Slide bài giảng Ngữ văn 12 Kết nối bài 8: Tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ

Tóm lược nội dung

_{BÀI 8. DỮ LIỆU TRONG VĂN BẢN THÔNG TIN}

_{THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: TÔN TRỌNG VÀ BẢO VỆ QUYỀN SỞ HỮU TRÍ TUỆ}

Câu 1: Tìm trong văn học Việt Nam thời trung đại một số trường hợp mượn ý tưởng hoặc mượn nguyên câu chữ từ một tác phẩm khác.

Bài làm rút gọn:

- "Chinh phụ ngâm khúc" của Đặng Trần Côn mượn nguyên câu chữ từ nhiều bài thơ Đường như:

+ "Đăng Lạc Dương thành" của Vương Duy: "Hôm qua tiễn biệt Trường An, hôm nay đã đến Lạc Dương"

+ "Tống biệt" của Vương Duy: "Quân tẩu tây tòng quân, tống quân mạc tái sầu.

- "Hịch tướng sĩ" của Trần Hưng Đạo sử dụng nhiều điển tích, thành ngữ từ văn học Trung Quốc như: "dân chúng bốn cõi", "phá cường địch, phục cường lưu", "nếu biết tuân theo mệnh lệnh", "quyết không đội trời chung"

Câu 2: Đọc đoạn văn dưới đây và xác định các dấu hiệu cho thấy người viết có ý thức tuân thủ quy định về trích dẫn:

Đánh giá về nhà văn Nguyễn Tuân, nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh viết: "Ông không hoàn toàn thoát li thực tại, nhưng nhìn thực tại ông chỉ thấy vẻ đẹp, chất thơ thuộc về những cái của ngày xưa còn vương sót lại. [...] Hồi ấy, đối với những cái hiện tại ông thường chỉ dành cho những lời khinh bạc. Nhưng đối với những cái của ngày xưa, giọng văn của ông bao giờ cũng đôn hậu.".

(Bài làm của học sinh)

Bài làm rút gọn:

1. Ghi rõ nguồn trích dẫn: Đoạn văn ghi rõ nguồn trích dẫn là "nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh".

2. Sử dụng dấu ngoặc kép:

+ "Ông không hoàn toàn thoát li thực tại, nhưng nhìn thực tại ông chỉ thấy vẻ đẹp, chất thơ thuộc về những cái của ngày xưa còn vương sót lại."

+ "Hồi ấy, đối với những cái hiện tại ông thường chỉ dành cho những lời khinh bạc. Nhưng đối với những cái của ngày xưa, giọng văn của ông bao giờ cũng đôn hậu."

3. Trích dẫn đúng nội dung: Đoạn văn trích dẫn đúng nội dung từ bài viết của nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh.

4. Sử dụng trích dẫn để làm rõ ý kiến: Đoạn văn sử dụng trích dẫn để làm rõ ý kiến đánh giá về nhà văn Nguyễn Tuân.

5. Không thay đổi nội dung trích dẫn: Đoạn văn không thay đổi nội dung trích dẫn, giữ nguyên ý nghĩa và giọng văn của tác giả gốc.

Câu 3: Hãy viết lại các đoạn văn dùng cách dẫn trực tiếp dưới đây thành đoạn văn dùng cách dẫn gián tiếp, mang tính chất tóm lược.

a. Trong "Yêu và đồng cảm" của Phong Tử Khải có đoạn viết: "Nói cách khác, con người ta vốn là nghệ thuật, vốn giàu lòng đồng cảm. Chỉ vì lớn lên bị cách nghĩ của người đời dồn ép, nên tấm lòng ấy mới bị cản trở hoặc hao mòn. Chỉ có kẻ thông minh mới không khuất phục dù bên ngoài chịu đủ thứ áp bức thì bên trong vẫn giữ được lòng đồng cảm đáng quý nọ. Những người ấy chính là nghệ sĩ". (Phong Từ Khải, Yêu và đồng cảm, in trong Ngữ văn 10, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2022, tr.80)

b. A. Anh-xtanh (A. Einstein) quan niệm. "Chỉ cả thể đơn lẻ mới có thể tư duy và qua đó, tạo ra những giá trị mới cho xã hội, vâng, thậm chí để ra những quy phạm đạo đức mới để đời sống còng đồng hướng theo. Nếu không có những cá thể sáng tạo, suy nghĩ và phán xét độc lập, thì sự phát triển lên cao của xã hội là khó tưởng tương; cũng như vậy, một cá thể đơn lẽ sẽ không thể phát triển nếu thiếu mảnh đất dinh dưỡng của cộng đồng". (A. Anh xtanh, Cộng đồng và có thể in trong Ngữ văn 11, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2023, tr.108)

Bài làm rút gọn:

a. Phong Tử Khải trong tác phẩm "Yêu và đồng cảm" cho rằng con người vốn dĩ giàu lòng đồng cảm. Tuy nhiên, do áp lực từ xã hội, lòng đồng cảm ấy có thể bị cản trở hoặc hao mòn. Chỉ những người thông minh, giữ được sự độc lập trong suy nghĩ mới có thể gìn giữ được phẩm chất quý giá này. Những người như vậy chính là nghệ sĩ.

b. Theo A. Anh-xtanh, chỉ có những cá thể đơn lẻ mới có khả năng tư duy độc lập, từ đó tạo ra những giá trị mới cho xã hội, thậm chí đề ra những quy phạm đạo đức mới để cộng đồng hướng theo. Nếu không có những cá nhân sáng tạo, suy nghĩ và phán xét độc lập, sự phát triển của xã hội sẽ khó có thể tiến bộ. Ngược lại, một cá thể đơn lẻ cũng không thể phát triển nếu thiếu đi sự hỗ trợ từ cộng đồng.

Câu 4: Nêu quan điểm của bạn về vấn đề đạo văn. Tự nhận xét về việc bản thân sử dụng ý của người khác khi thực hiện các bài viết trong quá trình học tập.

Bài làm rút gọn:

- Quan điểm về vấn đề đạo văn: là một hành vi vi phạm đạo đức học thuật và vi phạm pháp luật. Đó là hành vi sử dụng ý tưởng, lời nói hoặc tác phẩm của người khác mà không ghi nhận nguồn gốc một cách rõ ràng. Hành vi này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

- Bản thân là một học sinh thời đại 4.0, em có khả năng truy cập và tham khảo thông tin một cách dễ dàng. Do đó, việc sử dụng ý tưởng và lời nói của người khác là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, em luôn cố gắng ghi nhận nguồn gốc rõ ràng cho mọi ý tưởng và lời nói mà tôi sử dụng.