mim cười và hỏi: “Bây giờ đầy thật chưa?”. Đến lúc này mọi người không bị mắc lừa nữa. “Có lẽ là không”, nhiều người lên tiếng. Ông mỉm cười rồi lại cúi xuống bàn lấy ra một túi cát. Sau đó ông bắt đầu rắc cát vào các kẽ hở nhỏ giữa các viên đá và sỏi. Một lần nữa ông nhìn mọi và hỏi:“Bây giờ cái bình đã đầy chưa nào?”. “Chưa ạ!”, mọi người thốt lên. “Tốt lắm!”, ông nói và cầm một ca nước đổ vào chiếc bình. Rồi ông hỏi: “Vậy, vấn đề ở đây là gì?”.

Thời gian cũng giống như chiếc bình, nó có giới hạn. Những việc quan trọng như những viên đá lớn, những việc ít quan trọng hơn là những viên đá nhỏ, những việc không quan trọng khác chính là những hạt cát. Nếu chúng ta bỏ trống chiếc bình thì thật lãng phí nhưng nếu ta lấp đầy chiếc bình thời gian một cách không phù hợp mọi thứ sẽ trở lên hỗn độn, khó kiểm soát hoặc không còn khoảng trống cho những gì quan trong. Nhưng nếu khéo léo, ưu tiên sử dụng thời gian cho những việc quan trọng trước, chúng ta sẽ luôn hoàn thành công việc thuận lợi và còn có thêm thời gian cho các công việc kém quan trọng hơn hoặc để nghi ngơi.

(Theo Tư duy tối ưu, Stephen R. Covey, NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh)

a) trang 42 sách bài tập GDCD 9: Em hãy nhận xét cách sắp xếp thời gian theo mô tả của diễn giả trong câu chuyện. Vì sao cách sắp xếp này thể hiện việc quản lí thời gian hiệu quả?

Bài giải chi tiết: 

Cách sắp xếp thời gian của diễn giả rất hiệu quả. Ông sử dụng hình ảnh chiếc bình để minh họa rằng thời gian có giới hạn. Việc cho các viên đá lớn vào trước tượng trưng cho việc ưu tiên những công việc quan trọng. Sỏi và cát sau đó cho thấy có thể lấp đầy thời gian bằng những nhiệm vụ ít quan trọng hơn. Cách này giúp hoàn thành việc cần thiết trước, tạo sự cân bằng và tránh lãng phí thời gian.

b) trang 42 sách bài tập GDCD 9: Em hãy chỉ ra sự khác biệt về kết quả của việc quản lí thời gian hiệu quả, không hiệu quả được mô tả ở hình ảnh 1, 2 và cho biết tại sao cần quản lí thời gian hiệu quả.

Bài giải chi tiết: 

Sự khác biệt giữa quản lý thời gian hiệu quả và không hiệu quả:

- Hình ảnh 1 (Quản lý hiệu quả): Viên đá lớn được ưu tiên, giúp hoàn thành công việc quan trọng và tạo thời gian cho các nhiệm vụ khác, mang lại cảm giác thành công.

- Hình ảnh 2 (Quản lý không hiệu quả): Nếu cát (công việc không quan trọng) được cho vào trước, sẽ không còn chỗ cho những viên đá lớn, dẫn đến việc bỏ lỡ nhiệm vụ quan trọng và gây căng thẳng.

Chúng ta cần quản lý thời gian hiệu quả vì: Quản lý thời gian hiệu quả giúp đạt được sự cân bằng trong cuộc sống, hoàn thành công việc quan trọng và giảm căng thẳng, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống và mang lại hạnh phúc.

Bài tập 3 trang 44 sách bài tập GDCD 9: Ngoài những công việc thường nhật, A dự định sẽ làm xong thiệp sinh nhật cho bạn và học thuộc từ tiếng Anh trong 3 ngày tới. Để hoàn thành công việc này, A đã xây dựng thời gian biểu chi tiết. Ngày đầu tiên thực hiện kế hoạch, A rất vui vì mọi việc diễn ra rất thuận lợi, những việc đặt ra đều được hoàn thành như dự kiến. Ngày thứ hai, A đi mua truyện cùng bạn và về nhà trễ 1 tiếng so với kế hoạch. Tối hôm đó, vì có việc đột xuất, mẹ nhờ A trông em đến tối muộn. A vừa làm bài tập, vừa trông em nên không làm được thiệp cũng như học từ mới. Ngày thứ ba, A quyết định sẽ thức muộn hơn 1 tiếng vào cuối ngày để làm thiệp bù cho hôm qua. Nhưng đến 22 giờ bạn mới hoàn thành hết bài tập về nhà, chưa kịp học từ mới tiếng Anh. A tự nhủ: “Thôi ưu tiên làm thiệp trước vì ngày mai phải tặng bạn rồi, từ mới tiếng Anh thì học lúc nào chẳng được!”. A bắt tay vào hoàn thiện tấm thiệp, vài phút sau, cơn buồn ngủ ập đến, A nghĩ “Thôi đi ngủ đã, sáng mai mình sẽ cố gắng dậy sớm để hoàn thành. Chắc là xong thôi.” . Sáng hôm sau, A lại thức dậy vào 6h30 như mọi ngày

a) trang 44 sách bài tập GDCD 9: Theo em, bạn A đã làm gì để quản lí thời gian của mình trong trường hợp trên? Trong những việc làm đó, việc làm nào là phù hợp và việc làm nào chưa phù hợp để quản lí thời gian hiệu quả? Vì sao?

Bài giải chi tiết: 

Bạn A đã cố gắng quản lý thời gian của mình bằng cách lập kế hoạch chi tiết cho các công việc trong ba ngày, cụ thể là làm thiệp sinh nhật và học từ mới tiếng Anh.

Việc làm phù hợp:

A đã xây dựng thời gian biểu cụ thể, cho thấy bạn có mục tiêu rõ ràng và cố gắng thực hiện chúng.

Việc làm chưa phù hợp:

- Ngày thứ hai, A đã để việc mua truyện cùng bạn làm trễ kế hoạch, và sau đó lại không tập trung vào việc hoàn thành thiệp và học từ mới.

- A đã ưu tiên làm thiệp trước, nhưng lại không hoàn thành bài tập và học từ mới đúng thời gian. Việc này không hợp lý vì A đã không đánh giá đúng mức độ quan trọng của việc học từ mới tiếng Anh.

b) trang 44 sách bài tập GDCD 9: Việc quản lí thời gian của bạn A trong trường hợp trên sẽ dẫn tới kết quả nào?

Bài giải chi tiết: 

Việc quản lý thời gian không hiệu quả của A sẽ dẫn đến kết quả tiêu cực:

- A không kịp làm thiệp và học từ mới như đã dự kiến. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến việc tặng quà sinh nhật đúng thời gian và có thể khiến A cảm thấy áp lực.

- Việc không học từ mới sẽ dẫn đến việc A không chuẩn bị tốt cho bài học tiếng Anh tiếp theo, có thể ảnh hưởng đến điểm số và tiến độ trong học tập.

Bài tập 4 trang 44 sách bài tập GDCD 9: Theo em, việc làm nào dưới đây thể hiện biết cách quản lí thời gian hiệu quả?

a. C thường dành ít nhất 30 phút mỗi ngày cho các hoạt động giải trí. Những hôm phải nấu ăn giúp mẹ, C chọn cách vừa nghe nhạc vừa nấu ăn để tiết kiệm thời gian. Những ngày còn lại, C thường đi tập thể thao cùng các bạn hàng xóm.

b. Y xây dựng kế hoạch trong tuần của bản thân rất chi tiết với những khung giờ cụ thể. Bạn đã sắp xếp các hoạt động liên tục, không có thời gian dự trữ, do đó bạn thường xuyên bị muộn hoặc chậm thời hạn.

c. Mỗi tối trước khi đi ngủ, M thường nghĩ tới các công việc cần hoàn thành vào ngày hôm sau và sắp xếp các thứ tự từng việc sao cho phù hợp với lịch học tập cố định ở trường và khả nǎng của bản thân để các công việc được hoàn thành một cách hiệu quả, nhanh chóng.

d. Để bảo đảm tính kỉ luật trong việc thực hiện các công việc, từ đó quản lí thời gian hiệu quả hơn, P đã cất hoặc tắt các đồ dùng, phương tiện có thể làm P phân tán như máy vi tính, điện thoại, ti vi trong thời gian tự học tại nhà.

Bài giải chi tiết: 

Theo em, việc làm thể hiện biết cách quản lý thời gian hiệu quả nhất là:

c. Mỗi tối trước khi đi ngủ, M thường nghĩ tới các công việc cần hoàn thành vào ngày hôm sau và sắp xếp thứ tự từng việc sao cho phù hợp với lịch học tập cố định ở trường và khả năng của bản thân để các công việc được hoàn thành một cách hiệu quả, nhanh chóng.

Giải thích:

- M không chỉ nghĩ đến các công việc cần làm mà còn sắp xếp chúng theo thứ tự ưu tiên phù hợp với lịch học và khả năng cá nhân, điều này giúp M hoàn thành công việc một cách hiệu quả hơn.

- Việc xem xét khả năng bản thân giúp M điều chỉnh công việc sao cho hợp lý, tránh tình trạng quá tải hoặc không hoàn thành nhiệm vụ.

Các lựa chọn khác:

a. C có nhiều hoạt động giải trí nhưng việc chỉ kết hợp nghe nhạc với nấu ăn chưa thật sự tối ưu về việc quản lý thời gian.

b. Y lập kế hoạch chi tiết nhưng không có thời gian dự trữ dẫn đến thường xuyên bị muộn, thể hiện quản lý thời gian không hiệu quả.

d. P tắt các thiết bị phân tâm là một biện pháp tốt để giữ kỷ luật, nhưng không thể hiện rõ việc lên kế hoạch hay sắp xếp thời gian cụ thể.

Bài tập 5 trang 45 sách bài tập GDCD 9: Em hãy cùng các bạn thảo luận và đưa ra cách thực hiện quản lí thời gian hiệu quả trong các tình huống dưới đây:

Tình huống 1. Mỗi ngày, V đều tất bật với lịch học tập, chơi thể thao. Sau khi ăn uống, vệ sinh cá nhân, bạn lại làm bài tập tới tận đêm khuya, kết quả V cũng cảm thấy bối rối không biết phải làm gì trước, sau.

Tình huống 2. Mỗi khi làm bài về nhà, những môn không yêu thích G thường để lại cuối cùng, hoặc tới gần hạn chót mới làm. Do đó, nhiều lần G không hoàn thành được bài tập như dự định hoặc phải thức rất muộn mới hoàn thành được.

Tình huống 3. B có thể hoàn thành phiếu bài tập về nhà trong thời gian 1 giờ nhung B thường vừa làm bài, vừa nói chuyện với các bạn trên mạng Internet, vừa chơi điện tử nên mất đến 3 giờ mới hoàn thành phiếu.

Tình huống 4. Hai tuần nữa T sẽ thi học kì, T cũng nhận lời giúp bạn thân làm video cho cuộc thi thiết kế video mà bạn tham dự. Những tuần gần đây, sau giờ tan học từ 16 giờ đến 18 giờ, T ở lại trường cùng bạn lên ý tưởng, tiến hành dựng video. Sau khi ǎn tối, T lại tiếp tục ngồi làm video tục làm video cho tới giờ hộc, thậm chí giữa các khoảng thời gian làm bài tập, T vẫn tiếp tục làm video.

Bài giải chi tiết: 

Tình huống 1. Cách thực hiện:

- V nên tạo một lịch học tập chi tiết cho từng ngày, bao gồm thời gian dành cho học tập, thể thao, và nghỉ ngơi.

- Xác định các môn học cần ôn tập và bài tập cần làm theo thứ tự quan trọng. Việc này giúp V biết nên bắt đầu từ đâu.

- V cần đảm bảo có thời gian nghỉ ngơi sau mỗi giờ học để tái tạo năng lượng.

Tình huống 2. Cách thực hiện:

- G có thể lập danh sách công việc cần hoàn thành và ưu tiên làm các môn không yêu thích trước để tránh áp lực vào phút chót.

- Đặt thời gian cụ thể để bắt đầu làm bài cho các môn đó, ngay cả khi chưa đến hạn chót.

- Tìm hiểu lý do tại sao các môn học đó quan trọng để tạo động lực học tập.

Tình huống 3. Cách thực hiện:

- B cần tìm một nơi yên tĩnh, không có yếu tố gây phân tâm như điện thoại hay trò chơi điện tử.

- B có thể làm việc trong 25 phút, sau đó nghỉ 5 phút để tăng hiệu quả tập trung.

- B cần tập trung hoàn toàn vào bài tập thay vì làm nhiều việc cùng lúc.

Tình huống 4. Cách thực hiện:

- T nên đánh giá mức độ quan trọng của việc học và giúp bạn làm video để sắp xếp thời gian hợp lý.

- T có thể tạo lịch biểu cho việc học và thời gian làm video, phân bổ hợp lý giữa hai việc này.

- Dành thời gian dự trữ cho các sự kiện không lường trước để tránh bị áp lực vào phút chót.

Bài tập 6 trang 46 sách bài tập GDCD 9: Em hãy quan sát danh sách một số công việc cần làm của bạn L trong bảng dưới đây và vận dụng các cách quản lí thời gian hiệu quả để xây dựng thời gian biểu trong ngày của L sao cho hiệu quả.

Bài giải chi tiết: 

Bài tập 7 trang 46 sách bài tập GDCD 9: Em hãy quan sát hình ảnh, suy nghĩ và sắp xếp các công việc của bản thân trong tuần tới vào 4 nhóm sau: (1) Nhiệm vụ phải thực hiện ngay lập tức: Quan trọng - khẩn cấp. (2) Nhiệm vụ cần lên kế hoạch và có thể làm sau: Quan trọng nhưng không khẩn cấp. (3) Nhiệm vụ có thể uỷ quyền lại cho người khác: Khẩn cấp nhưng không quan trọng. (4) Nhiệm vụ loại bỏ vì không khẩn cấp, không quan trọng.

Bài giải chi tiết: 

(1) Nhiệm vụ phải thực hiện ngay lập tức: Quan trọng - Khẩn cấp: Nộp bài tập trước hạn, tham gia một cuộc họp quan trọng

(2) Nhiệm vụ cần lên kế hoạch và có thể làm sau: Quan trọng nhưng không khẩn cấp:

Học cho kỳ thi cuối kỳ, chuẩn bị cho một sự kiện lớn trong tương lai

(3)Nhiệm vụ có thể ủy quyền lại cho người khác: Khẩn cấp nhưng không quan trọng:

Giao cho bạn bè làm một số việc vặt như mua đồ ăn

(4) Nhiệm vụ loại bỏ vì không khẩn cấp, không quan trọng: Xem một chương trình truyền hình, lướt mạng xã hội.