Slide bài giảng Kinh tế pháp luật 11 cánh diều Bài 16: Quyền và nghĩa vụ công dân về bảo vệ Tổ quốc

Tóm lược nội dung

BÀI 16: QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN VỀ BẢO VỆ TỔ QUỐC

MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Em hãy chia sẻ suy nghĩ của mình về khẩu hiệu "Bảo vệ Tổ quốc là sự nghiệp của toàn dân" để nói đến tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của toàn dân chung tay hướng tới Tổ quốc.

Trả lời rút gọn:

- Đất nước Việt Nam có lịch sử 4000 năm văn hiến, với những gian khổ, hy sinh để dựng nước và giữ nước.

- Qua quá trình đó, dân tộc Việt Nam đã hình thành nên những phẩm chất như đoàn kết, anh dũng, kiên cường, thông minh, sáng tạo, khát khao độc lập tự chủ.

- Đất nước Việt Nam do các vua Hùng xây đắp, gìn giữ qua bao thế hệ đã được độc lập và tự do. Mỗi người dân Việt Nam đều có lòng tự hào dân tộc và yêu nước sâu sắc.

- Bảo vệ Tổ quốc là bổn phận, trách nhiệm và nghĩa vụ thiêng liêng của mọi công dân Việt Nam. Như lời Bác Hồ dạy, các vua Hùng đã dựng nước, chúng ta phải cùng nhau giữ lấy nước.

- Việc bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là trọng trách của mỗi công dân. 

KHÁM PHÁ

1. Pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân bảo vệ Tổ quốc.

Câu hỏi: Em hãy đọc thông tin, trường hợp (Trang 111, 112 SGK) và Trả lời rút gọn câu hỏi

a. Em hãy xác định các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc trong các thông tin trên.

b. Căn cứ vào thông tin, em hãy nhận xét việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của từng chủ thể về bảo vệ Tổ Quốc trong các trường hợp trên.

Trả lời rút gọn:

a. Các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc trong các thông tin trên: 

- Nghĩa vụ quân sự 

- Thực hiện nghĩa vụ đi quân sự

- Độ tuổi nhập ngũ

- Bảo vệ Tổ quốc 

- Công dân phải thực hiện nghĩa vụ quân sựu và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân.

- Công dân có nghĩa vụ trung thành với Tổ quốc.

- Phản bội Tổ quốc là tội nặng nhất.

b. 

2. Hậu quả của hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

Câu hỏi: Em hãy đọc thông tin, tình huống (Trang 113, 114 SGK) và Trả lời rút gọn câu hỏi

a. Căn cứ vào hai thông tin, em hãy xác định nội dung hành vi vi phạm quyền và nghĩa của công dân về bảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M trong các tình huống trên.

b. Theo em, hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M dẫn tới những hậu quả gì?

Trả lời rút gọn:

a. Nội dung hành vi vi phạm quyền và nghĩa của công dân về nảo vệ Tổ quốc của anh T, ông P và bố mẹ M trong các tình huống trên:

- Anh T đã vi phạm pháp luật không chấp hành đi nghĩa vụ quân sự

- Tự giác đăng kí đi nghĩa vụ quân sự theo đúng quy định.

- Chống đối cản trở việc thực hiện nghĩa vụ quân sự

b. Hậu quả của các hành vi trên là:

- Các hành vi vi phạm quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lí kỉ luật, bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

LUYỆN TẬP

Câu 1: Theo em hành vi nào sau đây là thực hiện quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc?

 A. Anh B là sinh viên đại học nhưng vẫn đăng kí thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của pháp luật.

B. Ông D là cán bộ xã nên đã can thiệp cho cháu mình được hoãn nghĩa vụ quân sự dù không thuộc trường hợp pháp luật quy định.

C. Anh M luôn tích cực kết hợp cùng bộ đội biên phòng tham gia tuần tra biên giới.

D. Bà K đã giấu lệnh gọi nhập ngũ của con trai vì muốn con tiếp tục đi làm phụ giúp kinh tế cho gia đình.

E. Chị N là hội viên của Hội phụ nữ xã X đã tích cực tham gia tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự cho mọi người ở địa phương.

Trả lời rút gọn:

Hành vi thực hiện quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của công dân bảo vệ Tổ quốc: A, C, E

Câu 2: Q cho rằng việc bảo vệ Tổ quốc trong thời bình hiện nay là mỗi công dân chỉ cần tích cực tham gia thực hiện nghĩa vụ quân sự. Nhưng V là bạn của Q lại không đồng ý với lí do việc thực hiện nghĩa vụ quân sự chỉ là một hoạt động tham gia bảo vệ Tổ quốc của công dân.

Em đồng tình với ý kiến của bạn nào? Vì sao?

Trả lời rút gọn:

Em đồng ý với ý kiến của bạn Q vì bảo vệ Tổ quốc theo quy định của pháp luật được thực hiện qua nhiều việc làm khác nhau của công dân. 

Câu 3: Là học sinh lớp 11 nhưng P rất tích cực tham gia hoạt động tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự của địa phương. P cho rằng, thông qua hoạt động tuyên truyền thì bản thân sẽ hiểu rõ hơn quyền và nghĩa vụ của công dân trong bảo vệ Tổ quốc. Tuy nhiên, bố mẹ của P không cho con tham gia vì muốn con tập trung học tập.

a. Em hãy nhận xét suy nghĩ, hành vi của P và bố mẹ P

b. Nếu là P, em sẽ giải thích như thế nào để bố mẹ hiểu và tôn trọng việc thực hiện quyền và nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của mình.

Trả lời rút gọn:

a. 

- Suy nghĩ và hành vi của P là đúng với quy định của pháp luật về quyền, nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

- Việc bố mẹ P không cho con tham gia hoạt động tuyên truyền Luật Nghĩa vụ quân sự của địa phương là cản trở việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân về bảo vệ Tổ quốc.

b. Nếu là P em sẽ giải thích cho bố mẹ hiểu và nghĩa và trách nhiệm của mỗi cá nhân trong công cộng bảo vệ Tổ quốc mỗi cần chung tay đoàn kết để thực hiện nếu làm trái hoặc chống đối sẽ bị xử phạt từ hành chính tới hình sự.

Câu 4: Sau khi được địa phương đề nghị tham gia lực lượng dân quân tự vệ, anh A rất tích cực tham gia các hoạt động huấn luyện, bảo vệ môi trường tại địa phương...

Em hãy nhận xét về thái độ, hành vi của vợ chồng anh A.

Trả lời rút gọn:

Thái độ và hành vi của hai vợ chồng anh A là đúng đắn đã tạo điều kiện cho chồng tham gia vào công cuộc xây dựng đất nước, bảo vệ đất nước từ công việc của địa phương.

Câu 5: Tốt nghiệp Trung học phổ thông, H có nguyện vọng tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân, Tuy nhiên khi H chia sẻ nguyện vọng của mình....

a. Em hãy nhận xét suy nghĩ, lời nói của H và K?

b. Nếu là H, em sẽ giải thích cho K thế nào để bạn thấy được nghĩa vụ của công dân trong tham gia bảo vệ Tổ quốc.

Trả lời rút gọn:

a. Lời nói của bạn H thể hiện đang làm đúng theo trách nhiệm lòng yêu nước nhưng bạn K thì lại không nắm được về nghĩa vụ và trách nhiệm của công dân trong công cuộc bảo vệ đất nước nên lời nói chưa đúng.

b. Nếu là H em sẽ giải thích cho bạn hiểu về quyền và trách nhiệm của mỗi công dân trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Chúng ta nên tìm hiểu và làm tròn bổn phận trách nhiệm của mỗi cá nhân.

VẬN DỤNG

Câu hỏi: Em hãy sưu tầm và viết 1 bài về 1 tấm gương tích cực thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân bảo vệ Tổ Quốc tại địa phương em

Trả lời rút gọn:

Bài tham khảo: Gương thanh niên tiêu biểu tình nguyện lên đường bảo vệ Tổ quốc (Thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang)

Tiếp nối truyền thống yêu nước của dân tộc, những ngày này, các chàng trai tuổi mười tám, đôi mươi tràn đầy sức trẻ và nhiệt huyết trên địa bàn thị xã Cai lậy háo hức mong chờ được khoác chiếc ba lô đứng trong hàng ngũ Quân đội, sẵn sàng cho ngày Hội tòng quân năm 2022. Trong đó, nhiều thanh niên là những đoàn viên ưu tú đã viết đơn tình nguyện nhập ngũ, mong muốn góp sức trẻ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Cũng như bao thanh niên trong độ tuổi sẵn sàng lên đường nhập ngũ, em Nguyễn Phạm Bình Nguyên, sinh năm 2003, ở ấp Thanh Sơn, xã Thanh Hòa luôn ý thức được trách nhiệm của bản thân đối với Tổ quốc. Tốt nghiệp THCS,  không có điều kiện học tiếp  như nhiều bạn cùng trang lứa, Nguyên chọn một hướng đi khác, là đăng ký học nghề Ngành Điện tử công nghiệp tại Trường Trung cấp Cai Lậy. Sau khi hoàn thành khóa học em xin đi làm phụ giúp gia đình.  Dù là người con duy nhất trong gia đình, đảm đương nhiều công việc hỗ trợ cha mẹ phát triển kinh tế nhưng khi Ban Chỉ huy Quân sự xã thông báo, và chính quyền, đoàn thể địa phương tuyên truyền về công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, Nguyên đã tình nguyện viết đơn sẵn sàng lên đường nhập ngũ: “Ngay từ khi còn nhỏ, bản thân em đã luôn muốn được tham gia vào môi trường quân đội, được tìm hiểu về cuộc sống, sinh hoạt của những người lính Quân đội nhân dân Việt Nam. Bản thân em nhận thức được tham gia nghĩa vụ quân sự không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ mà còn là vinh dự, tự hào khi được đóng góp trí tuệ, sức lực của mình để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nhiều bạn lo sợ cuộc sống quân ngũ sẽ khó khăn, vất vả nhưng với em dù ở bất kỳ môi trường nào, công việc nào đều sẽ có những khó khăn nhất định, nhưng khi bước qua gian khó, mình sẽ trưởng thành, vững vàng và thành công hơn trong cuộc sống".

Vui mừng với suy nghĩ và quyết định  của con trai mình, ông Nguyễn Hùng Anh, cha em Nguyễn Phạm Bình Nguyên chia sẻ rằng, gia đình ông rất khó khăn, chỉ có mảnh vườn nhỏ gần 1000m2 trồng mít, hàng ngày vợ chồng ông phải đi bán vé số kiếm thêm thu nhập. Nguyên đăng ký lên đường nhập ngũ gia đình ông sẽ thiếu đi một người gánh vác đỡ đần nhưng gia đình ông rất vui vì điều đó. Bởi ông tin rằng  môi trường quân đội sẽ giúp con ông trưởng thành hơn, có thể giúp ích cho quê hương, đất nước sau này.

Cùng mong muốn được góp sức xây dựng quê hương, đặc biệt tiếp nối truyền thống cách mạng của gia đình nên sau khi có thông báo của Ban Chỉ huy Quân sự xã về việc tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, em Nguyễn Hoàng Thành, ngụ ấp Thanh Bình, xã Thanh Hòa, thị xã Cai Lậy , người em út trong gia đình có 2 anh em, vừa tốt nghiệp THPT năm 2021 đã tình nguyện viết đơn sẵn sàng lên đường nhập ngũ. “Em chờ ngày lên đường nhập ngũ từ lâu lắm rồi. Em biết hai năm tới sẽ vất vả nhưng đó là cơ hội để trau dồi, rèn luyện bản thân. Em sẽ học tập, phấn đấu thực hiện ước mơ của mình là phục vụ lâu dài trong quân đội”, Hoàng Thành bày tỏ. 

Để kịp thời động viên các thanh niên chuẩn bị lên đường nhập ngũ làm nghĩa vụ quân sự, các cấp các ngành tại các địa phương đã tổ chức các hoạt động gặp mặt, động viên, tặng quà cho các thanh niên, tạo khí thế vui tươi, phấn khởi trước lúc lên đường nhập ngũ. Đặc biệt nhằm bảo đảm sức khỏe cho các công dân trước khi lên đường nhập ngũ và công tác phòng, chống dịch Covid-19, Hội đồng nghĩa vụ quân sự thị xã Cai Lậy, các xã phường đã tổ chức lấy mẫu xét nghiệm Covid - 19 cho các nam công dân nhập ngũ năm 2022.

Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND, Chủ tịch Hội đồng Nghĩa vụ Quân sự xã Thanh Hòa, thị xã Cai Lậy  Nguyễn Văn Đấu  cho biết, năm 2022, xã có 10 thanh niên trúng tuyển nghĩa vụ quân sự. Các thanh niên đều viết đơn tình nguyện. Trong suốt quá trình tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ cả hệ thống chính trị của xã đã vào cuộc tuyên truyền nâng cao nhận thức cho mọi người dân về Luật Nghĩa vụ quân sự; quyền lợi, nghĩa vụ của công dân đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc. Công tác tuyển quân được tiến hành công khai, minh bạch, rõ ràng. Nhờ đó, 100% thanh niên yên tâm tư tưởng, sẵn sàng lên đường nhập ngũ.

Trong đợt này, thị xã Cai Lậy có 111 tân binh lên đường nhập ngũ, biên chế về các đơn vị: Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Tiền Giang; Bộ đội Biên phòng Tiền Giang; Công an Tiền Giang và Sư bộ binh 9 (Quân đoàn 4).  Mỗi thanh niên một hoàn cảnh, một suy nghĩ và mục tiêu riêng nhưng các em đều có chung mong ước được khoác trên mình bộ quân phục màu xanh áo lính và thực hiện trách nhiệm, nghĩa vụ của tuổi trẻ với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các em chính là những tấm gương thanh niên tiêu biểu cho thế hệ thanh niên thời đại Hồ Chí Minh./.