BÀI 19: THIÊN NHIÊN VÙNG TÂY NGUYÊN

Khởi động

Câu hỏi: Nêu hiểu biết của em về thiên nhiên vùng Tây Nguyên

Đáp án chuẩn

Thiên nhiêm mang nét hoang sơ mà hùng vĩ của những cánh rừng, đồi núi và sông, hồ

Loại đất chiếm diện tích lớn ở Tây Nguyên là đất đỏ badan.

Khám phá

1. Vị trí địa lí

Câu hỏi: Quan sát hình 3 và đọc thông tin, em hãy:

- Xác định trên lược đồ vị trí của vùng Tây Nguyên.

- Nêu tên các quốc gia, vùng tiếp giáp với Tây Nguyên

Đáp án chuẩn

- Tây Nguyên nằm ở ngã ba biên giới Việt Nam, Lào, Campuchia.

- Vùng Tây Nguyên giáp với Lào và Cam-pu-chia, giáp các vùng duyên hải miền Trung và Nam Bộ. 

2. Đặc điểm thiên nhiên

a) Địa hình

Câu hỏi: Dựa vào bảng 1, quan sát hình 3 và đọc thông tin, em hãy:

- Xác định trên lược đồ vị trí của các cao nguyên của vùng Tây Nguyên

- Nêu tên các cao nguyên. Cao nguyên nào cao nhất và thấp nhất?

Bảng 1. Độ cao trung bình của các cao nguyên ở vùng Tây Nguyên

Đáp án chuẩn

- Các cao nguyên phân bố ở các tỉnh: Kon Tum, Gia Lai,  Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng.

- Tên các cao nguyên:

• Cao nguyên Kon Tum
• Cao nguyên Pleiku
• Cao nguyên Đắk Lắk
• Cao nguyên Mơ Nông
• Cao nguyên Di Linh
• Cao nguyên Lâm Viên

- Trong đó: 

• Cao nguyên Lâm Viên cao nhất 
• Cao nguyên Kon Tum thấp nhất

b) Khí hậu

Câu hỏi:

- Dựa vào bảng 2, em hãy:

+ Liệt kê các tháng mùa mưa và các tháng mùa khô ở Pleiku

+ So sánh lượng mưa giữa các tháng mùa mưa và các tháng mùa khô ở Pleiku

+ Cho biết chênh lệch nhiệt độ giữa tháng nóng nhất và tháng lạnh nhất ở Pleiku là bao nhiêu.

- Nêu đặc điểm cơ bản của khí hậu vùng Tây Nguyên.

Bảng 2. Nhiệt độ và lượng mưa trung bình tháng ở Pleiku (Gia Lai)

Đáp án chuẩn

• Các tháng mùa mưa: Tháng 1, 2, 3, 4, 11, 12
• Các tháng mùa khô: Tháng 5, 6, 7, 8, 9, 10
• Lượng mưa ở các tháng mùa mưa lớn, còn lượng mưa ở các tháng mùa khô nhỏ. 
• Chênh lệch giữa tháng nóng nhất và tháng lạnh nhất là  4^oC

- Đặc điểm cơ bản của khí hậu vùng Tây Nguyên: 

• Khí hậu vùng Tây Nguyên có hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô.

• Nhiệt độ trung bình năm trên 20°C, một số nơi địa hình cao có khí hậu mát mẻ. Lượng mưa lớn, chủ yếu tập trung vào mùa mưa. 

• Mùa khô, nhiều tháng có hiện tượng khô hạn.

c) Đất

Câu hỏi: Đọc thông tin, em hãy cho biết loại đất chính ở vùng Tây Nguyên.

Đáp án chuẩn

Loại đất chính ở vùng Tây Nguyên là đất đỏ badan

d) Rừng

Câu hỏi: Quan sát các hình 3, 4, 5 và đọc thông tin, em hãy:

- Kể tên một số vườn quốc gia, các kiểu rừng chủ yếu ở vùng Tây Nguyên.

- Nêu vai trò của rừng và một số biện pháp bảo vệ rừng ở vùng Tây Nguyên.

Đáp án chuẩn

- Một số vườn quốc gia:

• Chư Mom Ray
• Kon Ka Kinh
• Chư Yang Sin
• Bi Đúp - Núi Bà
• Tà Đùng

- Kiểu rừng chủ yếu ở vùng Tây Nguyên:

• Rừng khộp
• Rừng rậm nhiệt đới

- Vai trò của rừng:

• Điều hòa nguồn nước
• Hạn chế gió bão
• Chống xói mòn đất
• Nơi cư trú của động vật,...
• Cung cấp gỗ, dược liệu
• Điều hòa không khí, tạo khí oxy

- Một số biện pháp bảo vệ rừng:

• Ngăn chặn phá rừng
• Phòng, chống cháy rừng
• Có kế hoạch trồng, tái tạo rừng 
• Tuyên truyền bảo vệ rừng

Luyện tập

Câu hỏi 1. Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện đặc điểm tự nhiên của vùng Tây Nguyên

Đáp án chuẩn

- Địa hình: Địa hình vùng Tây Nguyên chủ yếu là các cao nguyên xếp tầng

- Khí hậu:

• Có hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô.
• Nhiệt độ trung bình năm trên 20^oC
• Lượng mưa lớn, chủ yếu tập trung vào mùa mưa.
• Mùa khô nhiều tháng có hiện tượng khô hạn

- Đất: Loại đất chính ở vùng Tây Nguyên là đất đỏ badan

- Rừng: diện tích rừng lớn

Câu hỏi 2. Vì sao cần bảo vệ rừng ở Tây Nguyên?

Đáp án chuẩn

Vì rừng Tây Nguyên có vai trò quan trọng đối với tự nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống của người dân và hệ sinh thái rừng đang bị đe dọa bởi những hoạt động như phá rừng, khai thác trái phép,..

Vận dụng

Câu hỏi: Em hãy vẽ một bức tranh tuyên truyền bảo vệ rừng

Đáp án chuẩn