BÀI 1. NGƯỜI CÓ CÔNG VỚI QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC

PHẦN I: CÁC CÂU HỎI TRONG SGK

KHỞI ĐỘNG

Nghe/hát bài hát Kim Đồng (nhạc và lời: Phong Nhã) và thực hiện yêu cầu:

- Em biết gì về nhân vật trong bài hát

- Nêu cảm nhận của em khi nghe bài hát này.

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

- Nêu đóng góp của các nhân vật trong tranh với quê hương, đất nước.

- Kể thêm tên và đóng góp của người có công với quê hương, đất nước

2. Đọc câu chuyện “MẸ VIỆT NAM ANH HÙNG” và trả lời câu hỏi:

- Mẹ Thứ đã có những đóng góp gì cho quê hương, đất nước?

- Theo em, vì sao phải biết ơn những người có công với quê hương, đất nước?

LUYỆN TẬP

CH1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Chỉ có người đóng góp to lớn cho quê hương, đất nước mới là người có công.

- Ý kiến 2: Người có đóng góp trong bất kì lĩnh vực nào của đời sống xã hội đều là người có công.

- Ý kiến 3: Những người dùng quyền hành để tham ô không phải là người có công với quê hương, đất  nước.

- Ý kiến 4: Biết ơn người có công với quê hương, đất nước vì họ giúp cho xã hội tốt đẹp hơn.

CH  2: Em đồng tình hay không đồng tình với lời nói, việc làm nào sau đây?

CH  3: Xử lí tình huống:

Tình huống 1: Cụ nội của Na được truy tặng Huân chương Kháng chiến. Na định kể về cụ trong bài viết “Kể về người có công với quê hương em”. Khi Na chia sẻ điều này với Cốm, Cốm nói: “Cụ không được nhiều người biết, bạn bên chọn một anh hùng nổi tiếng”,

- Em có đồng ý với Cốm không?

- Nếu là Na, em sẽ làm gì?

Tình huống 2: Hôm nay, Bin và em trai được bố dẫn đi khám sức khỏe tại Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch. Em Bin hỏi bố: “Phạm Ngọc Thạch là ai ạ? Tại sao lại lấy tên ông đặt cho bệnh viện ạ?” Bố quay sang nhìn Bin: “Con giải thích cho em được không?”.

Nếu là Bin, em sẽ nói gì?

VẬN DỤNG

CH1: Lập danh sách và chia sẻ với bạn về những đóng góp của các nhân vật có công với quê hương, đất nước tại địa phương em?

CH2: Sưu tầm bài hát, bài thơ về người có công với quê hương, đất nước.

PHẦN II: 5 PHÚT SOẠN BÀI

KHỞI ĐỘNG

- Nhân vật Kim Đồng: 

+ Là giao liên, đưa đón Việt Minh, chuyển thư từ.

+ Hy sinh anh dũng khi bảo vệ cán bộ (14 tuổi).

- Cảm nhận: xúc động, biết ơn. 

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

CH1

a, Đóng góp: 

- Hai Bà Trưng: Khởi nghĩa giành độc lập, xây dựng chính quyền, xá thuế cho dân 3 quận (2 năm).

- Lý Thái Tổ: Dời đô từ Hoa Lư ra Thăng Long, phát triển nhà nước phong kiến, mở ra giai đoạn mới.

- Trần Quốc Toản: Chỉ huy quân đội chiến đấu chống quân Nguyên, góp phần giải phóng Thăng Long.

- Võ Thị Sáu: Nữ trinh sát đội công an xung phong Đất Đỏ. Năm 1950, chị bị bắt, hi sinh vì độc lập.

- Trần Đại Nghĩa: Nhà khoa học quân sự (chế tạo vũ khí), có công trong kháng chiến.

- Tôn Thất Tùng: Cha đẻ phương pháp "cắt gan có kế hoạch", cống hiến cho ngành y.

b, Một số người khác: 

- Đại tướng Võ Nguyên Giáp:

+ Xây dựng quân đội hùng mạnh, đánh thắng Pháp, Mỹ.

+ Có công trong học thuyết quân sự Việt Nam.

- Nhạc sĩ Văn Cao:

+ Sáng tác Quốc ca Việt Nam, nhạc sĩ lớn.

+ Là chiến sĩ cách mạng, họa sĩ, nhà thơ có nhiều tác phẩm giá trị.

CH2. 

- Đóng góp: 

+ Nuôi giấu cán bộ, thức canh họp quan trọng.

+ Gia đình hy sinh vì độc lập dân tộc.

- Biết ơn vì:

+ Tri ân người có công, xây dựng đất nước.

+ Sống tốt để xứng đáng với sự hy sinh.

LUYỆN TẬP

CH1:

- Ý kiến 1: Không chính xác. Đóng góp đa dạng hình thức, mức độ.

- Ý kiến 2: Chính xác. Đóng góp ở lĩnh vực nào cũng là người có công 

- Ý kiến 3: Chính xác. Người tham ô, lạm dụng quyền lực là sai

- Ý kiến 4: Chính xác. Biết ơn với người xây dựng, phát triển đất nước là cần thiết 

CH2: 

- Bức tranh 1: Đồng tình trân trọng nhà khoa học vì đó là phát minh, sáng kiến giúp sống tốt hơn.

- Bức tranh 2: Đồng tình trân trọng dân tộc ít người vì họ cống hiến cho đất nước

- Bức tranh 3: Đồng tình tự hào nhà giáo ưu tú. Vì họ đóng góp sự nghiệp trồng người, phát triển mầm non đất nước

- Bức tranh 4: Không đồng tình. Nghệ nhân quan họ có công đóng góp văn hoá. 

CH3:

Tình huống 1: Không đồng ý với Cốm. Na nên kể về cụ nội của mình một cách trung thực và tự hào.

Tình huống 2: Bin nên nói "Dạ" và lắng nghe giải thích từ bố.

VẬN DỤNG

CH1: 

Chọn những người tại địa phương em:

a, Đại tướng Võ Nguyên Giáp

- Xây dựng quân đội hùng mạnh, đánh thắng Pháp, Mỹ.

- Hình thành học thuyết quân sự độc đáo.

b, Nhạc sĩ Văn Cao

- Sáng tác Quốc ca Việt Nam "Tiến quân ca".

- Nhạc sĩ có ảnh hưởng lớn trong nền tân nhạc Việt Nam.

- Là chiến sĩ cách mạng, họa sĩ, nhà thơ.

c, Bác sĩ Tôn Thất Tùng

- Thành công phương pháp "cắt gan có kế hoạch".

- Bác sĩ nổi tiếng về gan và giải phẫu.

- Cống hiến suốt đời cho y học.

CH2: 

Bài thơ: Biết ơn chị Võ Thị Sáu (Tác giả: Nguyễn Đức Toàn), bài hát Tiếng hát từ trong địa ngục,…