BÀI 42: BÀO TOÀN NĂNG LƯỢNG VÀ SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG

1. BẢO TOÀN NĂNG LƯỢNG

Câu 1: Khi phơi lúa, hạt lúa nhận năng lượng từ đâu để có thể khô được?

Giải nhanh: 

Năng lượng từ mặt trời

Câu 2: Đổ nước vào trong cốc có chứa nước đá thì trong cốc có sự truyền năng lượng như thế nào?

Giải nhanh: 

Nước truyền nhiệt độ cho đá khiến đá tan, đá truyền nhiệt độ cho nước khiến nước mát hơn.

Câu 3: Vào lúc trời lạnh, người ta thường xoa hai bàn tay vào nhau, khi đó dạng năng lượng nào đã chuyển thành nhiệt để làm ấm bàn tay? 

Giải nhanh: 

Nhiệt năng.

Câu 4: Khi ô tô động cơ nhiệt chạy, dạng năng lượng nào chuyển thành năng lượng cho ô tô hoạt động?

Giải nhanh: 

Nhiệt năng.

Câu 5: Khi đèn đường được thắp sáng, dạng năng lượng nào đã chuyển thành quang năng?

Giải nhanh: 

Điện năng.

Câu 6: Khi bình nóng lạnh hoạt động, đã có sự chuyển hóa năng lượng từ dạng nào?

Giải nhanh: 

Từ điện năng thành nhiệt năng.

Câu 7: Hãy phân tích sự chuyển hóa năng lượng trong hoạt động của đèn tín hiệu giao thông dùng năng lượng mặt trời

Giải nhanh: 

Điện năng trong pin hấp thu ánh sáng mặt trời chuyển hóa thành quang năng làm đèn phát sáng.

Câu 8: Hãy mô tả sự thay đổi động năng và thế năng của viên bi khi viên bi chuyển động từ vị trí A tới vị trí B, từ vị trí B tới vị trí C. So sánh năng lượng của viên bi khi ở vị trí A và khi ở vị trí C 

Giải nhanh: 

- Từ A sang B, vận tốc tăng dần và đạt giá trị lớn nhất tại B hay tại B động năng của nó lớn nhất, nhưng thế năng tại B là nhỏ nhất.

- Từ B sang C, thế năng của bi tăng dần, nhưng vận tốc giảm dần nên động năng giảm dần.

Câu 9: Trong quá trình viên bi chuyển động, ngoài động năng và thế năng còn có dạng năng lượng nào xuất hiện? 

Giải nhanh: 

Nhiệt năng.

Câu 10: Khi quạt điện hoạt động, điện năng cung cấp cho quạt chuyển hóa thành những dạng năng lượng nào? Theo em tổng các dạng năng lượng đó có bằng phần điện năng ban đầu cung cấp cho quạt không?

Giải nhanh: 

Thành cơ năng, nhiệt năng. Có.

2. NĂNG LƯỢNG HAO PHÍ TRONG SỬ DỤNG

Câu 1: Quan sát hình 42.5, 42.6, 42.7 và cho biết trong các hoạt động, năng lượng ban đầu đã chuyển hóa thành những dạng năng lượng nào? Hãy chỉ ra phần năng lượng nào có ích, phần năng lượng nào là hao phí

Giải nhanh: 

- Hình 42.5: từ nhiệt năng chuyển hóa thành nhiệt năng. Có ích: nhiệt năng làm nóng nước. Hao phí: nhiệt năng toả ra môi trường.

- Hình 42.6: từ động năng chuyển hóa thành thế năng, nhiệt năng. Có ích: thế năng. Hao phí: nhiệt năng

- Hình 42.7: từ điện năng chuyển hóa thành cơ năng và nhiệt năng. Có ích: cơ năng. Hao phí: nhiệt năng

Câu 2: Quan sát hình 42.8 và cho biết khi bóng đèn sợi đốt đang sáng, điện năng cung cấp cho bóng đèn đã chuyển hóa thành những dạng năng lượng nào? Dạng năng lượng nào có ích, dạng năng lượng nào là hao phí?

Giải nhanh: 

Điện năng chuyển hóa thành nhiệt năng và quang năng. Có ích: quang năng, hao phí: nhiệt năng.

3. TIẾT KIỆM NĂNG LƯỢNG

Câu 1: Những hoạt động nào ở bảng 42.1 là sử dụng năng lượng hiệu quả và không hiệu quả? Vì sao?

Giải nhanh: 

- Hiệu quả vì không lãng phí năng lượng: 

+ Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng

+ Để điều hòa ở mức trên 20 độ C

+ Chỉ dùng máy giặt khi có đủ lượng quần áo để giặt

+ Sử dụng nước sinh hoạt với một lượng vừa đủ nhu cầu

+ Sử dụng điện mặt trời trong trường học

- Không hiệu quả vì lãng phí năng lượng:

+ Để các thực phẩm có nhiệt độ cao (còn nóng) vào tủ lạnh 

+ Ngắt tủ lạnh ra khỏi nguồn điện khi nhiệt độ ổn định

+ Bật lò vi sóng trong phòng có máy lạnh

+ Sử dụng bóng đèn dây tóc thay vì bóng đèn LED

+ Khi không sử dụng các thiết bị như máy tính, ti vi,… nên để ở chế độ chờ

Câu 2: Em hãy nêu một số lợi ích của việc thực hiện tiết kiệm năng lượng

Giải nhanh: 

Giảm nhu cầu sử dụng đối với các nguồn nhiên liệu hóa thạch, bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn năng lượng cho tương lai 

Câu 3: Hãy nêu các biện pháp tiết kiệm năng lượng trong cuộc sống hằng ngày

Giải nhanh: 

- Tăng nhiệt độ của tủ lạnh

- Lựa chọn những sản phẩm tiết kiệm năng lượng 

- Không lạm dụng máy sưởi và máy điều hòa

- Nên đi bộ, đi xe đạp, sử dụng các phương tiện công cộng

- Trồng nhiều cây xanh.

Câu 4: Em hãy nêu một số biện pháp tiết kiệm năng lượng khi sử dụng điện ở nhà

Giải nhanh: 

- Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng

- Tăng nhiệt độ tủ lạnh

- Không lạm dụng máy sưởi và máy điều hòa

- Sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện

Câu 5: Đề xuất một số biện pháp tiết kiệm năng lượng cho trường học

Giải nhanh: 

- Sử dụng đèn LED.

- Trồng nhiều cây xanh.

- Tắt quạt, đèn khi không sử dụng, khi ra ngoài lớp học.

- Tận dụng ánh sáng tự nhiên thông qua cửa sổ.

BÀI TẬP

Câu 1: Khi sử dụng lò sưởi điện, năng lượng nào đã biến đổi thành nhiệt năng?

A. Cơ năng          B. Điện năng.

C. Hoá năng        D. Quang năng.

Giải nhanh: 

Chọn B

Câu 2: Phát biểu nào sau đây đúng? Khi quạt điện hoạt động,

A. phần lớn điện năng tiêu thụ chuyển hoá thành nhiệt năng,

B. phần lớn điện năng tiêu thụ chuyển hoá thành thế năng.

C. phần năng lượng hữu ích thu được cuối cùng bao giờ cũng lớn hơn phần năng lượng ban đầu cung cấp cho quạt.

D. phần năng lượng hao hụt biến đổi thành dạng năng lượng khác.

Giải nhanh: 

Chọn D.

Câu 3: Một quả bóng cao su được ném từ độ cao h xuống nền đất cứng, khi chạm đất quả bóng nảy lên. Sau mỗi lần nảy lên, độ cao giảm dần, nghĩa là cơ năng của quả bóng giảm dần. Điều đó có trái với định luật bảo toàn năng lượng không? Tại sao? Hãy dự đoán còn có hiện tượng nào khác xảy ra với quả bóng ngoài hiện tượng quả bóng bị nảy lên và rơi xuống.

Giải nhanh: 

- Không, vì một phần cơ năng biến thành nhiệt năng khi quả đập đất, một phần truyền cho không khí làm các phân tử khí chuyển động.

- Quả bóng bị biến dạng khi chạm đất và trở lại hình dạng ban đầu khi nảy lên. 

Câu 4: Em hãy nêu một số biện pháp tiết kiệm năng lượng khi sử dụng các phương tiện giao thông.

Giải nhanh: 

- Tìm nơi ở gần để làm việc

- Ưu tiên lựa chọn phương tiện công cộng, xe đạp.

- Sử dụng chung phương tiện.

- Chọn mua phương tiện tiết kiệm năng lượng

- Duy trì tốc độ đều khi lái, không tăng ga hoặc hãm phanh đột ngột.