BÀI 11: PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Hãy kể tên các loài cây ở trường em và cho biết làm thế nào để nhân giống được các loại cây đó

Giải nhanh:

- Cây phượng: gieo hạt, chiết cành, giâm cành

- Cây bàng: ươm hạt của cây

- Cây bằng lăng: gieo hạt, chiết cành.

1. PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG HỮU TÍNH

Luyện tập: Quan sát Hình 11.1 và nêu các bước nhân giống bằng hạt

Giải nhanh:

- Bước 1: Chọn hạt 

- Bước 2: Gieo trồng, chăm sóc

- Bước 3: Thu hoạch 

- Bước 4: Chọn lọc, làm sạch, phơi khô 

- Bước 5: Bảo quản

Vận dụng: Ở địa phương em, những loại cây nào thường được nhân giống bằng hạt?

Giải nhanh:

Cây lúa, cà chua, đậu tương, cải bắp, xà lách, rau muống, thì là, dâu tây,...

2. PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG VÔ TÍNH

Luyện tập: Em hãy cho biết sự khác nhau giữa chiết cành và giâm cành

Giải nhanh:

- Chiết cành: Tạo cây mới từ cành trên cây mẹ.

- Giâm cành: Sử dụng đoạn cành hoặc các bộ phận khác từ cây mẹ đặt trong chất nền tạo cây mới.

Hình thành kiến thức: Nhân giống bằng phương pháp ghép có ưu điểm gì hơn so với giâm và chiết cành?

Giải nhanh:

Có thể tạo giống mang đặc tính của 2 cơ thể khác nhau.

Luyện tập: Nêu tên các bước ghép mắt và ghép đoạn cành trong Hình 11.5

Giải nhanh:

A. Ghép mắt:

(1) Chọn vị tri và tạo miệng ghép 

(2) Cắt mắt 

(3) Ghép mắt 

(4) Quấn dây nylon cố định 

(5) Kiểm tra 

B. Ghép đoạn cành

(1) Chọn và cắt cành 

(2) Chọn vị trí và cắt gốc ghép

(3) Ghép đoạn cành

(4) Buộc kín mắt ghép và kiểm tra.

Vận dụng: Hãy kể tên những loài cây được nhân giống bằng phương pháp ghép ở địa phương em.

Giải nhanh:

Vải, nhãn, bưởi, cam,...

Luyện tập: Quan sát Hình 11.6 và nêu các bước nhân giống cây cà phê bằng nuôi cấy mô tế bào.

Giải nhanh:

- Chọn mẫu 

- Tạo mẫu sạch

- Tạo nhân mô sẹo

- Tái sinh phôi thành cây

- Tạo cây hoàn chỉnh

Vận dụng: Hãy lựa chọn phương pháp nhân giống thích hợp cho một loại cây: bưởi, hoa hồng, cà chua, hoa phong lan. Giải thích vì sao lựa chọn phương pháp đó

Giải nhanh:

- Bưởi: chiết cành vì cây có tỷ lệ sống cao, 2–3 năm ra quả; di truyền đạt trên 90%

- Hoa hồng: ghép cành vì cây khỏe, có nhiều ưu thế mạnh.

- Cà chua: giâm cành vì nó cho thu hoạch nhanh và chất lượng tốt.

- Hoa phong lan: nuôi cấy mô vì cây con sạch bệnh, khả năng nhân giống nhanh.