BÀI 3. SỰ HÌNH THÀNH LIÊN BANG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA XÔ VIẾT

KIẾN THỨC MỚI

1. Quá trình hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết 

a. Sự ra đời của Chính quyền Xô Viết

b. Sự thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết

Câu hỏi: Trình bày sự thành lập của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết. Xác định vị trí và tên gọi của các nước công hòa trong Liên bang Xô viết.

Giải nhanh:

• Sau thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga, nhiệm vụ hàng đầu của Chính quyền Xô viết là đập tan bộ máy nhà nước cũ, xây dựng nhà nước mới của những người lao động. 
• Ngày 7/11/1917 (theo lịch mới): Đại hội Xô viết toàn Nga khai mạc tại điện Xmo-nưi, tuyên bố thành lập Chính quyền Xô viết do Lê - nin đứng đầu.
• Ngày 30 - 12 - 1922, tại Mát-xcơ-va, Đại hội lần thứ nhất các Xô viết toàn Liên bang đã thông qua bản Tuyên ngôn thành lập Liên Xô
• Tháng 1 - 1924: Hiến pháp đầu tiên của Liên Xô được thông qua
• Ngày 21-1-1924: Lê-nin qua đời, Xta-lin lên thay

2. Ý nghĩa sự ra đời của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết

Câu hỏi: Phân tích ý nghĩa sự ra đời của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết.

Giải nhanh:

Ý nghĩa trong nước:

• Đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của đế quốc Nga và Chính phủ tư sản lâm thời của giai cấp tư sản; xác lập chế độ xã hội chủ nghĩa trên Liên Xô rộng lớn 
• Thể hiện quyền dân tộc tự quyết, sự liên minh đoàn kết của các nước cộng hoà Xô viết đồng minh
• Tạo nên sức mạnh tổng hợp để xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước

Ý nghĩa quốc tế:

• Chứng minh học thuyết Mác – Lê-nin là đúng đắn, khoa học
• Xác lập và xây dựng mô hình nhà nước mới đối lập với mô hình nhà nước tư bản chủ nghĩa; tác động lớn đến chính trị và quan hệ quốc tế.
• Cổ vũ các dân tộc bị áp bức đứng lên đấu tranh; để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho các nước 

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Hoàn thành sơ đồ về quá trình hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết.

Giải nhanh:

VẬN DỤNG

Câu hỏi 2: Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết ra đời có phải là một tất yếu lịch sử hay không? Vì sao?

Giải nhanh:

• Hậu quả của cuộc nội chiến đã khiến nhiều nền kinh tế của các nước cộng hòa bị phá hủy, và tiến trình xây dựng lại những hệ thống kinh tế đó theo các chính sách xã hội chủ nghĩa mới đang vấp phải nhiều khó khăn, đòi hỏi những cơ chế hợp tác chặt chẽ hơn.
• Sau Cách mạng tháng Mười, nước Nga Xô Viết bị quân đội 14 nước đế quốc (do Mỹ đứng đầu) liên kết cùng lực lượng chống đối trong nước bao vây, tấn công. Để bảo vệ thành quả cách mạng, nước Nga và các nước cộng hòa Xô viết đồng minh buộc phải liên minh với nhau để đánh bại kẻ thù chung.

Vì những lí do trên mà sự ra đời của liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết là một tính tất yếu của lịch sử.