BÀI 7: CÂY KHẾ

Trước khi đọc

Hẳn nhiều em có ước muốn được đặt chân đến một hòn đảo ngoài khơi xa lắc, chưa ai biết đến và thường hình dung ở đó có nhiều điều thú vị. Hãy tưởng tượng em đang ở vào tình huống đó. Em có thể chia sẻ với các bạn những điều kì diệu mà em được chứng kiến.

Đáp án chuẩn:

Em đang ở một hòn đảo ngoài khơi xa lắc, cách xa đất liền. Ngay trước mắt là những bãi cát vắng vẻ, tĩnh lặng chỉ có những bụi cây nhỏ mọc thưa thớt. Nước biển có độ mặn cao, trong suốt, nhìn rõ cả cát dưới đáy. Ở đây con người sẽ xây dựng những "thủy cung", có thể trực tiếp quan sát các đàn cá heo, rùa biển, mực ống bên những cụm san hô đầy màu. 

Sau khi đọc

Câu 1: Cây khế kể về chuyện gì? Em thích nhất chi tiết nào trong chuyện?

Đáp án chuẩn:

“Cây khế” kể về người em hiền lành được báo đáp xứng đáng và người anh tham lam phải chịu kết cục thê thảm khi cùng được chim trả công sau khi ăn khế.

Câu 2: Hãy tóm tắt chuyện Cây khế.

Đáp án chuẩn:

Gia đình nọ có hai anh em, cha mẹ mất sớm và để lại một khối gia tài. Người anh tham lam giành hết chỉ để cho em một mảnh vườn nhỏ có cây khế. Bỗng một hôm có con chim lạ đến ăn khế. Người em than khóc và đại bàng liền bảo người em may túi ba gang để chim trả ơn. Từ đó người em trở nên giàu có. Người anh hay tin liền muốn đổi nhà cho em. 

Câu 3: Truyện cổ tích thường mở đầu bằng những từ ngữ quen thuộc chỉ thời gian trong quá khứ, không gian không xác định. Em hãy tìm các từ ngữ đó trong truyện cây khế.

Đáp án chuẩn:

Các từ ngữ đó trong truyện cây khế: ngày xửa ngày xưa.

Câu 4: Con chim đưa hai anh em ra đảo hoang có phải là con vật kỳ ảo không? Vì sao?

Đáp án chuẩn:

Con chim đưa hai anh em ra đảo hoang là con vật kỳ ảo. Tác giả dân gian xây dựng tình huống truyện cùng với yếu tố kỳ ảo chim thần như lời khẳng định: người tốt nhất định sẽ được báo đáp và ở hiền chắc chăn sẽ gặp lành.

Câu 5: Trong lời kể của truyện cổ tích, tác giả dân gian thường xen vào những câu có dáng dấp ca dao, tục ngữ, lời có vần dễ thuộc, dễ nhớ. Trong truyện này, có câu nói nào như thế? Nhân vật nào đã nói câu nói đó?

Đáp án chuẩn:

Câu nói "Ăn một quả, trả một cục vàng, may túi ba gang, mang đi mà đựng". Đây là câu nói của chim thần. 

Câu 6: Đảo xa nơi con chim đưa người em đến có điều gì kì diệu? Điều kì diệu này đã giúp gì cho cuộc sống của người em sau đó?

Đáp án chuẩn:

Đó là hòn đảo xa có rất nhiều vàng. Nhờ đó mà hai vợ chồng từ đó sống sung túc hơn, có ruộng vườn nhà cửa. 

 Câu 7:  Trong truyện, hai nhân vật người anh và người em luôn đối lập nhau về hành động. Hãy chỉ ra sự đối lập giữa họ và nêu nhận xét về đặc điểm của hai nhân vật này.

Đáp án chuẩn:

- Người anh: Nhân vật người anh trong câu chuyện cổ tích Cây khế là hình ảnh tiêu biểu cho những kẻ tham lam, ích kỉ.

- Người em: Nhân vật người em trong câu chuyện cổ tích Cây khế là hình ảnh tiêu biểu cho những người tốt bụng, thật thà, lương thiện

Câu 8: Từ những kết cục khác nhau đối với người anh và người em, tác giả dân gian muốn gửi gắm bài học gì trong truyện này?

Đáp án chuẩn:

Tác giả dân gian muốn gửi gắm bài học về đền ơn đáp nghĩa, niềm tin ở hiền sẽ gặp lành và may mắn đối với tất cả mọi người.

Viết kết nối với đọc

Tưởng tượng ra một kết thúc khác cho chuyện Cây khế. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể về kết thúc đó.

Đáp án chuẩn:

Trên đường về giữa biển,  chim mỏi cánh van nài người anh bỏ bớt. Hắn tiếc  quá không bỏ được, chim không thể gượng nổi chao nghiêng cánh. Thế là người anh cùng túi vàng rơi xuống và không còn biết gì nữa cả. Tỉnh lại người anh thấy mình nằm trên một hòn đảo. Có lẽ hắn đã bị sóng đánh dạt vào bờ.