KHÁM PHÁ

1. Một số quy định cơ bản của pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo vệ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm

Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi

           THÔNG TIN 1

Khoản 1, 2 Điều 20 Hiến pháp năm 2013 quy định:

”1. Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực truy bức, nhục hình hay bất kì hình thức đổi nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.

2. Không ai bắt nếu không có quyết định của Toà án nhân dân, quyết định hoặc phê chuẩn của Viện kiểm sát nhân dân, trừ trường hợp phạm tội bắt quả tang. Việc bắt, giam, giữ người do luật định."

       THÔNG TIN 2

- Điều 33 luật Dân sự năm 2015 quy định:

“Cá nhân có quyền sống, quyền bất khả xâm phạm về tính mạng thân thể quyền được pháp luật bảo hộ về sức khỏe. Không ai bị tước đoạt tính mạng trái luật”.

- Điều 34 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:

1. Danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân bất khả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ.

2. Cá nhân có quyền yêu cầu Toà án bác bỏ thông tin làm ảnh hưởng xấu đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của mình".

- Điều 10 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2071) quy định:

“Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể. Không ai bát nếu không có quyết định của Tòa án, quyết định hoặc phê chuẩn của Viện kiểm soát, trừ trường hợp phạm tội quả tang.

  Việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, việc bắt, tạm giữ, tạm giam người phải theo quy định của Bộ uật này. Nghiêm cấm tra tấn, bức cung, dùng phục hình hay bất hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, tính mạng, sức khoẻ của con người”.

       Trường hợp 1

     Chị H đang đi xe đạp trên phần đường dành cho xe thô sơ thì bị anh K điều khiển xe gần máy đi ngược chiều gây tai nạn. Hành vị của anh K làm hư hỏng xe đạp của chị H và khiến chị bị gãy tay. 

        Trường hợp 2

Do chị D thường xuyên bị ông M, lãnh đạo cơ quan gây khó khăn trong công việc nên anh T, chồng chị D đã viết bài đăng trên một trang thông tin điện tử xuyên tạc việc ông M sử dụng ngân sách của đơn vị sai mục đich. Ông M nhờ chị V là Chủ tịch Công đoàn khuyên vợ chồng chị D nên cải chính nội dung bài viết nhưng chị D từ chối.

Câu hỏi:

- Theo em, việc làm của nhân vật trong các trường hợp trên có phù hợp với quy định pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm không? Vì sao?

- Em biết các quy định nào khác của pháp luật về quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh dự và nhân phẩm?

3. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm và trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện quyền này.

a. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm.

Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi

         THÔNG TIN

- Điều 134 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định:

1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác mà tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người

b) Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;

c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;

d) Đối với ông, bà, cha, mẹ thầy giáo, cô giáo của mình người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;

đ) Có tổ chức

e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn

g) Trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lí vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;

h) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do được thuê,

i) Có tính chất côn đồ;

k) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc lí do công vụ của nạn nhân”.

- Điều 156 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định:

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây thì bị phạt tiền từ 10 000 000 đồng đến 150 000 000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt từ 03 tháng đến 01 năm;

a) Bịa đặt hoặc loan truyền những điếu biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền lợi ích hợp pháp của người khác.

b) Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.

- Điều 157 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) quy định:

“1. Người nào bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 153 và Điều 377 của Bộ luật này thì phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm”.

- Khoản 3 Điều 7 Nghị định số 14/2071/NĐ-CP quy định xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng, chống tệ nạn xã hội, phòng chá,y chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, phòng, chống bạo lực gia đình quy định:

3. Phạt tiền từ 2 000 000 đồng đến 3 000 000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Có hành vi khiêu khích, trêu ghẹo, xúc phạm, lăng mạ, bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác trừ trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 21 và Điều 54 Nghị định này,

b)Tổ chức, thuê, xúi giục, lôi kéo, dụ dỗ, kích động người khác cố gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác hoặc xâm phạm danh dự, nhân phẩm của người khác nhưng không bị truy cứu trách nhiệm hình sự".

            Trường hợp

 Do có mâu thuận cá nhân với anh A, anh B đã đăng nhiều bài vết trên các trang mạng xã hội bịa đặt thông tin, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của anh A. Sau khi anh B đăng tài thông tin, đã có nhiều người bình luận, chia sẻ. Thấy việc làm nói trên của anh B ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm của mình nên anh A đã làm đơn đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lí. Cơ quan chức năng đã ra quyết định xử phạt hành chính anh B về hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác với mức phạt tiền là 3 000 000 đồng.

Câu hỏi:

- Theo em, hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khoẻ danh dự và nhân phẩm sẽ để lại hậu quả gì cho cá nhân và xã hội?

 - Cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể được pháp luật bảo hộ về tính mạng sức khỏe, danh dự và nhân phẩm sẽ phải gánh chịu những trách nhiệm pháp lí gì?

 - Em có suy nghĩ gì về hành vi của anh B trong trường hợp trên?.

LUYỆN TẬP

Bài tập 1: Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định nào sau đây? Vì sao?

a. Hành vi xâm phạm đến sức khỏe của người khác thì luôn bị xử lí về hình sự.

b. Chia sẻ các thông tin không đúng sự thật thì phải chịu trách nhiệm hành chính.

c. Ai cũng có quyền bắt người nếu có thông tin cho rằng người đó đã thực hiện hành vi phạm tội.

d. Cơ quan điều tra tạm giữ hình sự người phạm tội đúng pháp luật thì không xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về thân thể.

e. Pháp luật quy định quyền bất khả xâm phạm về thân thể là nhằm mục đích ngăn chặn hành vi bắt, giữ người tùy tiện.

Bài tập 3: Em hãy chỉ ra hậu quả của hành vi trong các trường hợp sau:

a. Nghi ngờ anh M tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép, ông N là công an viên đã gửi giấy triệu tập, yêu cầu anh M tới trụ sở Cơ quan công an để lấy lời khai. Mặc dù anh M đã cung cấp các bằng chứng chứng minh mình ngoại phạm, không liên quan đến hành vì vi phạm nhưng ông N vẫn giữ anh M ở tại trụ sở Cơ quan công an trong 48 giờ mà không ra bất kì quyết định tạm giữ theo quy định của pháp luật. Việc làm của ông N đã xâm phạm quyền bất khả xâm phạm về thân thể của anh M.

b. Anh H và chị K là hàng xóm của nhau. Một hôm, thấy chị K vứt rác sang nhà mình nên anh H đã nhắc nhở. Hai bên lời qua tiếng lại. Nghe thấy cãi vã, vợ anh H chạy ra dùng hung khí đánh vào đầu chị K, khiến chị bị thương tật vĩnh viễn 15%. Hành vi của vợ anh H bị truy cứu trách nhiệm hình sự và bị phạt một năm tù giam.

VẬN DỤNG

Bài tập 1: Em hãy thiết kế một sản phẩm tuyên truyền về nội dung quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe, danh tự và nhân phẩm.

Gợi ý: Hình thức sản phẩm có thể là áp phích, tờ gấp,...