BÀI 6 - THỰC HÀNH NHẬN BIẾT MỘT SỐ PHÂN TỬ SINH HỌC

PHẦN I. HỆ THỐNG CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

1. Mục đích

1. Ôn tập kiến thức về các phân tử sinh học như đường đơn, tinh bột, protein và lipid.

2. Thực hiện thí nghiệm để nhận biết và phân tích các thành phần hóa học có trong tế bào.

3. Áp dụng nguyên lý các phản ứng hóa học đặc thù để xác định và nhận biết từng loại phân tử sinh học.

4. Rèn luyện kĩ năng thực hành trong phòng thí nghiệm như pha hóa chất, sử dụng dụng cụ và kĩ năng an toàn.

5. Thực hiện các biện pháp bảo vệ cá nhân để tránh tai nạn trong phòng thí nghiệm, bao gồm nguy cơ bị bỏng hoặc bắn hóa chất vào cơ thể và quần áo.

2. Cách tiến hành

a. Cách tiến hành nhận biết đường glucose

1. Hòa tan 20 g glucose trong nước để tạo dung dịch glucose loãng.

2. Trộn dung dịch glucose với dung dịch Benedict trong ống nghiệm và đun nóng bằng đun cách thủy hoặc hơ ống nghiệm trên ngọn lửa đèn cồn.

3. Quan sát sự thay đổi màu trong thí nghiệm.

b. Cách tiến hành nhận biết lipid bằng phép thử nhũ tương

1. Cho hai giọt dầu ăn vào ống nghiệm với 5 mL cồn tuyệt đối và lắc mạnh cho đến khi dầu hòa tan.

2. Chuyển dung dịch này sang ống nghiệm chứa vài mL nước.

3. Quan sát màu sắc trong ống nghiệm.

c. Cách tiến hành nhận biết protein bằng phép thử Biuret

1. Cho một ít dung dịch albumin 1% hoặc lòng trắng trứng vào ống nghiệm với 5 mL dung dịch NaOH loãng.

2. Thêm vào ống nghiệm 5 mL dung dịch CuSO4 1%.

3. Quan sát sự chuyển đổi màu sắc trong ống nghiệm từ xanh sang xanh tím sau vài phút.

3. Kết quả

a. Kết quả thí nghiệm nhận biết đường glucose

b. Kết quả thí nghiệm nhận biết lipid bằng phép thử nhũ tương

c. Kết quả thí nghiệm nhận biết protein bằng phép thử Biuret

4. Giải thích và kết luận

a. Giải thích và kết luận thí nghiệm nhận biết đường glucose

b. Giải thích và kết luận thí nghiệm nhận biết lipid bằng phép thử nhũ tương

c. Giải thích và kết luận thí nghiệm nhận biết protein bằng phép thử Biuret

5. Trả lời câu hỏi

Quy trình thí nghiệm nhận biết protein và glucose trong thực phẩm có gì khác với quy trình nhận biết lipid? Vì sao lại có sự khác nhau đó?

5. Trả lời câu hỏi

Quy trình thí nghiệm nhận biết protein và glucose trong thực phẩm có gì khác với quy trình nhận biết lipid? Vì sao lại có sự khác nhau đó?

PHẦN II. 5 PHÚT TRẢ LỜI CÂU HỎI, BÀI TẬP TRONG SGK

3. Kết quả

a. 

Kết quả màu của dung dịch trong ống nghiệm sẽ chuyển từ màu xanh lục sang vàng và cam, sau đó xuất hiện chất kết tủa màu đỏ gạch của copper oxide (CuO).

b. 

Kết quả là dung dịch huyền phù màu trắng sữa sẽ xuất hiện trong ống nghiệm. Huyền phù là những giọt chất phản xạ và hấp thụ ánh sáng, làm cho dung dịch trở nên màu trắng như đám mây. Nếu dung dịch cồn không chứa triglyceride, cồn sẽ hòa tan vào nước và khi đó ánh sáng sẽ xuyên qua hỗn hợp làm cho dung dịch cồn và nước trở nên trong suốt.

c. 

Kết quả dung dịch sẽ chuyển dần từ màu xanh sang màu xanh tím sau vài phút.

4. Giải thích và kết luận

a. 

- Dung dịch copper sulphate trong môi trường kiềm có màu xanh đặc trưng. Khi phản ứng với glucose dưới tác dụng của nhiệt độ, sẽ tạo thành chất kết tủa màu đỏ gạch.

- Glucose + Cu2+ (màu xanh) → Đường bị oxy hóa + Cu+ (màu đỏ gạch)

- Do đó, có thể nhận biết glucose bằng phép thử Benedict.

b. 

- Dầu ăn là một loại lipid không tan trong nước nhưng tan trong các dung môi hữu cơ. Khi cho dầu ăn vào trong cồn tuyệt đối, dầu ăn sẽ bị hòa tan tạo ra hiện tượng nhũ tương hóa, tức là xuất hiện huyền phù màu trắng sữa.

- Do đó, có thể nhận biết sự có mặt của lipid thông qua phép thử nhũ tương.

c. 

- Albumin và lòng trắng trứng đều chứa protein. Tất cả các protein đều có các liên kết peptide chứa nguyên tử nitrogen. Trong môi trường kiềm như NaOH, các hợp chất có chứa ít nhất hai liên kết peptide sẽ phản ứng với CuSO4 để tạo thành phức chất màu xanh tím, tím hoặc tím đỏ, phụ thuộc vào số lượng liên kết peptide có mặt.

- Do đó, có thể nhận biết protein bằng phép thử Biuret.

5. Trả lời câu hỏi

- Điểm khác nhau trong quy trình thí nghiệm nhận biết protein và glucose trong thực phẩm so với quy trình nhận biết lipid là cách pha loãng dung dịch thí nghiệm. Đối với glucose và protein albumin, có thể dùng nước để pha loãng dung dịch. Trong khi đó, đối với lipid như dầu ăn, phải dùng cồn để pha loãng.

- Sự khác nhau này là do lipid không tan trong nước, trong khi glucose và protein albumin lại tan trong nước.