BÀI 11: MỘT SỐ VẬT LIỆU, NHIÊN LIỆU, NGUYÊN LIỆU, LƯƠNG THỰC - THỰC PHẨM

THÔNG DỤNG; TÍNH CHẤT VÀ ỨNG DỤNG CỦA CHÚNG

1. MỘT SỐ VẬT LIỆU THÔNG DỤNG

Câu 1: Kể tên một số loại vật liệu trong cuộc sống mà em biết 

Giải nhanh: 

Một số vật liệu: thủy tinh, nhôm, gang, thép, gỗ, nhựa, đất, xi măng,...

Câu 2: Liệt kê các loại đồ vật hoặc công trình xây dựng được làm từ những vật liệu trong hình 11.1

Giải nhanh: 

- Hình 11.1a: cốc uống nước, cửa kính, lan can kính,...

- Hình 11.1b: nhà cửa, trường học, bệnh viện, cầu,...

- Hình 11.1c: bát, đĩa, lọ hoa,...

- Hình 11.1d: nhà cửa, đường, tường bờ rào,...

Câu 3: Quan sát mẩu dây điện, phin cà phê, đồ chơi lego, dây phanh xe đạp, tủ quần áo ở hình 11.2, em hãy cho biết các sản phẩm đó được làm từ vật liệu gì? Tích dấu V để hoàn thành theo mẫu bảng 11.

Giải nhanh: 

Hoàn thành bảng

2. MỘT SỐ TÍNH CHẤT VÀ ỨNG DỤNG CỦA VẬT LIỆU 

Câu 1: Từ quan sát thực tế, em hãy cho biết một số tính chất của các vật liệu: kim loại, cao su, nhựa, gỗ, thuỷ tinh và gốm. Tích dấu V để hoàn thành theo mẫu bảng 11.2

Giải nhanh: 

Câu 2: Em hãy mô tả hiện tượng quan sát được ở thí nghiệm 1.

Giải nhanh: 

Hiện tượng : đinh sắt, mẩu đá vôi bị tan ra 1 phần, có dấu hiệu bị ăn mòn. Còn miếng kính, miếng nhựa, cao su, mẩu sành không bị tan ra, không có hiện tượng gì

Câu 3: Quan sát thí nghiệm 2, em hãy cho biết vật liệu nào dễ cháy và vật liệu nào dẫn nhiệt (cảm nhận qua dấu hiệu kẹp sắt bị nóng khi đốt).

Giải nhanh: 

- Vật liệu dễ cháy: mẩu gỗ, miếng nhựa.

- Vật liệu dẫn nhiệt: đinh sắt, dây đồng, mẩu nhôm, mẩu sành.

Câu 4: Quan sát hình 11.3, 11.4 và 11.5, em hãy cho biết những vật liệu nào dễ bị ăn mòn, bị hoen gỉ dẫn đến hư hỏng công trình, vật dụng. Nêu nguyên nhân dẫn đến sự hư hỏng đó

Giải nhanh: 

- Những vật liệu dễ ăn mòn, hoen gỉ: vật liệu kim loại như sắt, kẽm,thép,...

- Nguyên nhân:  kim loại là vật liệu dễ bị ăn mòn khi tiếp xúc với môi trường có hóa chất.

Câu 5: Đập quả bóng cao su xuống mặt đường hoặc ném vào tường sẽ xảy ra hiện tượng gì? 

Giải nhanh: 

Hiện tượng: quả bóng bị biến dạng.

Câu 6: Kéo căng một sợi dây cao su rồi buông tay, em có nhận xét gì? 

Giải nhanh: 

Nhận xét: sợi dây cao su lại trở về hình dạng ban đầu của nó.

Câu 7: Quan sát hình 11.6, 11.7 và các thí nghiệm 3,4, em hãy rút ra tính chất quan trọng của cao su. Kể tên một số ứng dụng của cao su. 

Giải nhanh: 

- Tính chất: 

+ Hình 11.6, 11.7: tính đàn hồi.

+ TN 3: ít biển đổi khi gặp nóng lạnh, không tan trong nước, không dẫn nhiệt. 

+ TN 4: tan được trong xăng. 

- Ứng dụng: làm dây tập, làm các loại bóng thể thao, làm lốp xe, làm vỏ dây điện...

Câu 8: Tại sao vỏ dây điện thường được làm bằng nhựa hoặc cao su nhưng lõi dây điện làm bằng kim loại? 

Giải nhanh: 

Vỏ làm bằng cao su hoặc nhựa vì nó là vật liệu cách điện, an toàn khi sử dụng. Còn lõi dây điện làm bằng kim loại vì kim loại dẫn điện tốt, giúp dẫn nguồn điện để sử dụng.

3. SỬ DỤNG VẬT LIỆU AN TOÀN, HIỆU QUẢ VÀ ĐẢM BẢO SỰ BỀN VỮNG

Câu 1: Từ thực tế dùng với việc tìm hiểu thông tin qua sách báo và internet, em hãy cho biết cách sử dụng đồ vật bằng nhựa an toàn, hiệu quả.

Giải nhanh: 

- Hạn chế sử dụng đổ nhựa để đựng nước uống, thực phẩm.

- Không sử dụng hộp nhựa để đựng thực phẩm ở nhiệt độ cao.

- Hạn chế cho trẻ em chơi đồ chơi nhựa.

Câu 2: Em hãy tìm hiểu và cho biết cách sử dụng đó vật bằng cao su an taàn, hiệu quả.

Giải nhanh: 

- Không nên để các đồ dùng bằng cao su ở nơi có nhiệt độ quá cao  hoặc ở nơi có nhiệt độ quá thấp. 

- Không để các hoá chất dính vào cao su. 

- Không tẩy giặt bằng xà phòng hay xăng dầu làm biến chất, lão hoá cao su.

Câu 3: Những biện pháp nào được sử dụng để hạn chế sự hoen gỉ của kim loại?

Giải nhanh: 

Biện pháp: ngăn cách các vật liệu này với môi trường bằng một số biện pháp như sơn phủ bể mặt vật liệu, bôi dầu mỡ, ...

Câu 4: Hãy kể tên một số vật liệu mới được sử dụng trong xây dựng đảm bảo phát triển bền vững 

Giải nhanh: 

Vật liệu mới: gạch không nung, tấm panen đúc sẵn, cửa nhôm, cửa trượt tự động, vách nhôm kính tiết kiệm năng lượng, vách kính chống cháy, mái che kính, cửa gỗ chống cháy, hệ thống rèm ngăn lửa, năng khói,...

Câu 5: Hãy cho biết ưu điểm của một số vật liệu mới so với vật liệu truyền thống trong xây dựng

Giải nhanh: 

Ưu điểm: an toàn, hiệu quả, bảo vệ sức khỏe con người, tiết kiệm năng lượng, giá thành sản phẩm tiết kiệm kinh tế, thân thiện với môi trường.

Câu 6: Vật dụng nào sau đây được xem là thân thiện với môi trường: pin, máy tính, túi ni lông, ống hút làm từ bột gạo 

Giải nhanh: 

Vật dụng thân thiện với môi trường: ống hút làm từ bột gạo.

BÀI TẬP

Câu 1: Điền thông tin theo mẫu bảng sau: 

Giải nhanh: 

Câu 2: Vật liệu nào dưới đây được sử dụng ngoài mục đích xây dựng còn hướng tới bảo vệ môi trường và đảm bảo phát triển bền vững: 

A. Gỗ tự nhiên                               B. Kim loại

C. Gạch không nung                      D. Gạch chịu lửa 

Giải nhanh: 

Chọn D.

Câu 3: Thiết kế một tấm áp phích tuyên truyền việc sử dụng vật liệu tái chế để tạo ra những sản phẩm có ứng dụng trong cuộc sống hằng ngày. 

Giải nhanh: 

HS tự thực hiện.