BÀI 7. CÁC CUỘC CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP THỜI KÌ HIỆN ĐẠI

KHỞI ĐỘNG:

Câu hỏi: Em có biết lần đầu tiên trên thế giới một rô-bốt được cấp quyền công dân? Đó là “cô gái” rô-bốt Xô-phi-a đã được Chính phủ A-rập Xê-út cấp quyền Công dân vào ngày 25-10-2017. Ngoài hình dạng giống con người, rô-bốt Xô-phi-a được tích hợp trí tuệ nhân tạo nên có thể giao tiếp, thể hiện cảm xúc, diễn thuyết và thực hiện nhiều hoạt động khác giống như con người với độ chính xác rất cao. Rô-bốt Xô-phi-a là một trong những thành tựu tiêu biểu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra hiện nay. Vậy trong thời kì hiện đại, nhân loại đã trải qua những cuộc cách mạng công nghiệp nào? Những thành tựu của các cuộc cách mạng công nghiệp ấy có ý nghĩa gì đối với cuộc sống trong từng giai đoạn lịch sử?

Đáp án chuẩn: 

- Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 và lần thứ 4.

-  Tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, tiết kiệm thời gian,…

1. Cách mạng công nghiệp lần thứ ba

a. Bối cảnh lịch sử

Câu 1: Hãy trình bày nét chính về bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba.

Đáp án chuẩn: 

Ra đời trên cơ sở kế thừa những bước tiến của khoa học, kĩ thuật; nhu cầu phục vụ chiến tranh và chạy đua vũ trang 

b. Thành tựu cơ bản

Câu 1: Quan sát Hình 3 - 11, hãy kể tên một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ ba. Em ấn tượng với thành tựu nào, vì sao?

Đáp án chuẩn: 

- Sự xuất hiện của máy tính ENIAC, mạng internet, tự động hóa, công nghệ rô-bốt và chinh phục vũ trụ của Mỹ và Liên Xô.

- Neil Armstrong (Mỹ) là người đầu tiên đặt chân lên Mặt trăng năm 1969, được xem là "bước nhảy vĩ đại của nhân loại".

2. Cách mạng công nghiệp lần thứ tư

a. Bối cảnh lịch sử

Câu 1: Hãy trình bày bối cảnh lịch sử diễn ra cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Đáp án chuẩn: 

Nhân loại đã trải qua nhiều cuộc cách mạng công nghiệp với những tiến bộ lớn về KHKT và công nghệ. 

b. Thành tựu cơ bản

Câu 1: Quan sát các Hình 12 - 14 (tr. 72- 73) và khai thác thông tin trong mục 2, em hãy nêu một số thành tựu cơ bản của Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Hãy giới thiệu về một thành tựu mà em thích nhất.

Đáp án chuẩn: 

- Trí tuệ nhân tạo (AI), internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây, Big Data, công nghệ in 3D, tự động hóa,…

- Internet được áp dụng rộng rãi trong quản lý đô thị, giao thông, xây dựng, thời trang, chăm sóc sức khỏe, v.v.

3. Ý nghĩa và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba và lần thứ tư

Câu 1: Hằng ngày, gia đình, bạn bè và bản thân em thường sử dụng thiết bị điện tử nào? Theo em, sự ra đời của các thiết bị điện tử, hệ thống internet,... có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hiện nay?

Đáp án chuẩn: 

-Máy tính, ti vi, tủ lạnh, điều hòa, hệ thống internet,...

- Tìm kiếm, chia sẻ thông tin trở nên nhanh chóng, thuận tiện; giải phóng sức lao động của con người.

Câu 2: Hãy phân tích ý nghĩa và tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại. Lấy ví dụ minh họa.

Đáp án chuẩn: 

- Mở rộng và đa dạng hóa sản xuất, quản lý, tăng năng suất lao động, rút ngắn thời gian, giải phóng sức lao động.

- Ví dụ: Khó khăn trong quản lý thông tin phát tán trên internet.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Theo em, bối cảnh lịch sử của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại có điểm gì khác biệt so với bối cảnh diễn ra các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại.

Đáp án chuẩn: 

Khác biệt về nền tảng khoa học - kỹ thuật, quy mô và tốc độ, tác động, thách thức..

Câu 2: Lập bảng thống kê về những thành tựu cơ bản của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì hiện đại theo gợi ý sau:

Đáp án chuẩn: 

Câu 3: Clau-xơ Sơ-goát, người sáng lập và là Chủ tịch điều hành Diễn đàn kinh tế thế giới có nhận định "Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên sử dụng năng lượng nước và hơi nước để cơ giới hóa sản xuất. Cách mạng công nghiệp lần thứ hai diễn ra nhờ ứng dụng điện năng để sản xuất hàng loạt. Cách mạng công nghiệp lần thứ ba sử dụng điện tử và CNTT để tự động hóa sản xuất. Bây giờ, cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang nảy nở từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ ba, nó kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa Kĩ thuật số, Vật lí và Sinh học". Em có đồng ý với ý kiến trên không? Vì sao?

Đáp án chuẩn: 

Đồng ý. Đây là xu hướng tất yếu của xã hội hiện đại. 

VẬN DỤNG

Câu 1: Trong kỉ nguyên số hiện nay, rất nhiều thông tin được chia sẻ tràn lan trên mạng internet nhưng chưa được kiểm chứng. Nếu là một trong những người nhận được thông tin ấy, em sẽ làm gì?

Đáp án chuẩn: 

Kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ, nói “không” với những thông tin sai sự thật.