BÀI 10: QUYỀN TỰ DO KINH DOANH VÀ NGHĨA VỤ NỘP THUẾ

Bài tập 1 trang 66 sách bài tập GDCD 9: Quyền tự do kinh doanh của công dân có nghĩa là mọi công dân

A. có quyền kinh doanh bất cứ ngành nghề, lĩnh vực nào.

B. có quyền tuyệt đối trong hoạt động kinh doanh.

C. có quyền tự do thành lập mọi loại hình doanh nghiệp theo sở thích.

D. có quyền tự do kinh doanh trong những ngành, nghề mà pháp luật không cấm.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án D. có quyền tự do kinh doanh trong những ngành, nghề mà pháp luật không cấm.

Bài tập 2 trang 66 sách bài tập GDCD 9: Theo quy định của pháp luật, công dân có quyền tự do kinh doanh những mặt hàng nào dưới đây?

A. Toàn bộ các mặt hàng phục vụ nhu cầu của con người.

B. Chỉ những mặt hàng đã được ghi trong giấy phép kinh doanh.

C. Các mặt hàng do gia đình sản xuất ra.

D. Tất cả những mặt hàng lưu thông trên thị trường.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án B. Chỉ những mặt hàng đã được ghi trong giấy phép kinh doanh.

Bài tập 3 trang 66 sách bài tập GDCD 9: Nội dung nào dưới đây không phải là quyền tự do kinh doanh của công dân?

A. Tự tổ chức các hoạt động kinh doanh mà không cần đăng kí kinh doanh.

B. Tự do kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm.

C. Tự do tìm kiếm thị trường và khách hàng.

D. Tự chủ trong kinh doanh

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án A. Tự tổ chức các hoạt động kinh doanh mà không cần đăng kí kinh doanh.

Bài tập 4 trang 66 sách bài tập GDCD 9: Nội dung nào dưới đây không có trong hợp đồng lao động theo quy định của pháp luật?

A. Công việc và địa điểm làm việc.

B. Thời hạn của hợp đồng lao động.

C. Thông tin cá nhân người thân của người giao kết hợp đồng.

D. Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án C. Thông tin cá nhân người thân của người giao kết hợp đồng.

Bài tập 5 trang 67 sách bài tập GDCD 9: Những hành vi nào dưới đây vi phạm quyền tự do kinh doanh của công dân theo quy định của pháp luật?

A. Bà A chuyên nhập và bán hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng cho người dân địa phương.

B. Chị M kê khai đầy đủ doanh thu của cửa hàng.

C. Ông D bán đúng các mặt hàng theo hợp đồng với bên giao đại lí trong đại lí của mình.

D. Anh Q đã được cấp phép mở rộng cơ sở kinh doanh của gia đình.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án A. Bà A chuyên nhập và bán hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng cho người dân địa phương.

Bài tập 6 trang 67 sách bài tập GDCD 9: Nội dung nào dưới đây không phải là nghĩa vụ của người kinh doanh?

A. Nộp thuế.

B. Bảo vệ môi trường.

C. Kê khai giá hàng hoá.

D. Tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án D. Tố cáo các hành vi vi phạm pháp luật.

Bài tập 7 trang 67 sách bài tập GDCD 9: Một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ chức, hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân theo quy định là

A. tài sản.

B. thuế.

C. hàng hoá.

D. tiền.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án B. thuế.

Bài tập 8 trang 67 sách bài tập GDCD 9: Theo quy định của pháp luật Việt Nam, nộp thuế là

A. quyền cơ bản của công dân.

B. nghĩa vụ của công dân.

C. nhiệm vụ của công dân.

D. công việc của công dân.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án B. nghĩa vụ của công dân.

Bài tập 9 trang 67 sách bài tập GDCD 9: Nội dung nào dưới đây không phải là nghĩa vụ nộp thuế của công dân?

A. Đăng kí mã số thuế khi thực hiện hoạt động kinh doanh.

B. Nộp hồ sơ thuế theo quy định.

C. Mua hoá đơn về thanh toán.

D. Kê khai các loại thuế trong kinh doanh.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án C. Mua hoá đơn về thanh toán.

Bài tập 10 trang 68 sách bài tập GDCD 9: Hành vi nào dưới đây vi phạm nghĩa vụ nộp thuế của công dân?

A. Công ty của anh V đã xin miễn giảm thuế do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

B. Ông H không xuất hoá đơn khi bán hàng.

C. Đại lí của bà K ghi chép đầy đủ các giao dịch kinh doanh.

D. Doanh nghiệp của chị N thực hiện kê khai thuế trực tuyến.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án B. Ông H không xuất hoá đơn khi bán hàng.

Bài tập 11 trang 68 sách bài tập GDCD 9: Nhận định nào dưới đây là đúng về quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế của công dân theo quy định của pháp luật?

A. Công dân khi thực hiện hoạt động kinh doanh chỉ cần nộp một khoản thuế duy nhất.

B. Công dân khi thực hiện hoạt động kinh doanh có nghĩa vụ nộp đầy đủ các khoản thuế theo quy định.

C. Công dân khi thực hiện hoạt động kinh doanh phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế theo kê khai của cá nhân.

D. Công dân khi thực hiện hoạt động kinh doanh cần nộp thuế ở mức cao nhất.

Bài giải chi tiết: 

Chọn đáp án B. Công dân khi thực hiện hoạt động kinh doanh có nghĩa vụ nộp đầy đủ các khoản thuế theo quy định.

Bài tập 12 trang 68 sách bài tập GDCD 9: Đọc thông tin

PHẠT VÀ TRUY THU THUẾ HƠN 821 TỈ ĐỒNG TIỀN THUẾ

Từ tháng 3/2017 đến tháng 12/2019, Tổng cục Thuế đã thực hiện một đợt thanh tra thuế tại công ty A để thanh tra lượng hồ sơ trong suốt thời kì 9 năm hoạt động của công ty, giai đoạn 2007 – 2015.

Kết quả điều tra, Tổng cục Thuế cho biết, công ty A đã vi phạm về kê khai thuế dẫn đến bị truy thu và xử phạt. Cụ thể, Tổng cục Thuế quyết định truy thu thuế với số tiền hơn 471 tỉ đồng, trong đó thuế giá trị gia tăng hơn 60 tỉ đồng, thuế thu nhập doanh nghiệp hơn 359 tỉ đồng, thuế nộp thay nhà thầu nước ngoài khoảng 52 tỉ đồng. Ngoài ra, công ty A còn bị cơ quan thuế tính tiền chậm nộp hơn 288 tỉ đồng và phạt vi phạm hành chính hơn 61,6 tỉ đồng. Tổng cộng số tiền công ty A bị truy thu, phạt và tiền chậm nộp là hơn 821,4 tỉ đồng.

(Theo Tuấn Nguyễn, tienphong.vn, ngày 10/01/2020)

Em hãy xác định hành vi vi phạm pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế của công ty A và hậu quả của hành vi đó.

Bài giải chi tiết: 

Hành vi vi phạm pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế của công ty A là kê khai thuế không đúng, dẫn đến việc bị truy thu thuế và xử phạt hành chính. Cụ thể, công ty đã vi phạm trong việc kê khai thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, và thuế nộp thay nhà thầu nước ngoài.

Hậu quả của hành vi này bao gồm:

- Bị truy thu số tiền thuế hơn 471 tỉ đồng.

- Bị phạt vi phạm hành chính với số tiền hơn 61,6 tỉ đồng.

- Bị tính tiền chậm nộp thuế hơn 288 tỉ đồng. Tổng cộng, công ty A phải nộp hơn 821,4 tỉ đồng do các vi phạm liên quan đến nghĩa vụ thuế.

Bài tập 13 trang 69 sách bài tập GDCD 9: Ngày 25/8/2023, nguồn tin của Tuổi Trẻ Online cho biết Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với Nguyễn Đức T (46 tuổi, ngụ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu), Dương Quốc C (61 tuổi, ngụ quận Gò Vấp) và Nguyễn Thị Kim T (50 tuổi, ngụ quận 11).

Trước đó, qua theo dõi, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã phát hiện Nguyễn Đức T và một số người có dấu hiệu buôn bán tân dược không rõ nguồn gốc, tân dược giả, trong đó có một số loại thuốc khan hiếm trên thị trường hiện nay có chức năng hỗ trợ điều trị COVID-19. Ngày 20/8/2023, trinh sát phát hiện Nguyễn Đức T chở 1 thùng cát-tông nghi vấn chứa tân dược giả nên kiểm tra, phát hiện 150 hộp thuốc. Nguyễn Đức T khai nhận đây là tân dược giả do mình tự mua nguyên liệu, đem về sản xuất rồi bán ra thị trường kiếm lời.

Khám xét khẩn cấp tại 3 địa điểm là nơi sản xuất, tàng trữ, buôn bán tân dược giả tại quận Phú Nhuận, quận Tân Bình và quận 8, công an tạm giữ số lượng lớn nguyên liệu, hơn 630 000 viên tân dược giả và công cụ, phương tiện sản xuất; trong đó có: 3 116 hộp thuốc giả, một số nhãn hiệu, 2,5kg viên thuốc màu trắng không nhãn hiệu dùng để sản xuất thuốc giả, 100 lọ thuốc loại 200 viên/lọ, 50 lọ thuốc đã bóc nhãn hiệu,...

(Theo Ngọc Khải, tuoitre.vn, ngày 25/8/2021)

a) trang 69 sách bài tập GDCD 9: Em hãy xác định hành vi vi phạm pháp luật của các cá nhân trên.

Bài giải chi tiết: 

Các chủ thể trong thông tin đã có hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh, vì vi phạm khoản 33 Điều 2 Luật Dược năm 2016.

b) trang 69 sách bài tập GDCD 9: Theo em, hành vi của những cá nhân trên có thể chịu hậu quả pháp lí như thế nào?

Bài giải chi tiết: 

Hành vi của các cá nhân vi phạm có thể bị xử lí theo quy định tại khoản 1 Điều 194 Bộ luật Hình sự năm 2015 (Sửa đổi, bổ sung năm 2017). Cụ thể: “1. Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm”.

Bài tập 14 trang 70 sách bài tập GDCD 9: Siêu thị mini do chị V làm chủ được cấp giấy phép đăng kí doanh các sản phẩm bao gồm quần áo, sữa, bánh kẹo, đồ chơi dành cho trẻ em. Sau một thời gian, hoạt động kinh doanh của siêu thị đã mang lại lợi nhuận cao, chị V có mong muốn mở rộng quy mô bằng cách đăng kí kinh doanh thêm các chi nhánh cho siêu thị của mình ở các địa điểm khác nhau của địa phương. Nhưng chị V băn khoăn không biết mình có được cấp phép mở rộng quy mô kinh doanh không?

Căn cứ vào quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh, em hãy giải đáp băn khoăn của chị V.

Bài giải chi tiết: 

Siêu thị mini do chị V làm chủ được đăng kí cấp phép theo hình thức hộ kinh doanh hoàn toàn có quyền mở rộng quy mô kinh doanh bằng cách mở thêm các chi nhánh khác theo quy định tại khoản 2 Điều 86 Nghị định số 01/2021/NĐ-CP ngày 04/01/2021 về đăng kí kinh doanh. Cụ thể: “Một hộ kinh doanh có thể hoạt động kinh doanh tại nhiều địa điểm nhưng phải chọn một địa điểm để đăng kí trụ sở hộ kinh doanh và phải thông báo cho quan quản lí thuế, cơ quan quản lí thị trường nơi tiến hành hoạt động kinh doanh đối với các địa điểm kinh doanh còn lại”.

Bài tập 15 trang 70 sách bài tập GDCD 9: Với sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội, anh K đã quyết định thực hiện việc kinh doanh trực tuyến trên Facebook hoặc Zalo. Anh K nghĩ rằng, việc kinh doanh trực tuyến này không cần phải đăng kí kinh doanh nên sẽ không phải đóng thuế cho Nhà nước.

Em có đồng ý với suy nghĩ của anh K không? Vì sao?

Bài giải chi tiết: 

Theo khoản 1 Điều 55 Nghị định số 52/2013/NĐ-CP về thương mại điện tử: Thương nhân, tổ chức tiến hành đăng kí trực tuyến với Bộ Công Thương về việc thiết lập website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử sau khi website đã được hoàn thiện với đầy đủ cấu trúc, tính năng và thông tin theo đề án cung cấp dịch vụ, đã hoạt động tại địa chỉ tên miền được đăng kí và trước khi chính thức cung cấp dịch vụ đến người dùng” thì anh K không cần phải đăng kí kinh doanh. Do đó, trong trường hợp này, việc anh K tiến hành kinh doanh trên các nền tảng mạng xã hội (Facebook, Zalo) thì không cần đăng kí kinh doanh là đúng. Tuy nhiên, việc kinh doanh của anh K vẫn phải đảm bảo nghĩa vụ kinh doanh là nộp thuế theo quy định của pháp luật.

Bài tập 16 trang 70 sách bài tập GDCD 9: Do có đam mê kinh doanh nên chị M đã quyết định mở một đại lí bán đồ dùng học tập cho học sinh ngay gần trường học. Chị M đã đến Uỷ ban nhân dân cấp huyện để đăng kí kinh doanh theo hình thức hộ kinh doanh. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, đại lí của chị M thường xuyên kê khai doanh thu bị lỗ nhưng lại nhập hàng liên tục. Qua kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện, chị M đã làm giả các giấy tờ, sổ sách để trốn nộp thuế với số tiền là 200 triệu đồng.

Theo em, hậu quả của hành vi vi phạm của chị M là gì? Hành vi đó có thể bị xử lí như thế nào?

Bài giải chi tiết: 

Hành vi của chị M trốn nộp thuế với số tiền là 200 000 000 đồng là vị phạm pháp luật. Hành vi này có thể bị xử lí theo điểm d khoản 1 Điều 200 Bộ luật Hình sự năm 2015 (Sửa đổi, bổ sung năm 2017). Cụ thể:

Điều 200. Tội trốn thuế

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây trốn thuế với số tiền từ 100 000 000 đồng đến dưới 300 000 000 đồng hoặc dưới 100 000 000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 202, 250, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của Bộ luật này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 100 000 000 đồng đến 500 000 000 đồng hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:

d) Sử dụng hoá đơn, chứng từ không hợp pháp để hạch toán hàng hoá, nguyên liệu đầu vào trong hoạt động phát sinh nghĩa vụ thuế làm giảm số tiền thuế phải nộp hoặc làm tăng số tiền thuế được miễn, số tiền thuế được giảm hoặc tăng số tiền thuế được khấu trừ, số tiền thuế được hoàn.

Bài tập 17 trang 70 sách bài tập GDCD 9: Anh S là nhân viên phòng kế toán của công ty A do ông H làm giám đốc. Để bù lỗ cho quá trình kinh doanh, ông H yêu cầu anh S không được kê khai đầy đủ các khoản thu nhập của công ty, nếu không sẽ bị cho nghỉ việc.

Nếu là anh S trong tình huống này, em sẽ làm gì? Vì sao?

Bài giải chi tiết: 

Nếu là anh S, em sẽ kê khai đầy đủ các khoản thu nhập của công ty, vì việc gian lận thuế là vi phạm pháp luật và có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho cả cá nhân lẫn công ty, bao gồm bị phạt nặng hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Dù có thể mất việc, em sẽ chọn làm đúng pháp luật và giữ gìn uy tín nghề nghiệp cũng như tránh vi phạm đạo đức trong công việc.

Bài tập 18 trang 71 sách bài tập GDCD 9: Sau khi tốt nghiệp đại học, đi làm và có một số vốn nhất định, H muốn thành lập một doanh nghiệp tư nhân chuyên sản xuất các sản phẩm mây tre đan truyền thống, nhưng bố mẹ của H lại ngăn cản, không đồng ý với lí do là mặt hàng đó rất ít khách hàng. Tuy nhiên, H không đồng ý và vẫn đăng kí thành lập doanh nghiệp tư nhân chuyên về các sản phẩm mây tre đan truyền thống.

a) trang 71 sách bài tập GDCD 9: Em hãy nhận xét hành vi của bố mẹ của H.

Bài giải chi tiết: 

Hành vi của bố mẹ H không phù hợp vì họ ngăn cản quyền tự do kinh doanh của H, một quyền cơ bản của công dân được pháp luật bảo vệ. Việc khởi nghiệp và theo đuổi ngành nghề mà H tin tưởng là quyền cá nhân của H.

b) trang 71 sách bài tập GDCD 9: Hành vi của H có phù hợp với pháp luật không? Vì sao?

Bài giải chi tiết: 

Hành vi của H phù hợp với pháp luật vì H đã thực hiện quyền tự do kinh doanh theo quy định, khi đăng ký thành lập doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực mà pháp luật không cấm.

Bài tập 19 trang 71 sách bài tập GDCD 9: Khi thành lập công ty, anh D đã tiến hành đăng kí mã số thuế theo quy định của pháp luật. Trong quá trình phát triển, các hoạt động kinh doanh của công ty đều có chứng từ thuế và được lưu đầy đủ vào hồ sơ thuế và nộp thuế đầy đủ. Tuy nhiên, gần đây do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, hoạt động kinh doanh của công ty anh D gặp khó khăn, nên dù đã hoàn thiện hồ sơ nộp thuế nhưng công ty vẫn chậm nộp thuế.

Theo em, hành vi của công ty anh D có thể dẫn đến hậu quả pháp lí như thế nào?

Bài giải chi tiết: 

Hành vi của công ty của anh D nộp chậm thuế được quy định tại điểm a khoản 1 Điều 59 Luật Quản lí thuế năm 2019. Do đó, công ty của anh D có thể phải chịu hậu quả pháp lí là nộp đủ số tiền thuế và tiền chậm nộp được quy định tại khoản 3, 4 Điều 59 Luật Quản lí thuế năm 2019.

Bài tập 20 trang 71 sách bài tập GDCD 9: Trong quá trình trao đổi với bạn về nghĩa vụ nộp thuế của công dân, K cho rằng, chỉ những công ty, doanh nghiệp, siêu thị hay đại lí lớn mới phải nộp thuế, còn cửa hàng tạp hoá nhỏ như của mẹ mình thì không cần.

Em có đồng ý với bạn K không? Vì sao?

Bài giải chi tiết: 

Theo quy định của pháp luật, bán hàng tạp hoá dù quy mô lớn hay nhỏ đều phải đăng kí kinh doanh theo hình thức hộ gia đình và có nghĩa vụ nộp thuế. Do đó, trong trường hợp này, em không đồng tình với ý kiến của bạn K.

Bài tập 21 trang 71 sách bài tập GDCD 9: Em hãy cùng các thành viên chia sẻ về những khoản thuế mà gia đình em phải nộp cho Nhà nước (nếu có).

Bài giải chi tiết: 

Gia đình em phải nộp các khoản thuế sau cho Nhà nước:

- Thuế thu nhập cá nhân: Đây là khoản thuế mà gia đình em nộp từ thu nhập của các thành viên trong gia đình.

- Thuế giá trị gia tăng (VAT): Khi mua sắm hàng hóa và dịch vụ, gia đình em cũng phải trả một phần thuế này.

- Thuế bất động sản: Nếu gia đình có sở hữu đất đai hoặc nhà cửa, sẽ có khoản thuế này phải nộp hàng năm.

Bài tập 22 trang 71 sách bài tập GDCD 9: Em hãy chia sẻ trách nhiệm của học sinh khi thực hiện quyền tự do kinh doanh của công dân.

Bài giải chi tiết: 

Trách nhiệm của học sinh khi thực hiện quyền tự do kinh doanh bao gồm:

- Đảm bảo tất cả các hoạt động kinh doanh đều được đăng ký và có giấy phép nếu cần thiết.

- Học sinh cần nắm rõ các quy định về thuế, an toàn thực phẩm, và bảo vệ môi trường trong kinh doanh.

- Đảm bảo chất lượng sản phẩm/dịch vụ và thực hiện nghĩa vụ đóng thuế đầy đủ.

Bài tập 23 trang 71 sách bài tập GDCD 9: Em hãy cũng bạn tìm hiểu và vẽ sơ đồ tư duy về một số loại thuế cơ bản theo quy định của pháp luật.

Bài giải chi tiết: 

Bài tập 24 trang 71 sách bài tập GDCD 9: Em hãy sưu tầm tấm gương thực hiện tốt quyền tự do kinh doanh. Bài học rút ra cho bản thân em là gì?

Bài giải chi tiết: 

Em có thể tìm hiểu về một doanh nhân thành đạt như Nguyễn Thị Phương Thảo, Tổng giám đốc VietJet Air, người đã khởi nghiệp từ hai bàn tay trắng và xây dựng hãng hàng không nổi tiếng.

Bài học rút ra:

- Học hỏi từ những thất bại và không ngại khó khăn.

- Luôn tìm cách đổi mới và cải tiến sản phẩm/dịch vụ để phục vụ khách hàng tốt nhất.

- Khi thành công, nên có những đóng góp tích cực cho cộng đồng.