BÀI 40: LỰC MA SÁT

1. KHÁI NIỆM LỰC MÁ SÁT

Câu 1: Lực cản trở khi tủ gỗ chuyển động trên mặt bàn là lực tiếp xúc hay lực không tiếp xúc?

Giải nhanh: 

Lực tiếp xúc 

Câu 2: Khi kéo khối gỗ trượt đều trong hai trường hợp hình 40.1 và 40.2, tại sao giá trị đo được của lực kế lại khác nhau?

Giải nhanh: 

Vì tính chất của bề mặt sàn mà tủ gỗ tiếp xúc khác nhau.

Câu 3: Dựa vào kết quả thí nghiệm và hình 40.1, 40.2, em hãy giải thích về nguyên nhân xuất hiện của lực ma sát

Giải nhanh: 

Sự tương tác giữa bề mặt của hai vật

Câu 4: Lấy ví dụ về lực ma sát trong cuộc sống quanh ta

Giải nhanh: 

Bánh xe và mặt đường xuất hiện lực ma sát khi bánh xe di chuyển. 

2. LỰC MA SÁT TRƯỢT

Câu 1: Sau khi rời tay khỏi khối gỗ (hình 40.3), khối gỗ chuyển động như thế nào? Tại sao?

Giải nhanh: 

Khối gỗ chuyển động trượt trên mặt bàn. Vì có lực ma sát ở mặt tiếp xúc giữa khối gỗ và mặt bàn và lực đẩy của tay.

Câu 2: Lấy một ví dụ về lực ma sát trượt trong đời sống

Giải nhanh: 

Lực ma sát trượt giữa viên phấn và bảng.

3. LỰC MA SÁT NGHỈ:

Câu 1: Trong Thí nghiệm 2, vì sao khi kéo khối gỗ một lực mà nó vẫn nằm yên trên mặt bàn?

Giải nhanh: 

Vì lực kéo cân bằng với lực ma sát mặt phẳng nằm ngang.

Câu 2: Lấy một ví dụ về ma sát nghỉ trong cuộc sống

Giải nhanh: 

Ma sát giữa bàn chân và mặt đường giúp người đứng vững, không bị ngã

4. TÁC DỤNG VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA LỰC MA SÁT: 

Câu 1: Lực ma sát có tác dụng như thế nào khi vật chuyển động?

Giải nhanh: 

Thúc đẩy hoặc cản trở chuyển động của vật.

Câu 2: Khi đi bộ trên mặt đường trơn, điều gì sẽ xảy ra?

Giải nhanh: 

Lực ma sát giữa chân và mặt đường nhỏ khiến ta dễ bị trượt ngã.

Câu 3: Khi người lái xe bóp phanh, điều gì xảy ra nếu má phanh bị ăn mòn?

Giải nhanh: 

Không có lực ma sát hoặc lực ma sát khỏ không đủ để xe dừng lại.

Câu 4: Lấy ví dụ về tác dụng cản trở và thúc đẩy chuyển động của lực ma sát

Giải nhanh: 

- Cản trở: Lực ma sát làm mòn đĩa, líp và xích xe đạp 

- Thúc đẩy: Rãnh, gai trên vỏ lốp xe giúp tăng ma sát giữa bánh xe và mặt đường.

Câu 5: Tại sao sau một thời gian sử dụng dép, lốp xe thì chúng đều bị mòn đi

Giải nhanh: 

Vì dép và lốp xe cọ sát, ma sát với mặt đất bị dần mòn đi.

Câu 6: Hãy nêu hai ví dụ về ảnh hưởng có lợi và có hại của ma sát trong giao thông

Giải nhanh: 

- Có lợi: xe xuống dốc, dùng phanh tạo ma sát làm ô tô đi chậm lại; mặt đường hơi nhám làm tăng ma sát cho xe đi lại không bị trơn trượt.

- Có hại: lực ma sát làm mòn đĩa, líp, và xích xe đạp; lực ma sát làm mòn lốp xe.

5. LỰC CẢN CỦA KHÔNG KHÍ

Câu 1: Quan sát hình 40.9 và cho biết vì sao các vận động viên đua xe thường cúi khom thân người gần như song song với mặt đường

Giải nhanh: 

Để hạn chế lực cản của không khí.

Câu 2: Thực hiện thí nghiệm 3 và cho biết tờ giấy nào chạm đất trước? Tại sao

Giải nhanh: 

Tờ vo tròn. Vì tờ để nguyên chịu lực cản của không khí nhiều hơn.

Câu 3: Tại sao mặt lốp xe không làm nhẵn? Tại sao mặt dưới của đế giày lại gồ ghề? 

Giải nhanh: 

- Để ma sát với mặt đường khiến xe không bị trơn trượt. 

- Để ma sát được với mặt đường khiến khi đi không bị trơn trượt

Câu 4: Tại sao cần quy định người lái xe cơ giới (ô tô, xe máy,...) phải kiểm tra lốp xe thường xuyên và thay lốp khi đã mòn?

Giải nhanh: 

Vì nếu không làm vậy sẽ gây mất an toàn khi tham gia giao thông.

BÀI TẬP

Câu 1: Lực xuất hiện trong trường hợp nào sau đây không phải là lực ma sát?

A. Lực xuất hiện khi bánh xe trượt trên mặt đường.

B. Lực xuất hiện giữa má phanh và vành xe khi phanh xe.

C. Lực của dây cung tác dụng lên mũi tên khi bắn.

D. Lực xuất hiện khi các chi tiết máy cọ xát với nhau.

Giải nhanh: 

Chọn C

Câu 2: Trường hợp nào sau đây xuất hiện lực ma sát trượt?

A. Một vật nằm yên trên mặt phẳng nghiêng.

B. Khi viết phấn trên bảng,

C. Quyển sách nằm yên trên mặt bàn nằm ngang.

D. Trục ổ bi ở quạt trần đang quay.

Giải nhanh: 

Chọn B

Câu 3: Tại sao mặt lốp ô tô vận tải phải có khía sâu hơn mặt lốp xe đạp?

Giải nhanh: 

Vì giúp bánh xe chống lại hiện tượng trượt khi di chuyển trên bề mặt ướt.

Câu 4: Quan sát các đồ vật trong nhà và Giải nhanh các câu hỏi sau:

- Tại sao cán dao, cán chổi không để nhẵn bóng?

- Tại sao người ta thường tra dầu mỡ vào các ổ trục xe đạp, ổ khoá và thay dầu xe máy định kì

Giải nhanh: 

a, Để lực ma sát giữa tay và cán tăng giúp giữ chổi, dao lâu hơn.

b, Giúp chống han gỉ và mòn do lực ma sát tác dụng.