BÀI 20. KHÁI QUÁT VỀ SINH SẢN Ở SINH VẬT

PHẦN I. HỆ THỐNG BÀI TẬP, BÀI GIẢI CUỐI SGK

Mở đầu: Thực vật và động vật duy trì nòi giống nhờ quá trình nào? Tại sao cá thể mới luôn có một số đặc điểm giống với cá thể thế hệ trước?

I. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ VÀ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN

Câu hỏi 1. Từ những kiến thức đã học và quan sát hình 20.1 trang 132, hãy cho biết cá thể mới được tạo ra nhờ quá trình nào?

Câu hỏi 2. Quan sát hình 20.2 trang 113, mô tả quá trình sinh sản hữu tính ở cây dưa chuột và ếch.

II. DẤU HIỆU ĐẶC TRƯNG CỦA SINH SẢN

Luyện tập. Tìm hiểu thông tin và hoàn thành bảng 20.1 trang 135.

Vận dụng. Để nhân giống một cây bưởi với nhiều đặc tính quý, người ta sử dụng phương pháp nhân giống vô tính (chiết cành). Giải thích.

PHẦN 2. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

Đáp án MĐ: 

- Thực vật và động vật duy trì nòi giống thông qua quá trình sinh sản. Các cá thể mới được hình thành từ sự kết hợp hai bộ gen (một từ bố và một từ mẹ), tạo ra các gen mới và đa dạng di truyền giữa các cá thể. Mặc dù vậy, một số đặc điểm di truyền vẫn được bảo tồn qua các thế hệ nhờ di truyền từ cha mẹ.

- Quá trình này gọi là di truyền, khi các gen từ cha mẹ được truyền đến các cá thể con. Các cá thể mới thừa hưởng một số đặc điểm giống cha mẹ, song cũng có các đặc điểm mới do sự kết hợp và biến đổi gen mới.

- Di truyền giúp duy trì sự đa dạng di truyền trong các quần thể sinh vật và hỗ trợ tiến hóa và thích nghi của chúng theo thời gian.

I. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ VÀ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN

Đáp án CH1: Sinh sản là quá trình sinh vật tạo ra các cá thể mới mang đặc điểm đặc trưng của loài, đảm bảo sự tồn tại và phát triển liên tục của loài. Sinh sản được chia thành sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính, dựa trên sự có hoặc không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái trong quá trình hình thành cơ thể mới.

Đáp án CH2: 

- Trong quá trình sinh sản của dưa chuột, nhụy hoa được thụ phấn bởi phấn hoa từ bậc sinh dục khác, tạo ra hạt giống kết hợp di truyền từ cả bậc sinh dục nam và nữ. Những hạt giống này có thể được gieo trồng để tạo ra cây dưa chuột mới với các đặc tính di truyền mới.

- Ở ếch, giao phối diễn ra trong nước. Ộc đực tiếp cận ếch cái, đặt chân lên lưng chúng để giao phối. Sau khi giao phối, tinh trùng được giải phóng từ túi tinh của ếch đực và bơi đến nơi trứng được sản xuất trong buồng trứng của ếch cái. Tại đó, một số tinh trùng sẽ thẩm thấu vào trứng và thụ tinh nó. Trứng sau đó sẽ phân hóa và phát triển từ hai tế bào ban đầu thành nhiều tế bào hơn, cho đến khi trứng phát triển thành một con ếch nhỏ. Sau khi phát triển hoàn chỉnh, con ếch sẽ nở ra từ trứng và bơi đến bờ nước, nơi nó tiếp tục phát triển và trưởng thành.

II. DẤU HIỆU ĐẶC TRƯNG CỦA SINH SẢN

Đáp án LT: 

Đáp án VD: 

- Phương pháp nhân giống vô tính bằng chiết cành là kỹ thuật thường được sử dụng trong nông nghiệp để nhân bản các cây trồng có đặc tính tốt. Cây mẹ được chọn làm nguồn gốc, từ đó chiết cành và ghép vào cây cha khác để tạo ra cây con.

- Việc áp dụng phương pháp nhân giống vô tính giúp nhân bản cây bưởi nhanh chóng và hiệu quả, giữ nguyên đặc tính genetict của cây mẹ. Phương pháp này cho phép tạo ra nhiều cây con có chất lượng giống hệt cây mẹ, mà không cần phải chờ đợi quá trình thụ phấn và sinh sản hữu tính.