BÀI 5. QUÁ TRÌNH XÂM LƯỢC VÀ CAI TRỊ CỦA CHỦ NGHĨA THỰC DÂN Ở ĐÔNG NAM Á

KIẾN THỨC MỚI

1. Quá trình xâm lược và cai trị của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á

a. Đông Nam Á hải đảo

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát Hình 2 (SGK, tr.31), trình bày quá trình các nước thực dân phương Tây xâm lược và thiết lập nền thống trị ở Đông Nam Á hải đảo.

Đáp án chuẩn:

• 1511: Bồ Đào Nha chiếm Ma-lắc-ca, khởi đầu xâm lược.

• Phi-lip-pin: Tây Ban Nha xâm lược từ thế kỷ XVI, Mỹ thay thế năm 1898.

• In-đô-nê-xi-a: Hà Lan xâm lược từ thế kỷ XVII, áp dụng chế độ thuế nặng.

• Ma-lai-xi-a: Anh xâm lược các tiểu quốc Hồi giáo, lập Mã Lai thuộc Anh.

• Xin-ga-po: Năm 1824, trở thành thuộc địa của Anh.

b. Đông Nam Á lục địa

Câu hỏi: Trình bày quá trình các nước thực dân phương Tây xâm lược và thiết lập nền thống trị ở Đông Nam Á lục địa.

Đáp án chuẩn:

• Mi-an-ma: Anh xâm lược ba lần (1824, 1852, 1885), biến thành thuộc địa.
• Việt Nam: Liên quân Pháp - Tây Ban Nha tấn công Đà Nẵng năm 1858, hoàn thành xâm lược năm 1884.
• Cam-pu-chia: Pháp ép ký hiệp ước bảo hộ năm 1863.
• Lào: Pháp thừa nhận bảo hộ năm 1893.

2. Công cuộc cải cách ở Xiêm

a. Bối cảnh, nội dung của cuộc cải cách ở Xiêm.

Câu hỏi: Trình bày những nội dung chính của công cuộc cải các ở  Xiêm.

Đáp án chuẩn:

• Kinh tế: Khuyến khích đầu tư công nghiệp và nông nghiệp, giảm thuế nông nghiệp từ 1874.

• Hành chính: Cải cách theo mô hình phương Tây.

• Giáo dục: Được nhà vua chú trọng đặc biệt.

• Ngoại giao: Năm 1897, Ra-ma V công du châu Âu để xoá bỏ hiệp ước bất bình đẳng.

b. Ý nghĩa của công cuộc cải cách ở Xiêm

Câu hỏi: Vì sao Xiêm là nước duy nhất ở Đông Nam Á không bị biến thành thuộc địa của thực dân phương Tây.

Đáp án chuẩn:

Công cuộc cải cách giúp Xiêm phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa, hội nhập với thế giới.

LUYỆN TẬP

Câu hỏi 1: Hoàn thành bảng về quá trình xâm lược và xác lập sự cai trị của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á theo các nội dung sau:

Đáp án chuẩn:

VẬN DỤNG

Câu hỏi 2: Sưu tầm tư liệu về vua Ra-ma V - vị vua đã tiến hành cải cách ở Xiêm cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX. Giới thiệu tư liệu đó với thầy cô và bạn học.

Đáp án chuẩn:

Năm 1752, triều đại Ra-ma được thiết lập với chính sách đóng cửa. Giữa thế kỷ XIX, Ra-ma IV mở cửa buôn bán để bảo vệ độc lập. Ra-ma V thực hiện nhiều chính sách cải cách từ 1868-1910.