BÀI 10. QUYỀN TỰ DO KINH DOANH VÀ NGHĨA VỤ NỘP THUẾ 

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK 

MỞ ĐẦU

Em hãy cho biết các hình ảnh dưới đây đề cập đến những hoạt động kinh doanh nào. Khi tham gia vào các hoạt động kinh doanh đó, mọi người có quyền và nghĩa vụ gì? 

KHÁM PHÁ

1. Quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh 

Em hãy đọc thông tin, tình huống và trả lời câu hỏi: 

a) Từ thông tin trên, em hãy cho biết theo quy định của pháp luật Việt Nam, khi tham gia kinh doanh mọi người có quyền và nghĩa vụ như thế nào.

b) Em hãy nhận xét hành vi của mỗi chủ thể trong các tình huống trên và cho biết những hành vi đó vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền tự do kinh đoanh.

2. Quy định của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế 

Em hãy đọc các thông tin, tình huống và trả lời câu hỏi: 

Em hãy nhận xét hành vi của mỗi chủ thể trong các tình huống trên và cho biết những hành vi đó vi phạm quy định nào của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế. Vì sao?

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào sau đây? Vì sao?

A. Mọi người có quyền được kinh doanh tất cả các mặt hàng.

B. Mọi người có quyền lựa chọn hình thức kinh doanh và không được thay đổi.

C. Khi kinh doanh ngành nghề có điều kiện, mọi người cần đảm bảo các yêu cầu theo quy định của pháp luật.

D. Hành vi trốn thuế chỉ phải nộp đủ số tiền thiếu cho cơ quan có thẩm quyền.

E. Mọi người khi có thu nhập đều phải nộp thuế thu nhập cá nhân.

G. Kinh doanh trực tuyến không cần phải đăng kí kinh doanh.

Câu 2: Em hãy nhận xét việc làm của các chủ thể dưới đây:

A. Khi kiểm tra cửa hàng vật liệu xây dựng của chị M, đội quản lí thị trường phát hiện cửa hàng đã sử dụng giấy phép kinh doanh của người khác đề hoạt động.

B. Bà H là chủ một doanh nghiệp đã xin cơ quan có thầm quyền tạm ngừng hoạt động kinh doanh 6 tháng. Tuy nhiên, sau khi đã có quyết dịnh đồng ý của cơ quan chức năng về việc tạm ngừng kinh doanh thi doanh nghiệp của bà H lại tiếp tục hoạt động bình thường.

C. Mặc dù cửa hàng đã được cấp phép kinh doanh và đi vào hoạt động nhưng bà S vẫn chưa nộp đầy đủ các khoản thuế theo thông báo. Anh V là cán bộ của Chi cục Thuế A đã đến nhắc nhở nhưng bà S vẫn không thực hiện nghĩa vụ nộp thuế. Do đó, anh V đã báo cáo lên cơ quan cấp trên để xem xét và xử lí cửa hàng của bà S theo quy định của pháp luật.

Câu 3: Gia đình ông Q có nghề làm bánh kẹo truyền thống và đã đăng kí loại hình kinh doanh hộ gia đình. Khi thấy công việc làm ăn thuận lợi hơn, ông Q muốn chuyển đổi sang loại hình doanh nghiệp tư nhân để phát triển sản xuất.

Theo em, ông Q có thể thực hiện việc chuyển đổi loại hình kinh doanh không?

Câu 4: Để nhân dân trong thôn tăng cường hiểu biết các quy dịnh của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế, ông D là trưởng thôn đã tổ chức một buổi toạ đàm và mời cán bộ thuế của Chi cục Thuế đến chia sẻ. Tuy nhiên, bố mẹ của K lại không muốn tham gia với lí do gia đình không kinh doanh nên không cần phải tìm hiểu về nghĩa vụ nộp thuế.

a) Em hãy nhận xét việc làm của ông D. Theo em, việc làm đó có ý nghĩa gì?

b) Nếu là K, em sẽ giải thích như thế nào để bố mẹ hiểu và tham gia buổi tọa đàm?

VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy cùng bạn thiết kế áp phích tuyên truyền về nghĩa vụ nộp thuế.

Câu 2: Em hãy viết một bài tuyên truyền về trách nhiệm của công dân trong thực hiện quyền tự do kinh doanh.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

MỞ ĐẦU

Hình ảnh 1: quyền được làm việc, quyền được nhận lương hàng tháng, nghĩa vụ chấp hành mọi quy định của tập thể

Hình ảnh 2: mua đúng giá, bán đúng hàng chất lượng

KHÁM PHÁ

1. Quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh 

a. Quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm, tự chủ kinh doanh, tự do lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh. Nghĩa vụ thực hiện theo quy định của pháp luật

b. Anh T đã không kê khai đủ mặt hàng kinh doanh của bản thân => vi phạm quyền tự do kinh doanh 

Bà D nhập hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, ảnh hưởng đến sức khoẻ của người tiêu dùng => buôn bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ 

2. Quy định của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế 

Tình huống 1: không kê khai và quyết toán trong nhiều năm liền => trốn thuế

Tình huống 2: ghi giá trị trên hoá đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hoá => trốn thuế

LUYỆN TẬP 

Câu 1: 

a. Không đồng tình vì chỉ được kinh doanh những mặt hàng theo quy định của pháp luật 

b. Không đồng tình. Mọi người có quyền lựa chọn hình thức kinh doanh nhưng có thể thêm được, chỉ cần kê khai, đăng ký thêm

c. Đồng tình. Kinh doanh phải dựa trên quy định của pháp luật 

d. Không đồng tình. Cần phải nộp thêm tiền phạt từ hành vi trốn thuế và những điều khoản khác nếu điều tra ra có

e. Không đồng tình. Chỉ cần nộp thuế thu nhập cá nhân khi có tổng thu nhập từ tiền lương, tiền công trên 11 triệu đồng/tháng.

g. Không đồng tình. Trường hợp bán hàng online qua mạng xã hội (tự phát, không có cửa hàng) thì không cần phải đăng ký kinh doanh với Bộ công thương. Trong trường hợp cá nhân hoặc tổ chức kinh doanh bán hàng online có cửa hàng và hoạt động thường xuyên thì bắt buộc phải làm thủ tục xin giấy phép kinh doanh.

Câu 2: 

a. Chị M vi phạm pháp luật, sử dụng sai giấy phép kinh doanh

b. Bà H vi phạm quyền kinh doanh, khi đã được đồng ý ngưng kinh doanh vẫn tiến hành kinh doanh, liên quan đến hoạt động trốn thuế 

c. Bà S đã vi phạm nghĩa vụ kinh doanh, không cung cấp giấy tờ theo đúng quy định pháp luật

Câu 3: 

Theo quy định của pháp luật, ông Q được phép chuyển đổi từ hộ gia đình sang cá nhân, nếu được sự đồng ý của các thành viên khác trong gia đình.

Câu 4: 

a. Việc làm của ông D là tốt, nhằm nâng cao hiểu biết về pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế, tăng cường gắn bó trong thôn xóm

b. Nếu là K, em sẽ giải thích đây là việc làm tốt, bố mẹ cần đi để học hỏi, tăng hiểu biết của bản thân. 

VẬN DỤNG

Câu 1: 

Câu 2: 

Quyền tự do kinh doanh là quyền của công dân lựa chọn hình thức tổ chức kinh tế, ngành nghề và quy mô kinh doanh. Tự do kinh doanh phải theo đúng quy định của pháp luật và sự quản lí của Nhà nước như phải kê khai đúng số vốn, kinh doanh đúng ngành, mặt hàng ghi trong giấy phép, không kinh doanh những lĩnh vực mà Nhà nước cấm như thuốc nổ, vũ khí, ma túy, mại dâm... Tự do kinh doanh là một quyền lợi quan trọng của mỗi công dân. Tuy nhiên, việc thực hiện quyền này Đòi hỏi trách nhiệm và nhận thức về hoạt động của hành động cá nhân đối với cộng đồng và xã hội. Công dân cần nhận thức rõ ràng về trách nhiệm của mình khi kinh doanh. Nhờ đó, người dân không chỉ tăng cường sức mạnh của doanh nghiệp mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng doanh nghiệp kết nối và phát triển. Trách nhiệm của công dân trong công việc thực hiện quyền tự do kinh doanh không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là trách nhiệm đạo đức và xã hội. Chỉ khi mỗi người đều nhận thức được điều này và hành động với tinh thần trách nhiệm, tự do kinh doanh mới thực sự mang lại lợi ích cho tất cả mọi người.