BÀI 20: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN VỀ TỰ DO NGÔN LUẬN, BÁO CHÍ VÀ TIẾP CẬN THÔNG TIN

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU

CH: Em hãy chia sẻ hiểu biết của mình về các quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do ngôn luận, báo chí và tiếp cận thông tin.

KHÁM PHÁ

1. Pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận, báo chí và tiếp cận thông tin.

a. Quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận.

CH: Em hãy đọc thông tin, trường hợp, tình huống (Trang 136 SGK) và trả lời câu hỏi:

a. Từ thông tin Hiến pháp và Luật Báo chí, em hãy cho biết trong trường hợp trên đại diện nhân dân xã V đã thực hiện của mình như thế nào?

b. Theo em, trong tình huống trên, hành vi của Q có phải là thực hiện quyền tự do ngôn luận không? Vì sao?

b. Quyền và nghĩa vụ công dân về tự do báo chí.

CH: Em hãy đọc thông tin, tình huống (Trang 137, 138 SGK) và trả lời câu hỏi:

a. Hành vi của một số người dân cung cấp thông tin cho báo chí đúng hay sai? Vì sao?

b. Trong trường hợp này, báo chí có quyền đăng tin do công dân cung cấp hay không? Vì sao?

c. Quyền và nghĩa vụ công dân về tiếp cận thông tin.

CH: Em hãy đọc thông tin, trường hợp, tình huống (Trang 139, 140 SGK) và trả lời câu hỏi:

a. Ở trường hợp 1, anh Huy và mọi người nói chung có thể tìm hiểu thông tin về vấn đề mình quan tâm bằng cách nào?

b. Ở trường hợp 2, chị Lan đã thực hiện quyền của mình như thế nào? Đó là quyền gì?

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về tụ do ngôn luận, báo chí  và tiếp cận thông tin của công dân

CH: Em hãy đọc thông tin, tình huống (Trang 141 SGK) và trả lời câu hỏi:

a. Nguyễn thị B đã có những hành vi trái pháp luật nào?

b. Em hãy cho biết, trong tình huống trên hành vi của Nguyễn Thị B đã dẫn đến hậu quả gì cho bản thân.

3. Trách nhiệm của học sinh trong thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận, báo chí và tiếp cận thông tin

CH: Trách nhiệm của các bạn học sinh Trường Trung học phổ thông X đã được thực hiện như thế nào trong trường hợp (Trang 142 SGK)

LUYỆN TẬP

CH1: Hành vi nào sau đây của công dân không thể hiện quyền tự do ngôn luận? Vì sao?

A. Ông A tố cáo hành vi của ông H bao che cho việc làm sai trái của cán bộ cấp dưới.

B. Giáo viên phát biểu phản ánh với Uỷ ban nhân dân huyện về tình trạng cơ sở vật chất của một số trường xuống cấp, cần được đầu tư xây dựng.

C. Trong đợt đại biểu Quốc hội tiếp xúc với cử tri huyện X, nhân dân đã đóng góp nhiều ý kiến, kiến nghị về phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của huyện mình.

D. Anh I viết bài đăng báo phản đối hành vi hách dịch, cửa quyền của một số cán bộ trong việc giải quyết thủ tục hành chính cho nhân dân.

CH2: Trước việc làm thiếu trách nhiệm của Sở Giao thông vận tải để lại các hố ga không có nắp gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông, ông B đã cung cấp thông tin cho báo chí kèm theo ảnh chụp rõ ràng về các hố ga này. Có người nói, hành vi này của ông B là thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do ngôn luận; nhưng lại có người cho rằng đây là quyền và nghĩa vụ của công dân về tự do báo chí.

Em đồng ý với ý kiến nào trên đây? Vì sao?

CH3: Sau khi nghe đài phát thanh huyện phát thông tin về chủ trương của huyện cho các gia đình thuộc diện hộ nghèo vay vốn để đầu tư sản xuất kinh doanh với mức lãi suất ưu đãi đặc biệt, chị B đã đến Uỷ ban nhân dân huyện yêu cầu được cung cấp thông tin đầy đủ, cụ thể về việc này. Người cán bộ Uỷ ban tiếp chị không cung cấp ngay thông tin cho chị B mà hẹn chị 4 ngày sau sẽ trả lời. Đến hẹn, chị B được người cán bộ này cung cấp thông tin sai lệch so với thông tin đã được phát qua đài phát thanh.

Theo em, người cán bộ Uỷ ban nhân dân huyện có thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ công dân về tiếp cận thông tin hay không? Vì sao?

CH4: Do có hành vi gây rối trật tự công cộng, K bị Công an huyện xử phạt vi phạm hành chính. Một số phần tử xấu kích động, xúi giục nên K đã đăng bài viết trên Facebook có tính chất xuyên tạc những thông tin về hoạt động của chính quyền địa phương, từ cấp xã đến cấp huyện. Từ vụ việc này, có người cho rằng hành vi của K vi phạm quyền tự do ngôn luận của công dân; nhưng có người khác lại cho rằng, do K viết bài trên Facebook nên đã vi phạm quyền tự do báo chí.

a. Em đồng ý với ý kiến nào trên đây? Vì sao?

b. Em nhận xét thế nào về hành vi của K?

CH5: Khi đọc những quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận, bạn P cho rằng chỉ khi nào chúng ta được hoàn toàn tự do phát biểu ý kiến của mình mà không cần tuân thủ các quy định của pháp luật thì khi đó chúng ta mới thật sự có quyền tự do ngôn luận.

Em có đồng ý với ý kiến của bạn P hay không ?Vì sao?

VẬN DỤNG

CH: Em hãy cùng các bạn trong nhóm xây dựng một kế hoạch tuyên truyền về quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận báo chí và tiếp cận thông tin trong khu dân cư (xã, phường, thôn, xóm) theo gợi ý:

Lập kế hoạch tuyên truyền

Mục đích, đối tượng tuyên truyền

Hình thức, nội dung tuyên truyền

Thời gian, địa điểm thực hiện

Trình bày kế hoạch trước lớp

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

MỞ ĐẦU

CH: Một là, quy định cụ thể về quyền tự do ngôn luận, quyền tự do báo chí của công dân

Điều 25 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí. Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định”. Trên cơ sở quy định này, Luật Báo chí năm 2016 đã cụ thể hóa quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của công dân.

Quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí có quan hệ gắn bó mật thiết với nhau. Quyền tự do ngôn luận là một trong những quyền cơ bản của con người, được thể hiện trong Tuyên ngôn quốc tế về Nhân quyền năm 1948 và Công ước quốc tế năm 1966 về các Quyền dân sự, chính trị của Liên hiệp quốc. Quyền tự do báo chí được hiểu là việc thực hiện quyền tự do ngôn luận của công dân thông qua báo chí. Báo chí có vai trò là phương tiện để mọi công dân thực hiện quyền tự do ngôn luận của mình.

KHÁM PHÁ

1. Pháp luật về quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận, báo chí và tiếp cận thông tin.

a. Quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận.

CH: a. Trong trường hợp, đại diện nhân dân xã V đã góp ý kiến với Hội đồng nhân dân xã về tình hình giáo dục ở xã mình. Nhân dân đã thực hiện đúng quyền công dân về tự do ngôn luận theo quy định của Luật Báo chí.

b. Trong tình huống, hành vi của Q là vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận, vì đã lợi dụng quyền tự do ngôn luận để xâm phạm uy tín, danh dự của H, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của H.

b. Quyền và nghĩa vụ công dân về tự do báo chí.

CH: a. Hành vi của một số người dân cung cấp thông tin cho báo chí đúng vì người dân đang thể hiện ý kiến, phát biểu của bản thân về hoạt động tích cực của chính quyền nhân dân 

b. Trong trường hợp này, báo chí có quyền đăng tin do công dân cung cấp vì đây là những thông tin mà người dân cung cấp cho báo chí, phản hồi thông tin trên báo chí.

c. Quyền và nghĩa vụ công dân về tiếp cận thông tin.

CH: a. Ở trường hợp 1, anh Huy và mọi người nói chung có thể tìm hiểu thông tin về vấn đề mình quan tâm bằng cách kênh truyền hình của tình, hệ thống đài phát thanh của địa phương.

b. Ở trường hợp 2, chị Lan đã thực hiện quyền của mình bằng cách tìm hiểu về bồi dưỡng, hỗ trợ tái định cư đối với hộ gia đình. Đó là quyền tiếp cận thông tin của mình.

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ công dân về tụ do ngôn luận, báo chí  và tiếp cận thông tin của công dân

CH: a. Nguyễn Thị B đã có những hành vi trái pháp luật là lợi dụng quyền tự do ngôn luận để viết bài, phát ngôn trực tiếp, đưa ra những thông tin sai sự thật, thiếu kiểm chứng về hoạt động của chính quyền địa phương

b. Hành vi của Nguyễn Thị B đã dẫn đến hậu quả cho bản thân chịu trách nhiệm, xử phạt pháp lí trước pháp luật, tùy vào mức độ hành vi có thể xử phạt mức độ khác nhau.

3. Trách nhiệm của học sinh trong thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân về tự do ngôn luận, báo chí và tiếp cận thông tin

CH: - Trách nhiệm của các bạn HS ở trường trung học phổ thông X được thể hiện theo hai hướng:

+ Hướng tích cực: Đa số các bạn tích cực phát biểu ý kiến đóng góp vào việc thực hiện đổi mới giáo dục. Các bạn này đã thực hiện tốt quyền tự do ngôn luận của công dân.

+ Hướng khác: Một số bạn còn rụt rè, e ngại khi cho rằng quyền tự do ngôn luận là quyền của các thầy cô giáo, không phải quyền của HS. Suy nghĩ của các bạn như vậy là sai.

LUYỆN TẬP

CH1: Hành vi không thể hiện quyền tự do ngôn luận: a

Vì hành vi của ông A là thực hiện quyền tố cáo, không phải quyền tự do ngôn luận.

CH2: Em đồng ý với ý kiến của ông B vì ông đã đưa thông tin tài liệu cho báo chí để phản ánh ý kiến của bản thân về tình trạng nắp hố ga không có gây ảnh hưởng tới người tham gia giao thông.

CH3: Theo em cán bộ Ủy ban nhân dân huyện có thực hiện đúng quyền và nghĩa vụ về tiếp cận thông tin Vì đã không cung cấp thông tin cho người dân đầy đủ và đúng trách nhiệm hoàn chỉnh của mình.

CH4: a. Em đồng tình với ý kiến: K vi phạm quyền tự do ngôn luận của công dân. Vì: quyền tự do ngôn luận phải được thực hiện trong khuôn khổ pháp luật, theo quy định của pháp luật.

b. Hành vi của K vi phạm quyền tự do ngôn luận vì đã viết bài trên Facebook xuyên tạc thông tin về hoạt động của chính quyền địa phương.

CH5: Em không đồng ý với ý kiến của P vì mỗi công dân đều có quyền tự do phát biểu ý kiến của mình nhưng phải tuân thủ theo quy định pháp luật, không nói sia sự thật, vu khống.

VẬN DỤNG

CH: Mục đích tuyên truyền để giúp công dân hiểu về quyền và nghĩa vụ của công dân trong tự do ngôn luận, báo chí và tiếp cận thông tin trong khu dân cư

Hình thức tuyên truyền trực tiếp và băng rôn

Nội dung các luật pháp về quyền và nghĩa vụ đồng thời cũng đưa ra các quy định phạt nếu làm sai hoặc không đúng về quyền và nghĩa vụ

Thời gian 1 tuần

Địa điểm gần trường học