BÀI 17: TẾ BÀO - ĐƠN VỊ CƠ SỞ CỦA SỰ SỐNG

1. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ TẾ BÀO

Câu 1: Quan sát hình 17.1, em hãy cho biết đơn vị cấu trúc nên cơ thể sinh vật là gì? 

Giải nhanh:

Tế bào.

Câu 2: Quan sát hình 17.2, hãy cho biết kích thước của tế bào. Chúng ta có thể quan sát tế bào bằng những cách nào? Lấy ví dụ

Giải nhanh:

- Kích thước: rất nhỏ, có thể quan sát tế bào kích thước 1mm hoặc 10mm bằng mắt thường; tế bào 1µm, 10µm hoặc 100µm thì được quan sát bằng kính hiển vi quang học.

- Ví dụ:

+ Bằng mắt thường: tế bào trứng cá, trứng ếch,...

+ Bằng kính hiển vi quang học: tế bào vi khuẩn, tế bào động vật,...

Câu 3: Hãy cho biết một số hình dạng của tế bào trong hình 17.3

Giải nhanh:

Một số hình dạng: hình cầu, hình sợi, hình dĩa, hình sao, hình nhiều cạnh, hình thoi,...

Câu 4: Sự khác nhau về kích thước và hình dạng của tế bào có ý nghĩa gì đối với sinh vật

Giải nhanh:

Ý nghĩa: phù hợp với từng chức năng mà tế bào đảm nhận giúp cho cơ thể sống trao đổi chất, và chuyển hóa năng lượng, sinh trưởng, phát triển, vận động, cảm ứng, sinh sản. 

Câu 5: Quan sát hình 17.4, 17.5 và trả lời câu hỏi:

- Nhận biết các thành phần có ở tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực

- Hãy chỉ ra điểm khác biệt giữa tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực

- Thành phần nào có trong tế bào động vật?

- Xác định chức năng các thành phần của tế bào băng cách nối mỗi thành phần cấu tạo ở cột A với một chức năng ở cột B

Giải nhanh:

- Thành phần: màng tế bào, nhân tế bào, chất tế bào và màng nhân.

- Điểm khác biệt: tế bào nhân thực có lục lạp, còn tế bào nhân sơ thì không có.

- Lục lạp là thành phần có trong tế bào thực vật mà không có trong tế bào động vật.

- Nối cột A với B: 1-b, 2-c, 3-a.

Câu 6: Tại sao thực vật có khả năng quang hợp

Giải nhanh:

Do trong tế bào của thực vật có thành phần lục lạp mà lục lạp có chứa sắc tố có khả năng hấp thụ ánh sáng để quang hợp.

2. SỰ LỚN LÊN VÀ SINH SẢN CỦA TẾ BÀO

Câu 1: Quan sát hình 17.6a, 17.6b, cho biết dấu hiệu nào cho thấy sự lớn lên của tế bào?

Giải nhanh:

Dấu hiệu: tế bào có sự thay đổi về kích thước và hình dạng.

Câu 2: Quan sát hình 17.7a, 17.7b hãy chỉ ra dấu hiệu cho thấy sự sinh sản của tế bào

Giải nhanh:

Dấu hiệu: tế bào phân chia thành các tế bào con khác.

Câu 3: Hãy tính số tế bào con được tạo ra ở lần sinh sản thứ I, II, III của tế bào trong sơ đồ hình 17.8. Từ đó, xác định số tế bào con được tạo ra ở lần sinh sản thứ n

Giải nhanh:

- Tế bào được tạo ra lần thứ I: 2.

- Tế bào được tạo ra lần thứ II: 4.

- Tế bào được tạo ra lần thứ III: 8.

- Tế bào được tạo ra lần thứ n: 2.(n – 1)

Câu 4: Em bé sinh ra nặng 3kg, khi trưởng thành có thể nặng 50kg, theo em, sự thay đổi này do đâu?

Giải nhanh:

Do các tế bào trong cơ thể thực hiện trao đổi chất để lớn lên đến một kích thước nhất định.

Câu 5: Quan sát hình 17.8, 17.9, hãy cho biết sự phân chia của tế bào có ý nghĩa gì đối với sinh vật?

Giải nhanh:

Ý nghĩa: là cơ sở cho sự lớn lên của sinh vật, giúp thay thế các tế bào bị tổn thương hoặc tế bào chết ở sinh vật.

Câu 6: Vì sao khi thằn lằn bị đứt đuôi, đuôi của nó có thể được tái sinh? 

Giải nhanh:

Do tế bào ở đuôi con thằn lằn lớn lên và sinh sản, giúp cho thay thế tế bào ở đuôi đã bị chết của con thằn lớn.

BÀI TẬP

Câu 1: Quan sát cấu tạo tế bào thực vật trong hình bên và trả lời các câu hỏi sau: 

a) Thành phần nào là màng tế bào?

A. (1)          B. (2)          C. (3)         D. (4)

b)  Thành phần nào có chức năng điều khiển hoạt động của tế bào? 

A. (1)          B. (2)          C. (3)         D. (4)

Giải nhanh:

a) Chọn A.         

b) Chọn B.

Câu 2: Vẽ và chú thích các thành phần chính của tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực

Giải nhanh:

HS tự thực hiện.

Câu 3: Sự sinh sản của tế bào có ý nghĩa gì đối với sinh vật?

Giải nhanh:

Ý nghĩa: là cơ sở cho sự lớn lên của sinh vật, giúp thay thế các tế bào tổn thương hoặc tế bào chết ở sinh vật.