KHÁM PHÁ

1. Quy định cơ bản của pháp luật về bình đẳng giới trong các lĩnh vực chính trị, giáo dục và đào tạo, lao động, gia đình, kinh tế, xã hội

a. Quy định của Hiến pháp năm 2013 về bình đẳng giới.

Em hãy đọc các thông tin, trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi.

     THÔNG TIN

Điều 26 Hiến pháp năm 2013 quy định:

“1. Công dân nam, nữ bình đẳng về mọi mặt. Nhà nước có chính sách bảo đảm quyền và cơ hội bình đẳng giới;

2. Nhà nước xã hội và gia đình tạo điều kiện để phụ nữ phát triển toàn diện phát huy vai trò của mình trong xã hội;

3. Nghiêm cấm phân biệt đối xử về giới”

     Trường hợp

     Thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021 - 2030, huyện Y đã tổ chức các lớp tập huấn, hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đến bình đẳng giới. Ngoài ra, chính quyền huyện còn có các hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới trên từng lĩnh vực như: bảo đảm tỉ lệ nữ lãnh đạo trong các cơ quan nhà nước trên địa bàn, chính sách vay vốn, hỗ trợ đào tạo nghề cho phụ nữ, hỗ trợ các doanh nghiệp có sử dụng nhiều lao động nữ,.. Các hoạt động này đã góp phần giúp nữ giới phát huy vai trò trong xã hội.

Câu hỏi:

- Vì sao Hiến pháp năm 2013 có quy định về bình đẳng giới? Những quy định ấy có ý nghĩa gì?

- Bình đẳng giới được biểu hiện như thế nào trong trường hợp trên?

c. Quy định cơ bản của pháp luật về bình đẳng giới lĩnh vực giáo dục và đào tạo

Em hãy đọc các thông tin, trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi

     THÔNG TIN 

- Điều 39 Hiến pháp 2013 quy định: "Công dân có quyền và nghĩa vụ học tập".

- Điều 14 Luật Bình đẳng giới năm 2006 quy định:

1. Nam, nữ bình đẳng về độ tuổi đi học, đào tạo, bồi dưỡng

2. Nam, nữ bình đẳng trong việc lựa chọn, ngành nghề học tập, đào tạo

3. Nam, nữ bình đẳng trong việc tiếp cận và hưởng thụ các chính sách về giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ

4. Nữ cán bộ, công chức, viên chức khi tham gia đào tạo, bồi dưỡng mang theo con dưới ba mươi sáu tháng tuổi được hỗ trợ theo quy định của Chính phủ.

5. Biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo bao gồm:

a) Quy định tỉ lệ nam, nưc tham gia học tập, đào tạo;

b) Lao động mỗi khu vực nông thôn được hỗ trợ dạy nghề theo quy định của pháp luật".

      Trường hợp

Thực hiện chính sách bình đẳng giới trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, xã M đã tổ chức các lớp dạy nghề thêu cho phụ nữ trên địa bàn và mây tre, đan lát cho nam giới. Nhờ hoạt động này, người dân xã M có thêm công việc mới, tận dụng thời gian rảnh rỗi để tăng thêm thu nhập.

Câu hỏi:

- Em giải thích như thế nào về quyền bình đẳng giới trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo ở thông tin trên? Lấy ví dụ trong thực tiễn về thực hiện quyền bình đẳng giới trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

- Theo em, việc làm của xã M có phải là biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo không? Vì sao?

e. Quy định cơ bản của pháp luật về bình ng giới trong lĩnh vực gia đình

Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi

       THÔNG TIN

Điều 18 Luật Bình đẳng giới năm 2006 quy định:

"1. Vợ, chồng bình đẳng với nhau trong quan hệ dân sự và các quan hệ khác liên quan đến hôn nhân và gia đình.

2. Vợ, chồng có quyền, nghĩa vụ ngang nhau trong sở hữu tài sản chung, bình đẳng trong sử dụng nguồn thu nhập chung của vợ chồng và quyết định các nguồn lực trong gia đình.

3. Vợ, chồng bình đẳng với nhau trong việc bàn bạc, quyết định lựa chọn và sử dụng biện pháp kế hoạch gia đình phù hợp; sử dụng thời gian nghỉ chăm sóc con ốm theo quy định của pháp luật.

4. Con trai, con gái được gia đình chăm sóc, giáo dục và tạo điều kiện như nhau để học tập, lao động, vui chơi, giải trí và phát triển.

5. Các thành viên nam, nữ trong gia đình có trách nhiệm chia sẻ công việc gia đình."

       Trường hợp

Gia đình anh T và chị M có ba người con. Ngoài việc lao động kiếm thu nhập cho gia đình, chị M còn phải một mình chăm sóc các con, quán xuyến công việc nhà. Biết được thông tin, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã đã cử cán bộ đến vận động anh T chia sẻ công việc gia đình cùng vợ. Qua công tác tuyên truyền, anh T đã hiểu về bình đẳng giới trong gia đình giới trong gia đình, chủ động chia sẻ công việc với chị M.

Câu hỏi:

- Theo em, bình đẳng giới trong lĩnh vực gia đình được giải thích như thế nào?

- Em có suy nghĩ gì về việc làm của anh T? Việc làm của hội Liên hiệp phụ nữ xã có được coi là biện pháp thúc đẩy bình đẳng giới không? Vì sao?

2. Ý nghĩa của bình đẳng giới đối với đời sống con người và xã hội

Em hãy đọc thông tín dưới đây và cho biết vấn đề Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập có ý nghĩa gì đối với con người và xã hội.

       THÔNG TIN

       Sinh thời, Chủ thời Hồ Chí Minh rất coi trọng vấn đề bình đẳng của phụ nữ. Người nói “Chị em phải cố gắng học tập. Học văn hóa, chính trị, học nghề nghiệp. Nếu không học thì không tiến bộ. Có quyết tâm thì nhất định học được. Đồng thời phụ nữ phải vươn lên để bình đẳng với năm giới về trình độ về năng lực quản lí kinh tế và quản lí xã hội chủ động quyết tâm khắc phục khó khăn, phải tự tin, tự lực, tự cường, không nên tự ti ngôi chờ Chính phủ, chờ Đảng ra chỉ thị phóng cho mình".

(Theo Hồ Chí Minh toàn tập, tập 12, NXB Chính trị Quốc gia Sự thật, 2011, tr 301)

3. Hành vi vi phạm quy định về bình đẳng giới

Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

       THÔNG TIN

Điều 165 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định:

"1. Người nào vì lí do giới mà thực hiện hành vi dưới bất kì hình thức nào cản trở người khác tham gia hoạt động trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, lao động, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa, thông tin, thể dục, thể thao, y tế đã bị xử lí kỉ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 5 000 000 đồng đến 50 000 000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 50 000 000 đồng đến 100 000 000 đồng hoặc phạt từ từ 03 tháng đến 02 năm:

a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

b) Phạm tội 02 lần trở lên;

c) Đối với 02 người trở lên.

3. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm."

        Trường hợp 1

Nhằm bổ sung lao động, Công ty X đăng tin tuyển dụng nhân sự cho một số vị trí. Tuy nhiên, công ty lại áp dụng các điều kiện khác nhau trong tuyển dụng lao dộng nam và lao động nam và lao động nữ (cùng trình dộ, năng lực) ở cùng một vị trí nhân sự và sự ưu tiên ma giới ở một số công việc.

          Trường hợp 2

Bạn D (là nữ) muốn tham gia một cuộc thi sáng tạo về khoa học - công nghệ do trường tổ chức. Ban D muốn thành lập nhóm với bạn A (là nam), nhưng A từ chối vì cho rằng D là nữ nên sẽ hạn chế về khả năng nghiên cứu khoa học.

Câu hỏi:

- Cho biết hành vi của Công ty X, bạn A có vi phạm quy định về bình đẳng giới hay không và giới hay không và giải thích vì sao.

- Hãy cho biết thái độ của em đối với các hành vi vi phạm về bình đẳng giới trong đời sống xã hội.

LUYỆN TẬP

Bài tập 1: Em đồng tình hay không với nhận định nào sau đây? Vì sao?

a. Bình đẳng giới là nam, nữ ngang bằng nhau về mọi mặt trong đời sống xã hội.

b. Chăm sóc con cái trước hết là trách nhiệm của người mẹ.

c. Số lượng lãnh đạo nữ trong các cơ quan nhà nước bị giới hạn.

d. Lao động nữ có những quy định ưu tiên trên cơ sở đặc điểm giới.

e. Trong gia đình, vợ chồng không bình đẳng về quyền và nghĩa vụ.

Bài tập 3: Em hãy đọc các trường hợp sau và trả lời câu hỏi

      a. Chi hội Phụ nữ khu phố M tổ chức nói chuyện về chủ đề "vai trò của phụ nữ hiện nay". Sau khi tham gia, mọi người đã biết bình đẳng giới có ý nghĩa quan trọng đối với xã hội. Đây là động lực để xã hội phát triển bến vững, hướng tới công bằng - dân chủ - văn minh. Ngoài ra, bình đẳng giới không chỉ giải phóng phụ nữ nhất là trong lao động, gia đình mà còn giải phóng nam giới khỏi định kiến xã hội.

Câu hỏi:

- Em có nhận xét gì về nhận định “Bình đẳng giới không chỉ giảiphóng phụ nữ mà còn giảii phóng đàn ông khỏi gánh nặng định kiến xã hội”?

- Em có suy nghĩ gì về việc làm của Chi hội Phụ nữ khu phố M trong trường hợp trên?

        b. Gần đây, không khí gia đình bà A rất nặng nề vì chồng bà muốn con gái lớn (hiện đang học lớp 11) nghỉ học. Bà A tâm sự chuyện này với bà C. Bà cho biếu, chống bà quan niệm con trai mới cần học nhiều, còn con gái thì không. Biết chuyện, bà C đã vận động Hội Phụ nữ và Hội Nông dân tác động đến chồng bà A. Ông dần thay đổi suy nghĩ, không ép con gái phải nghỉ học. Nhờ vậy, bình đẳng giới trong giáo dục tại gia đình bà A được đảm bảo.

Câu hỏi:

- Em có nhận xét gì về quan điểm của chồng bà A?

- Theo em mọi nguời cần hành động như thế nào để thúc đẩy bình đẳng giới trong xã hội?

Bài tập 2: Em hãy cùng các bạn vẽ tranh cổ động về chủ đề bình đẳng giới (có thể chọn một trong các lĩnh vực chính trị, giáo dục và đào tạo, lao động, gia đình, kinh tế, xã hội) và giới thiệu sản phẩm trước lớp

Câu hỏi 2: Phân tích vai trò của bình đẳng giới trong lĩnh vực lao động và giải thích cách nó ảnh hưởng đến năng suất và hiệu quả kinh tế.