Slide bài giảng Ngữ văn 12 Kết nối bài 1: Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

Tóm lược nội dung

BÀI 1. KHẢ NĂNG LỚN LAO CỦA TIỂU THUYẾT

VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN SO SÁNH, ĐÁNH GIÁ HAI TÁC PHẨM TRUYỆN

Câu 1: Nêu cơ sở của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm

Bài làm rút gọn:

• Viết cùng đề tài
• Cách tiếp cận tiêu biếu về hiện thực chiến tranh của văn học trong một giai đoạn cụ thể.

Câu 2: Nêu mục đích của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm

Bài làm rút gọn:

Mục đích: 

• Giống và khác nhau giữa đề tài
• Cảm hứng của hai tác giả- tác phẩm.

Câu 3: Trình bày luận điểm khái quát về nét chung của hai tác phẩm.

Bài làm rút gọn:

Nét chung: Đều được viết trong khoảng nửa cuối thập niên sáu mươi của thế kỉ XX, khi cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược của nhân dân ta bước vào giai đoạn quyết liệt.

Câu 4: Trình bày luận điểm khái quát về nét riêng của hai tác phẩm.

Bài làm rút gọn:

• Mảnh trăng cuối rừng: thuộc tập Những vùng trời khác nhau của Nguyễn Minh Châu; Những đứa con trong gia đình: thuộc Truyện và kí của Nguyễn Thi.
• Viết trong bối cảnh chống đế quốc Mỹ
• Mảnh trăng cuối rừng: tình yêu trong thời chiến; Những đứa con trong gia đình:  tình cảm gia đình.

Câu 5: Thông tin khái quát về Mảnh trăng cuối rừng.

Bài làm rút gọn:

• Được in vào sách lần đầu năm 1970, trong tập Những vùng trời khác nhau của Nguyễn Minh Châu. 
• Truyện gồm một câu chuyện “khung” được kể từ ngôi thứ ba và câu chuyện chính được kể từ ngôi thứ nhất xưng “tôi” của nhân vật Lãm.

Câu 6: Thông tin khái quát về Những đứa con trong gia đình.

Bài làm rút gọn:

• Tác giả: Nguyễn Thi 
• In lần đầu trong tập Truyện và kí, xuất bản năm 1969
• Nội dung: không gian sông nước ở miền Tây Nam Bộ và những nhân vật vừa chớm bước vào tuổi thanh niên.

Câu 7: Phân tích cụ thể điểm tương đồng giữa hai tác phẩm: tính chất của sự miêu tả và cảm hứng sáng tác.

Bài làm rút gọn:

Làm sáng tỏ chủ nghĩa anh hùng bao trùm đời sống tinh thần của cả dân tộc trong cuộc kháng chiến.

Câu 8: Phân tích nét riêng trong cách viết của từng tác phẩm - một vấn đề quan trọng cho thấy sự đa dạng của văn xuôi cách mạng Việt Nam giai đoạn 1945 - 1975.

Bài làm rút gọn:

• Nguyễn Minh Châu nghiêng về tổ chức tác phẩm theo kiểu luận đề và để cho nhân vật trực tiếp nói những lời mang màu sắc chính luận rõ nét.
• Nguyễn Thi dày công chọn lọc các chi tiết nóng hổi tính hiện thực như cuốn sổ gia đình, bàn thờ người mẹ, những cuộc đối thoại trẻ con.

Câu 9: Kết luận chung về giá trị của các tác phẩm và gợi mở cách nhìn nhận phù hợp về văn học của một gia đoạn đã qua.

Bài làm rút gọn:

Tác phẩm mang dấu ấn thời đại rõ nét.

YÊU CẦU SAU KHI ĐỌC

Câu 1: Cơ sở của việc lựa chọn so sánh hai tác phẩm Mảnh trăng cuối rừng và Những đứa con trong gia đình là gì?

Bài làm rút gọn:

Cơ sở:

• Đề tài
• Thời điểm sáng tác.

Câu 2: Tác giả bài viết đã xác định mục đích so sánh hai tác phẩm như thế nào?

Bài làm rút gọn:

Mục đích: Ý nghĩa đại diện của hai truyện ngắn này cho cách tiếp cận hiện thực chiến tranh trong văn học một thời.

Câu 3: Các phương diện cơ bản nào của hai tác phẩm đã được đưa ra so sánh?

Bài làm rút gọn:

• Tính chất của sự miêu tả và cảm hứng sáng tác
• Nét riêng trong cách viết của từng tác phẩm.

Câu 4: Đánh giá nào về đặc điểm, giá trị của từng tác phẩm được nảy sinh trên cơ sở so sánh?

Bài làm rút gọn:

Hai tác phẩm cho thấy rõ cá tính sáng tạo của mỗi người:

• Thể hiện sự đa dạng nhất định của một nền văn học hướng về nhân dân
• Luôn đề cao trách nhiệm xã hội của người viết.