BÀI 20: CÁC CẤP ĐỘ TỔ CHỨC TRONG CƠ THỂ ĐA BÀO

1. TỪ TẾ BÀO ĐẾN MÔ

Câu 1: Quan sát hình 20.1, 20.2 và trả lời câu hỏi: 

- Hãy cho biết mối quan hệ từ tế bào đến mô.

- Nhận xét về hình dạng cấu tạo tế bào hình thành nên mỗi loại mô.

- Hãy dự đoán chức năng của các tế bào trong một mô.

Giải nhanh:

- Mối quan hệ: các tế bào tập hợp lại thành một nhóm tạo thành mô.

- Hình dạng cấu tạo của tế bào hình thành: đều giống nhau.

- Chức năng của các tế bào trong một mô giống nhau.

Câu 2: Cơ thể con người được cấu tạo từ những loại mô nào? Cho ví dụ

Giải nhanh:

- Cơ thể người được cấu tạo từ: mô cơ, mô thần kinh, mô liên kết, mô biểu bì.

- Ví dụ: mô liên kết: mô mỡ, mô xương; mô thần kinh: noron, tế bào thần kinh đệm; mô cơ: mô cơ tim, mô cơ tay.

2. TỪ MÔ ĐẾN CƠ QUAN

Câu 1: Quan sát hình 20.3a và cho biết lá cây được cấu tạo từ những loại mô nào?

Giải nhanh:

Lá cây được tạo từ: mô biểu bì, mô giậu, mô mềm, mô dẫn.

Câu 2: Quan sát hình 20.3b và cho biết dạ dày được cấu tạo từ những loại mô nào? 

Giải nhanh:

Dạ dày được cấu tạo từ: mô cơ, mô liên kết. mô thần kinh, mô biểu bì.

Câu 3: Mô và cơ quan có mỗi liên hệ với nhau như thế nào?

Giải nhanh:

Mối liên hệ: cơ quan là tập hợp của nhiều mô cùng thực hiện một chức năng trong cơ thể.

Câu 4: Hãy kể tên một số cơ quan trong cơ thể con người và cho biết tim được cấu tạo từ những loại mô nào?

Giải nhanh:

- Một số cơ quan: gan, thận, phổi, mật, ruột non, dạ dày, ruột già, tim,...

- Tim được cấu tạo từ: cơ tim.

3. TỪ CƠ QUAN ĐẾN CƠ THỂ

Câu 1: Quan sát hình 20.4, 20.5 và trả lời câu hỏi từ 7 đến 12.

- Cho biết các hệ cơ quan cấu tạo nên cây cà chua.

- Gọi tên các cơ quan cấu tạo nên hệ chồi tương ứng với các số (1) đến (4) trong hình và nêu chức năng của mỗi cơ quan này.

- Nêu chức năng của hệ rễ.

- Hãy kể tên một số cơ quan cấu tạo nên hệ tiêu hoá ở người và gọi tên các số từ (5) đến (9).

- Ở người có những hệ cơ quan nào? Nêu chức năng của hệ tiêu hoá.

- Điều gì sẽ xảy ra nếu trong cơ thể có một hệ cơ quan nào đó ngừng hoạt động?

- Điều gì sẽ xảy ra nếu cây cà chua bị mất đi hệ rễ?

Giải nhanh:

- Các hệ cơ quan cấu tạo nên cây cà chua: hệ chồi và hệ rễ.

- Các cơ quan cấu tạo nên hệ chồi:

+ (1) Thân cây: có chức năng dẫn truyền nước, muối khoáng và các chất hữu cơ đi nuôi cây trên cơ thể thực vật, thân cây có thể đảm nhiệm chức năng nâng đỡ cây và dự trữ chất dinh dưỡng.

+ (2) Hoa: chức năng sinh sản, tạo điều kiện thụ phấn chéo hoặc tự thụ phấn tạo ra quả và hạt.

+ (3) Quả: chức năng bảo vệ hạt

+ (4) Lá: chức năng quang hợp, trao đổi khí và hô hấp,sinh sản sinh dưỡng, dự trữ hoặc tự vệ ở thực vật.

- Chức năng hệ rễ: giúp cây bám vào lòng đất, rễ cây hút nước và các chất khoáng, hô hấp.

- Một số cơ quan cấu tạo nên hệ tiêu hóa: miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, trực tràng, ống hậu môn và hậu môn.

(5) miệng,  (6) thực quản,  (7) dạ dày,  (8) ruột,  (9) hậu môn.

- Những hệ cơ quan: hệ tuần hoàn, hệ tiêu hóa, hệ thần kinh, hệ hô hấp, hệ bài tiết. Chức năng hệ tiêu hóa: vận chuyển, tiêu hóa thức ăn, hấp thu chất dinh dưỡng nuôi cơ thể và đào thải cặn bã ra ngoài.

- Khi một cơ quan ngừng hoạt động thì quá trình trao đổi chất sẽ không diễn ra và con người sẽ không lấy được thức ăn, nước uống, không khí, và con người sẽ chết.

- Cây cà chua sẽ không thể đứng bám vào lòng đất được và sẽ chết.

Câu 2: Vẽ bảng sau vào vở và hoàn thành theo mẫu sau:

Giải nhanh:

Câu 3: Nêu tên các cấp độ tổ chức trong cơ thể đa bào tương ứng với các số từ (1) đến (5) trong hình sau

Giải nhanh:

(1) Tế bào.

(2) Mô.

(3) Cơ quan.

(4) Hệ cơ quan.

(5) Cơ thể.

BÀI TẬP

Câu 1: Đơn vị cấu tạo và chức năng cơ bản của mọi cơ thể sống là:

A. mô         B. tế bào        C. cơ quan          D. hệ cơ quan

Giải nhanh:

Chọn B.

Câu 2: Trong cơ thể đa bào, tập hợp các tế bào giống nhau cùng thực hiện một chức năng nhất định được gọi là

A. mô         B. tế bào        C. cơ quan          D. hệ cơ quan

Giải nhanh:

Chọn A.

Câu 3: Kể tên các cơ quan thuộc hệ hô hấp ở người và cho biết mỗi liên hệ về chức năng của các cơ quan

Giải nhanh:

- Cơ quan thuộc hệ hô hấp: mũi, hầu, thanh quản, khí quản, phổi,… 

- Mối liên hệ: mũi, hầu và thanh quản lấy không khí bên ngoài cơ thể, làm ấm, sưởi ấm và lọc không khí trước khi cung cấp vào phổi. Sau đó khí quản và phổi tiếp nhận không khí đó thực hiện lọc và trao đổi khí.

Câu 4: Khi em tập thể dục, những cơ quan và hệ cơ quan nào trong cơ thể cùng phối hợp hoạt động?

Giải nhanh:

Các hệ cơ quan phối hợp chặt chẽ tăng cường hoạt động: hệ thần kinh điều khiển các hệ cơ hoạt động, tim đập nhanh và mạnh hơn, mạch máu dãn, hệ hô hấp hoạt động thở nhanh và sâu hơn, mồ hôi tiết nhiều hơn…