Slide bài giảng Ngữ văn 12 Kết nối bài 6: Tác gia Hồ Chí Minh

Tóm lược nội dung

BÀI 6. HỒ CHÍ MINH “VĂN HOÁ PHẢI SOI ĐƯỜNG CHO QUỐC DÂN ĐI”

VĂN BẢN. TÁC GIẢ HỒ CHÍ MINH

I. TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu 1: Bạn từng biết những sáng tác văn học nghệ thuật nào về lãnh tụ Hồ Chí Minh? Hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn về những sáng tác ấy.

Bài làm rút gọn: 

- Em biết:

+ “Viếng lăng Bác” – Viễn Phương,

+ “Người đi tìm hình của nước” – Chế Lan Viên,

+ “Bác ơi” – Tố Hữu,…

- Hình ảnh Hồ Chí Minh hiện lên qua từng câu văn, câu thơ thật gần gũi, bình dị nhưng cũng vô cùng vĩ đại. Qua đó ta thấy được sự cống hiến, hi sinh của Bác với đất nước con người Việt Nam thân yêu. Đây còn là tình yêu, sự kính trọng của nhân dân Việt Nam đối với Người.

Câu 2: Kể tên các tác phẩm của tác giả Hồ Chí Minh mà bạn đã được học ở cấp Tiểu học và Trung học cơ sở.

Bài làm rút gọn:

+ "Tuyên ngôn Độc lập" (1945),

+ "Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến" (1946), 

+ "Những câu thơ cuối các chương trong 'Nhật ký chìm tàu'" (1931),

+ "Thơ tặng các cháu nhi đồng" (1946),

+ "Cảnh rừng Việt Bắc" (1947). 

II. ĐỌC VĂN BẢN

Câu hỏi: Vai trò lãnh tụ cách mạng Việt Nam của Hồ Chí Minh được khẳng định dựa trên cơ sở nào?

Bài làm rút gọn:

Được thể hiện rõ qua việc chủ trì Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản trong nước và thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, diễn ra đầu tháng 2 năm 1930 tại Hương Cảng (tức Hồng Kông), Trung Quốc.

Câu hỏi: Liên hệ đến những đánh giá khái quát về Hồ Chí Minh mà bạn đã từng biết

Bài làm rút gọn:

+ Thường nhấn mạnh đến tinh thần yêu nước, tầm vóc lịch sử, và khả năng lãnh đạo của Bác trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng.

+ Đối với người Việt Nam, Bác Hồ không chỉ là một lãnh tụ mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước và khát vọng độc lập.

+ Các nhận định từ các nhà lãnh đạo và học giả quốc tế cũng thể hiện sự ngưỡng mộ đối với tầm nhìn và sự quả cảm của Bác trong việc đấu tranh cho độc lập và tự do của Việt Nam.

+ Bác cũng được nhớ đến như một nhà thơ, với những sáng tác thơ phản ánh tình yêu quê hương và tinh thần lạc quan, kiên cường trong mọi hoàn cảnh.

Câu hỏi: Quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh có những điểm gì nổi bật?

Bài làm rút gọn:

Mỗi tác phẩm phải trở thành vũ khí, mang tính chiến đấu cao, đạt hiệu quả thiết thực, dễ tiếp nhận với đại chúng, có thể “soi đường cho quốc dân đi”.

Câu hỏi: Cơ sở hình thành quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh là gì?

Bài làm rút gọn:

Dựa trên cơ sở nhận thức sâu sắc về tác dụng lớn lao của báo chí, văn học, nghệ thuật trong việc cảm hoá, giáo dục con người và tuyên truyền, vận động cách mạng.

Câu hỏi: Liên hệ đến những tác phẩm chính luận của Hồ Chí Minh đã được học hoặc đã đọc.

Bài làm rút gọn:

- Tuyên ngôn Độc lập: một văn kiện lịch sử quan trọng được đọc tại Quảng trường Ba Đình vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, khẳng định quyền độc lập và tự do của dân tộc Việt Nam. Ngoài ra,

- Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến cũng là một tác phẩm chính luận nổi tiếng, phát động cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vào ngày 19 tháng 12 năm 1946.

Câu hỏi: Truyện, kí của Hồ Chí Minh chủ yếu được viết trong những khoảng thời gian nào?

Bài làm rút gọn:

Ra đời vào những năm hai mươi của thế kỉ XX.

Câu hỏi: Liên hệ đến những bài thơ của Hồ Chí Minh đã được học hoặc đã đọc.

Bài làm rút gọn:

+ Cảnh rừng Pác Bó,

+ Bài ca Trần Hưng Đạo, 

+ Ai sang Niu Yoóc mà coi,

+ Bài ca du kích.

=> Những bài thơ này phản ánh cái nhìn sâu sắc và triết lý sống của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây không chỉ là những tác phẩm nghệ thuật mà còn là những thông điệp mạnh mẽ, truyền cảm hứng cho người đọc về tinh thần đấu tranh và hy sinh vì độc lập tự do của dân tộc.

Câu hỏi: Giữa hai mảng truyện, kí của Hồ Chí Minh có sự khác nhau như thế nào?

Bài làm rút gọn:

- Truyện thường mang tính chất giáo dục, tuyên truyền và phản ánh những giá trị tinh thần, đạo đức.

- Kí thường là những tác phẩm có tính chất thời sự, trung thành với hiện thực.

Câu hỏi: Bạn liên hệ đến những bài thơ đã học đã đọc nào có thể chứng tỏ được sự đa dạng trong phong cách thơ Hồ Chí Minh?

Bài làm rút gọn:

- Nguyện cầu: Bài thơ này thể hiện lòng yêu nước sâu sắc và nguyện vọng về một Việt Nam hòa bình, độc lập.

- Đi đường: Bài thơ này thể hiện dù phải đối mặt với khó khăn và gian khổ nhưng vẫn giữ tinh thần lạc quan và niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước.

- Tức cảnh Pác Bó: Bài thơ này thể hiện tình cảm sâu đậm của Người đối với cảnh đẹp nơi Người đã sống và làm việc trong thời gian kháng chiến.

- Cảnh Khuya: Bài thơ này phản ánh sự yên bình và vẻ đẹp của thiên nhiên, cũng như tâm trạng trầm tư, suy tưởng của Người.

III. SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Những tri thức về tiểu sử Hồ Chí Minh trong văn bản đã đem lại cho bạn cảm xúc, suy nghĩ gì?

Bài làm rút gọn:

Em biết ơn, ngưỡng mộ và kính trọng với Bác Hồ. Bác đã cống hiến cả đời cho đất nước Việt Nam.

Câu 2: Bạn hiểu như thế nào về sự thống nhất giữa sự nghiệp cách mạng và sự nghiệp văn học ở tác giả Hồ Chí Minh?

Bài làm rút gọn:

Người sáng tác văn học để phục vụ cho hoạt động cách mạng và cuộc đời hoạt động cách mạng như chất liệu dồi dào cho những sáng tác văn học của Người.

Câu 3: Khi nêu công khai quan điểm sáng tác của mình, Hồ Chí Minh muốn hướng tới điều gì? Dựa trên sự suy luận và những kiến thức đã học, hay cho biết quan điểm sáng tác của Hồ Chí Minh đã có tác động như thế nào đến xu hướng phát triển của nền văn học cách mạng Việt Nam.

Bài làm rút gọn:

- Quan điểm sáng tác của Người: mỗi tác phẩm phải trở thành vũ khí, mang tính chiến đấu cao, đạt hiệu quả thiết thực, dễ tiếp nhận với đại chúng, có thể “soi đường cho quốc dân đi”.

- Quan điểm này tạo nên xu hướng văn học cách mạng, mang đầy tính chân thực và tính dân tộc.

Câu 4: Vì sao có thể nói Hồ Chí Minh đã để lại cho hậu thế một di sản văn học lớn? Trong di sản văn học đỏ, bộ phận nào chiếm ưu thế về khối lượng? Điều này có thể được giải thích như thế nào?

Bài làm rút gọn:

- Có thể nói Hồ Chí Minh đã để lại cho hậu thế một di sản văn học lớn bởi những tác phẩm của Bác đều có giá trị cả về mặt tư tưởng và nghệ thuật.

- Trong di sản văn học đó, văn chính luận chiếm ưu thế về khối lượng.

- Việc Bác Hồ dùng văn chính luận để ứng chiến kịp thời là một sự lựa chọn tự nhiên, tất yếu, phản ánh rõ nét mục đích đấu tranh chính trị và nhiệm vụ cách mạng qua từng giai đoạn lịch sử. Các sự kiện càng diễn ra dồn dập thì số lượng tác phẩm cũng theo đó mà tăng lên.

Câu 5: Hãy tìm một số bằng chứng khẳng định sức tác động mạnh mẽ của những tác phẩm do Hồ Chí Minh viết ra trong suốt cuộc đời cống hiến cho sự nghiệp cách mạng.

Bài làm rút gọn:

“Bản án chế độ thực dân Pháp” và “Tuyên ngôn độc lập” đã thể hiện quan điểm đấu tranh chính trị và tiếp thêm nguồn cảm hứng cho phong trào cách mạng.

Câu 6: Tìm trong văn bản những câu hay những ý II giải tính đa dạng của phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh.

Bài làm rút gọn:

Phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh đa dạng và phong phú, từ văn chính luận đến thơ ca, mỗi thể loại đều thể hiện sự sáng tạo và tài năng của Người.

Câu 7: Bạn có cảm nhận và đánh giá như thế nào về tài năng văn học và phẩm chất nghệ sĩ của Hồ Chí Minh?

Bài làm rút gọn:

Những tác phẩm của Hồ Chí Minh tạo nên những giá trị bền vững cho văn học Việt Nam. Tài năng văn học và phẩm chất nghệ sĩ của Người được thể hiện qua khả năng kết hợp giữa chính trị và văn học, sự sáng tạo không ngừng, cũng như sự tinh tế trong từng tác phẩm. 

KẾT NỐI ĐỌC – VIẾT

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu những thu hoạch bổ ích nhất của bạn khi đọc văn bản Tác giả Hồ Chí Minh.

Bài làm rút gọn:

Những tác phẩm của Bác không chỉ là lời kêu gọi đấu tranh cho độc lập tự do mà còn là nguồn cảm hứng văn học phong phú, thể hiện qua các thể loại từ văn chính luận đến thơ ca. Qua văn bản “Tác giả Hồ Chí Minh”, em nhận ra sự phong phú và đa dạng trong phong cách nghệ thuật của Người. Sự kết hợp giữa nghệ thuật và chính trị trong sáng tác của Hồ Chí Minh đã mở ra một hướng đi mới cho văn học cách mạng, làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương và lòng tự hào dân tộc. Những bài học về tinh thần kiên cường, lạc quan và tình yêu thương con người đã trở thành kim chỉ nam cho thế hệ sau, tiếp tục cổ vũ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây chính là những thu hoạch bổ ích nhất mà em có được.