BÀI 11: SÔNG HỒNG VÀ NỀN VĂN MINH SÔNG HỒNG

Khởi động

Câu hỏi: Em hãy kể tên các sông lớn ở vùng Đồng bằng Bắc Bộ mà em biết.

Đáp án chuẩn:

Sông Hồng, sông Mã, sông Thái Bình, sông Đuống, sông Đáy, sông Thương,…

Khám phá

1. Vị trí và các tên gọi của sông Hồng

Câu hỏi: Quan sát hình 1 và đọc thông tin, em hãy xác định vị trí sông Hồng trên lược đồ và kể một số tên gọi khác của sông Hồng.

Đáp án chuẩn:

- Là con sông bắt nguồn từ Vân Nam - Trung Quốc chảy qua miền Bắc Việt Nam và đổ ra vịnh Bắc Bộ 

- Sông Hồng còn có tên gọi khác như Hồng Hà, sông Cái, sông Thao, Bạch Hạc, Nhị Hà,...

2. Văn minh sông Hồng

a) Những thành tựu tiêu biểu

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy trình bày những thành tựu tiêu biểu của nền văn minh sông Hồng.

Đáp án chuẩn:

Thành tựu tiêu biểu:

• Sự ra đời của nhà nước Văn Lang và nhà nước Âu Lạc: cách ngày nay khoảng 2700 năm, nhà nước đầu tiên đã ra đời, đó là Nhà nước Văn Lang. Sau đó, vào khoảng 2300 năm cách ngày nay, Thục Phán An Dương Vương đã thống nhất cư dân Âu Lạc và Lạc Việt lập ra nhà nước Âu Lạc, đóng đô ở Cổ Loa.

• Trống đồng Đông Sơn: có nhiều loại, đẹp nhất là trống đồng Ngọc Lũ, là nhạc cụ thường được sử dụng trong các lễ hội.

b) Đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cổ

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 3, 4, 5, 6 kết hợp với truyền thuyết, em hãy mô tả một số nét cơ bản về đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cổ.

Đáp án chuẩn:

• Đời sống vật chất: cư dân Việt cổ sử dụng gạo nếp, gạo tẻ để làm thức ăn chính. Nam mình trần, đóng khố; nữ mặc váy, có yếm che ngực. 

• Đời sống tinh thần: cư dân Việt cổ có tục thờ cúng tổ tiên và các vị thần trong tự nhiên và có tục ăn trầu, nhuộm răng.

3. Biện pháp giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 7, em hãy nêu một số biện pháp giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng.

Đáp án chuẩn:

- Một số biện pháp giữ gìn và phát huy giá trị của sông Hồng.

• Ngăn cấm việc xả rác vào lưu vực sông Hồng và các vùng phụ cận

• Trồng nhiều cây xanh ven sông 

• Tuyên truyền, quảng bá văn hóa - lịch sử của sông Hồng

• Phát triển các tuyến du lịch trên sông.

Luyện tập

Câu hỏi: Hãy liệt kê những thành tựu tiêu biểu, đặc điểm về đời sống vật chất và tinh thần của người Việt cố theo gợi ý:

- Thành tựu tiêu biểu

- Đời sống vật chất và tinh thần

Đáp án chuẩn:

- Thành tựu tiêu biểu:

• Sự ra đời của nhà nước Văn Lang và nhà nước Âu Lạc

• Trống đồng Đông Sơn

- Đời sống vật chất và tinh thần

• Cư dân Việt cổ sử dụng gạo nếp, gạo tẻ để làm thức ăn chính.

• Nam mình trần, đóng khố; nữ mặc váy, có yếm che ngực.

• Người Việt cổ ở nhà sàn và biết đóng thuyền di chuyển trên sông.

- Đời sống tinh thần:

• Cư dân Việt cổ có tục thờ cúng tổ tiên và các vị thần trong tự nhiên như thần Sông, thần Núi, thần Mặt Trời,... và có tục ăn trầu, nhuộm răng.

• Trong ngày lễ hội, người Việt cổ thường nhảy múa, thổi kèn, ca hát, đua thuyền,…

Vận dụng

Câu hỏi: Em hãy viết một thông điệp để quảng bá giá trị của sông Hồng

Đáp án chuẩn:

Hãy đến và khám phá khung cảnh hữu tình của sông Hồng, một trong những hình ảnh biểu tượng của Hà Nội.