Video giảng Khoa học tự nhiên 7 cánh diều bài 3 Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

Tóm lược nội dung

BÀI 3: SƠ LƯỢC BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC

Chào mừng các em đến với bài học ngày hôm nay!

Thông qua video này, các em sẽ nắm được các kiến thức và kĩ năng như sau:

• Nêu được các nguyên tắc xây dựng bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
• Mô tả được cấu tạo bảng tuần hoàn gồm: ô, nhóm, chu kì
• Sử dụng được bảng tuần hoàn để chỉ ra các nhóm nguyên tố/ nguyên tố kim loại, các nhóm nguyên tố/ nguyên tố phi kim, nhóm nguyên tố khí hiểm trong bảng tuần hoàn.
• Nghe và hiểu được nội dung các thuật ngữ hóa học, danh pháp hóa học và các biểu tượng hóa học…

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:

Trước khi bước vào bài học ngày hôm nay, các em hãy sắp xếp những tấm thẻ vào ô trong bảng theo quy luật.

HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

Nội dung 1: Tìm hiểu nguyên tắc xây dựng bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học

Em hãy sắp xếp các nguyên tố C; Si; O; P; N; S theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần từ trái sang phải và từ trên xuống dưới, điền vào bảng?

Video trình bày nội dung:

- Nguyên tắc 1: Các nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn được sắp xếp theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân của nguyên tử.

- Nguyên tắc 2: Các nguyên tố hóa học có cùng số lớp electron trong nguyên tử được xếp thành một hàng

- Nguyên tắc 3: Các nguyên tố có tính chất hóa học tương tự nhau được xếp thành một cột.

Nội dung 2: Tìm hiểu cấu tạo bảng tuần hoàn

Em hãy suy nghĩ và trả lời các câu hỏi sau:

+ Ô nguyên tố cho biết những gì? Số hiệu nguyên tử cho biết những thông tin gì về nguyên tố?

+ Ô nguyên tố C cho biết gì?

+ Bảng tuần hoàn có bao nhiêu chu kì? Điện tích hạt nhân nguyên tử của các nguyên tố trong 1 chu kì thay đổi như thế nào?

+ Cho biết số hiệu nguyên tử, số lớp electron lần lượt của nguyên tử carbon (C) và nhôm (Al). Hai nguyên tố đó nằm ở chu kì nào trong bảng tuần hoàn? Từ đó rút ra nhận xét số TT của chu kì và số lớp electron?

+  Tìm hiểu các nguyên tố ở chu kì 1,2,3 về: Số lượng nguyên tố, số lớp e trong nguyên tử của các nguyên tố, điện tích hạt nhân nguyên tử?

+ Bảng TH có bao nhiêu cột nhóm A, nhóm B? Quan sát nhóm IA và VIIA, cho biết các nguyên tố trong cùng 1 nhóm có đặc điểm gì giống nhau về số electron lớp ngoài cùng, sự thay đổi ĐTHN?

+ Quan sát H3.5 và bảng tuần hoàn, hãy cho biết số electron lớp ngoài cùng của nguyên tử Li và Cl. Hai nguyên tố đó nằm ở nhóm nào trong BTH? Từ đó nhận xét số TT của nhóm A và số e lớp ngoài cùng ?

Video trình bày nội dung:

- Bảng tuần hoàn gồm các ô được xếp thành các hàng và các cột

1. Ô nguyên tố

- Ô nguyên tố cho ta biết: Số hiệu nguyên tử, kí hiệu hóa học, tên nguyên tố và khối lượng nguyên tử của nguyên tố đó.

- Số hiệu nguyên tử (KH: Z) = số đơn vị điện tích hạt nhân ( = số p = số e) là số thứ tự của nguyên tố.

2. Chu kì

- Chu kì là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron và được xếp thành hàng theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân.

- Bảng tuần hoàn hiện nay gồm 7 chu kì: 3 chu kì nhỏ (1, 2, 3) và 4 chu kì lớn (4, 5, 6, 7).

- Số thứ tự của chu kì bằng số lớp electron trong nguyên tử của các nguyên tố thuộc chu kì đó

- Trong 1CK, đi từ trái sang phải: đầu CK là 1KL điển hình, cuối CK là 1PK điển hình và kết thúc CK là 1 khí hiếm.

3. Nhóm

- Nhóm gồm các nguyên tố có tính chất hóa học tương tự nhau được xếp thành cột theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân.

- Bảng tuần hoàn gồm 18 nhóm (cột): 8 cột là nhóm A và 10 cột là nhóm B.

- Nhóm A được đánh số thứ tự bằng chữ số la mã từ IA đến VIIIA

- Số thứ tự nhóm A = số electron ở lớp ngoài cùng của các nguyên tử nguyên tố thuộc nhóm đó.

- 10 cột nhóm B là các nguyên tố kim loại chuyển tiếp

Nội dung 3: Tìm hiểu vị trí của các nguyên tố kim loại, phi kim và khí hiếm trong bảng tuần hoàn

Em hãy quan sát bảng tuần hoàn, hãy cho biết vị trí của các nguyên tố kim loại, phi kim và khí hiếm?

Video trình bày nội dung:

a. Các nguyên tố kim loại

- Các nguyên tố kim loại (hơn 80%) nằm ở phía bên trái và góc dưới bên phải của bảng tuần hoàn

- Nhóm IA (trừ H) là KL điển hình (hoạt động mạnh)

b. Các nguyên tố phi kim

- Các nguyên tố phi kim (màu hồng) nằm ở phía trên, bên phải của bảng tuần hoàn

- Nhóm VIIA là phi kim điển hình (hoạt động mạnh)

c. Các nguyên tố khí hiếm

- Tất cả các nguyên tố nhóm VIIIA là khí hiếm

Nội dung 4: Tìm hiểu ý nghĩa của bảng tuần hoàn

Các em suy nghĩ để giải quyết bài tập sau: Nguyên tố X nằm ở chu kì 2, nhóm VA trong bảng tuần hoàn. Hãy cho biết một số thông tin của nguyên tố X ( tên nguyên tố, kí hiệu hóa học, khối lượng nguyên tử), vị trí ô của nguyên tố trong bảng tuần hoàn. Nguyên tố đó là kim loại, phi kim hay khí hiếm

Video trình bày nội dung:

- Biết thông tin của nguyên tố hóa học: tên nguyên tố; số hiệu nguyên tử; kí hiệu hóa học; khối lượng nguyên tử.

- Xác định vị trí của nguyên tố hóa học: ô thứ tự, chu kì, nhóm => nhận diện kim loại, phi kim, khí hiếm.

+ Nhóm IA, IIA, IIIA là kim loại (trừ H, B)

+ Nhóm VA, VIA, VIIA hầu hết là phi kim

………..

Nội dung video Bài 3: Sơ lược bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học còn nhiều phần rất hấp dẫn và thú vị. Hãy cùng đăng kí để tham gia học bài và củng cố kiến thức thông qua hoạt động luyện tập và vận dụng trong video.