BÀI 16: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN VỀ BẢO VỆ TỔ QUỐC

PHẦN I. CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

MỞ ĐẦU

CH: Em hãy chia sẻ suy nghĩ của mình về khẩu hiệu "Bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp của toàn dân" để nói đến tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của toàn dân chung tay hướng tới Tổ quốc.

KHÁM PHÁ

1. Pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân bảo vệ Tổ quốc.

CH: Em hãy đọc thông tin, trường hợp (Trang 111, 112 SGK) và trả lời câu hỏi.

a. Em hãy xác định các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc trong các thông tin trên.

b. Căn cứ vào thông tin, em hãy nhận xét việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của từng chủ thể về bảo vệ Tổ Quốc trong các trường hợp trên.

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

CH: Em hãy đọc thông tin, tình huống (Trang 113, 114 SGK) và trả lời câu hỏi

a. Căn cứ vào hai thông tin, em hãy xác định nội dung hành vi vi phạm quyền và nghĩa của công dân về bảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M trong các tình huống trên.

b. Theo em, hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M dẫn tới những hậu quả gì?

LUYỆN TẬP

CH1: Theo em hành vi nào sau đây là thực hiện quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc?

 A. Anh B là sinh viên đại học nhưng vẫn đăng kí thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của pháp luật.

B. Ông D là cán bộ xã nên đã can thiệp cho cháu mình được hoãn nghĩa vụ quân sự dù không thuộc trường hợp pháp luật quy định.

C. Anh M luôn tích cực kết hợp cùng bộ đội biên phòng tham gia tuần tra biên giới.

D. Bà K đã giấu lệnh gọi nhập ngũ của con trai vì muốn con tiếp tục đi làm phụ giúp kinh tế cho gia đình.

E. Chị N là hội viên của Hội phụ nữ xã X đã tích cực tham gia tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự cho mọi người ở địa phương.

CH2: Q cho rằng việc bảo vệ Tổ quốc trong thời bình hiện nay là mỗi công dân chỉ cần tích cực tham gia thực hiện nghĩa vụ quân sự. Nhưng V là bạn của Q lại không đồng ý với lí do việc thực hiện nghĩa vụ quân sự chỉ là một hoạt động tham gia bảo vệ Tổ quốc của công dân.

Em đồng tình với ý kiến của bạn nào? Vì sao?

CH3: Là học sinh lớp 11 nhưng P rất tích cực tham gia hoạt động tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự của địa phương. P cho rằng, thông qua hoạt động tuyên truyền thì bản thân sẽ hiểu rõ hơn quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, bố mẹ của P không cho con tham gia vì muốn con tập trung học tập.

a. Em hãy nhận xét suy nghĩ, hành vi của P và bố mẹ P

b. Nếu là P, em sẽ giải thích như thế nào để bố mẹ hiểu và tôn trọng việc thực hiện quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của mình.

CH4: Sau khi được địa phương đề nghị tham gia lực lượng dân quân tự vệ, anh A rất tích cực tham gia các hoạt động huấn luyện, bảo vệ môi trường tại địa phương...

Em hãy nhận xét về thái độ, hành vi của vợ chồng anh A.

CH5: Tốt nghiệp Trung học phổ thông, H có nguyện vọng tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân, Tuy nhiên khi H chia sẻ nguyện vọng của mình....

a. Em hãy nhận xét suy nghĩ, lời nói của H và K?

b. Nếu là H, em sẽ giải thích cho K thế nào để bạn thấy được nghĩa vụ của công dân trong tham gia bảo vệ Tổ quốc.

VẬN DỤNG

CH: Em hãy sưu tầm và viết 1 bài về 1 tấm gương tích cực thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân bảo vệ Tổ Quốc tại địa phương em.

PHẦN II. 5 PHÚT GIẢI BÀI

MỞ ĐẦU

CH: - Xuất phát từ truyền thống dựng nước và giữ nước hào hùng của dân tộc, thực hiện nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc luôn là trách nhiệm thiêng liêng của mỗi công dân, trở thành ý thức của mỗi người Việt Nam. Sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa (XHCN) là sự nghiệp của toàn dân đã được kiểm nghiệm trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, lịch sử đấu tranh của nhân dân lao động.

- Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, nhân dân Việt Nam anh dũng, kiên cường, bất khuất đấu tranh, chiến thắng mọi kẻ thù xâm lược, khẳng định độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và quyền dân tộc tự quyết, lựa chọn con đường phát triển của dân tộc mình. Trong thời đại ngày nay, con đường đó là "độc lập dân tộc gắn liền với CNXH", "bảo vệ Tổ quốc gắn liền với bảo vệ chế độ XHCN".

- Bảo vệ Tổ quốc, xây dựng nền quốc phòng toàn dân là quan điểm cơ bản xuyên suốt của Hiến pháp nước ta, thuộc trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, toàn dân, của cả hệ thống chính trị, trong đó lực lượng vũ trang làm nòng cốt. Vấn đề quốc phòng trở thành hoạt động của cả nước, tạo nên sức mạnh tổng hợp, trong đó sức mạnh quân sự là đặc trưng nhằm giữ vững hòa bình, đẩy lùi, ngăn chặn các hoạt động gây chiến của kẻ thù và sẵn sàng đánh thắng chiến tranh xâm lược dưới mọi quy mô, hình thức.

KHÁM PHÁ

1. Pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân bảo vệ Tổ quốc.

CH: a. Các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc trong các thông tin trên: 

- Nghĩa vụ quân sự 

- Thực hiện nghĩa vụ đi quân sự

- Độ tuổi nhập ngũ

- Bảo vệ Tổ quốc 

- Công dân phải thực hiện nghĩa vụ quân sựu và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân.

- Công dân có nghĩa vụ trung thành với Tổ quốc.

- Phản bội Tổ quốc là tội nặng nhất.

b. Trường hợp 1 đã thực hiện đúng nghĩa vụ đi khám quân sự

Trường hợp 2: Ông D đã thực hiện đúng là luôn trung thành với Tổ quốc.

Trường hợp 3: Chấp hành tốt luật công dân phối hợp với công an để bảo vệ đất nước.

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

CH: a. Nội dung hành vi vi phạm quyền và nghĩa của công dân về nảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M trong các tình huống trên:

- Anh T đã vi phạm pháp luật không chấp hành đi nghĩa vụ quân sự

- Tự giác đăng kí đi nghĩa vụ quân sự theo đúng quy định.

- Chống đối cản trở việc thực hiện nghĩa vụ quân sự

b. Hậu quả của các hành vi trên là:

- Các hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lí kỉ luật, bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

LUYỆN TẬP

CH1: Hành vi thực hiện quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân bảo vệ Tổ quốc: a, c, e

CH2: Em đồng ý với ý kiến của bạn Q vì bảo vệ Tổ quốc theo quy định của pháp luật được thực hiện qua nhiều việc làm khác nhau của công dân. Do vậy, ý kiến của V là hoàn toàn đúng vì ngoài việc tham gia nghĩa vụ quân sự, công dân còn có thể tham gia bảo vệ Tổ quốc bằng việc tham gia tuyên truyền pháp luật, giữ gìn trật tự xã hội,...

CH3: a.  Suy nghĩ và hành vi của P là đúng với quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

- Việc bố mẹ P không cho con tham gia hoạt động tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự của địa phương là cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

b. Nếu là P em sẽ giải thích cho bố mẹ hiểu và nghĩa và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong công cộng bảo vệ Tổ quốc mỗi cần chung tay đoàn kết để thực hiện nếu làm trái hoặc chống đối sẽ bị xử phạt từ hành chính tới hình sự.

CH4: Thái độ và hành vi của hai vợ chồng anh A là đúng đắn đã tạo điều kiện cho chồng tham gia vào công cuộc xây dựng đất nước, bảo vệ đất nước từu công việc của địa phương.

CH5: a. Lời nói của bạn H thể hiện đang làm đúng theo trách nhiệm lòng yêu nước của bạn H nhưng bạn K thì lại không nắm được về nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân trong công cuộc bảo vệ đất nước nên chưa đúng về quyết định của bạn H nên lời nói của bạn K còn thiếu sót và chưa tìm hiểu về quyền và nghĩa vụ công dân bảo vệ đất nước.

b. Nếu là H em sẽ giải thích cho bạn hiểu về quyền và trách nhiệm của mỗi công dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Chúng ta nên tìm hiểu và làm tròn bổn phận trách nhiệm của mỗi cá nhân.

VẬN DỤNG

CH: Bài tham khảo: Tấm gương ông Lê Xuân Mao - Chủ tịch Hội người cao tuổi xã Ea Ning, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk

Thời gian qua, phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk luôn được duy trì và phát huy hiệu quả, có được những thành tích đó, không thể không kể đến các tấm gương điển hình tiên tiến là những người cao tuổi, cựu chiến binh hay lão thành cách mạng, trong đó có ông Lê Xuân Mao (sinh năm 1956), Chủ tịch Hội người cao tuổi xã Ea Ning, huyện Cư Kuin.

Trước đây, thôn 17, xã Ea Ning là địa bàn khá phức tạp về ANTT, ý thức chấp hành pháp luật của nhân dân còn thấp, tội phạm hoạt động có chiều hướng gia tăng về tính chất và mức độ. Khi đó, ông Lê Xuân Mao với vai trò là trưởng thôn đã phát huy tinh thần nhiệt huyết, trách nhiệm, gương mẫu đi đầu trong việc xây dựng và thực hiện mô hình “Khu dân cư an toàn, bình yên không tội phạm và tệ nạn xã hội”. Ông đã chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, phát động phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, thường xuyên tổ chức các buổi giao lưu, trò chuyện, lắng nghe ý kiến đóng góp của người dân nhằm hạn chế những xích mích trong cuộc sống, nâng cao tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, thắt chặt tình làng nghĩa xóm. Đặc biệt, ông đã vận động, tổ chức cho 100% người dân ký cam kết không để người thân trong gia đình vi phạm pháp luật.

Từ năm 2014 đến nay, thông qua công tác tuyên truyền, phát động ông Lê Xuân Mao đã vận động Nhân dân giao nộp 05 khẩu súng tự chế, 09 vũ khí thô sơ (dao, mã tấu…); phối hợp với các ban ngành, đoàn thể của xã, thôn tiến hành gặp gỡ, giáo dục, cảm hóa 12 thanh niên thường xuyên vi phạm pháp luật và cam kết không tái hoạt động phạm tội; qua đó, đã cung cấp cho lực lượng Công an xã 12 nguồn tin có giá trị. Ngoài ra, ông và ban tự quản còn thường xuyên phối hợp với lực lượng Công an xã tham gia tuần tra, đảm bảo ANTT, kịp thời giải quyết nhiều vụ việc mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân. Là địa bàn có các đối tượng tù tha về, ông thường xuyên gặp gỡ, động viên, giúp họ tự tin tái hòa nhập cộng đồng. Đồng thời phối hợp với Ngân hàng chính sách xã hội huyện Cư Kuin tạo điều kiện hỗ trợ vay vốn cho 08 trường hợp lầm lỗi có công ăn việc làm ổn định. Đến nay các đối tượng trong diện quản lý đã yên tâm làm ăn phát triển kinh tế, chưa có trường hợp nào tái hoạt động phạm tội.

Hiểu được mục đích, ý nghĩa của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới là giúp cho đời sống người dân nông thôn ngày một nâng cao, ông đã tích cực tuyên truyền, vận động quần chúng nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới ở địa phương, cụ thể: Vận động quần chúng nhân dân trong thôn đóng góp 60 triệu đồng để làm 06 km đường liên thôn; vận động Nhân dân Tổ liên gia 4 góp mỗi hộ 07 triệu đồng/hộ để làm 700 m đường bê tông hóa; vận động một số hộ dân hiến 3.000m2 đất để quy hoạch nghĩa trang; vận động quần chúng nhân dân mắc điện đường đến nay đã có 100% hộ gia đình mắc điện đường; phối hợp với các ban ngành, đoàn thể của thôn liên hệ vay vốn giúp đỡ các hộ gia đình khó khăn làm ăn phát triển kinh tế, đến nay số hộ nghèo đã giảm rõ rệt. Tháng 01/2022 vừa qua, xã Ea Ning đã xuất sắc hoàn thành các tiêu chí để đạt chuẩn xã nông thôn mới.

Sau 08 năm triển khai mô hình điểm, các tệ nạn xã hội trước đây ở thôn 17 đã được đẩy lùi, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội đã ổn định, bà con yên tâm lao động sản xuất phát triển kinh tế, đời sống dần được nâng cao. Hiện mô hình “Khu dân cư an toàn, bình yên không tội phạm và tệ nạn xã hội” tại thôn 17, xã Ea Ning đã được Công an tỉnh Đắk Lắk ghi nhận, đánh giá cao và chỉ đạo các đơn vị, Công an huyện thị xã, thành phố nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh. Có được những kết quả đó, ngoài sự chỉ đạo của cấp ủy chính quyền, sự hướng dẫn của lực lượng Công an, đó còn là sự chung tay của nhân dân thôn 17 trong đó ông Lê Xuân Mao luôn là tấm gương sáng, đi đầu trong mọi hoạt động, phong trào tự phòng, tự quản, tự bảo vệ ở địa phương.

Những nỗ lực, phấn đấu cùng với tinh thần nhiệt huyết, tận tụy của ông đã được địa phương và các cấp ghi nhận, biểu dương, khen thưởng: Ủy ban Nhân dân tỉnh tặng 01 Bằng khen, Giám đốc Công an tỉnh tặng 10 Giấy khen, Ủy ban nhân dân huyện Cư Kuin tặng 18 Giấy khen, Ủy ban nhân dân xã Ea Ning tặng 12 Giấy khen về thành tích xuất sắc trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ ANTQ. Ngày 24/6/2022 vừa qua, ông vinh dự là một trong 15 điển hình tiên tiến của cả nước được Bộ trưởng Bộ Công an tặng Bằng khen trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm